Pakua

Hii leo Leah Mushi anaanza na mashindano ya michezo Olimpiki yanayoanza mwezi ujao huko Tokyo Japan ambako wakimbizi watashikiri. Kisha anabisha hodi DRC jimboni Katanga Juu kukutana na watoto walionusuriwa kutoka uchimbaji madini. Safari yake itaendelea hadi Ethiopia kwa vijana wanaotekeleza  mradi kwa ufadhili wa IFAD. Mashinani ni nchini Iraq kauli ya mkimbizi aliyerejea nyumbani na kukuta hali si hali. Makala tunamulika ujauzito katika umri mdogo kutoka kwa John Kabambala. Karibu!

JARIDANI 09 JUNI 2021 NA LEAH MUSHI- WAKIMBIZI NDANI YA TOKYO2020

Jaridani na Assumpta Massoi-

Leo ikiwa ni Ijumaa ni mada kwa kina ambapo tunaendeleza makala ya homa ya ini, pia kuna habari kwa ufupi zikiangazia habari muhimu ya siku. Katika neno la wiki inachambuliwa methali Atangaye na jua hujua!

Jaridani Julai 30, 2021- Fahamu mengi kuhusu ugonjwa wa homa ini

Jaridani Agosti 13, 2021 

Katika Jarida la leo Ijumaa tuna habari muhimu kwa siku ikiwemo hali ya kusikitisha ya ongezeko la vitendo vya ukatili wa kingono nchini DRC pia hali tete nchini Afghanistan. Aidha visa vya saratani barani Afrika vimeongezeka. 

Mada yetu kwa kina inamwangazia mwandishi wa habari nchini Tanzania aliyezushiwa kufariki kutokana na COVID-19.

Katika neno la wiki ni uchambuzi we methali heri kujikwaa kidole kuliko kujikwaa ulimi

Jaridani Ijumaa Agosti 13, 2021-Mwandishi wa habari aliyeugua COVID-19

Kilimo hai kina mchango mkubwa katika kutimiza ajenda ya maendeleo ya Umoja wa Mataifa SDG’’s hasa katika kulinda mazingira, kuhakikisha uhakika wa chakula na pia kutimiza moja ya vipengele vya lengo la afya bora. Kwa mujibu wa Bwana Waziri Kitojo, Afisa Kilimo wa kampuni ya kilimo ya Digital Mobile Africa ya nchini Tanzania kilimo hai licha ya kusaidia kupambana na uhariubifu wa mazingira kinafaida kiafya kwani chakula kinachozalishwa hakitumii kemikali bali mbolea za asili kama samadi na mboji. Kupata ufafanuzi zaidi wa kilimo hicho na faida zake Anold Kayanda amezungumza na Bwana Kitojo ambaye anaanza kwa kueleza maana ya Kilimo Hai.

Kilimo hai sio tu kinalinda mazingira lakini pia afya za watu:Kitojo 16-09-2021

Katika Jarida hii leo Flora Nducha anakuletea mada kwa kina inayo mulika jinsi Umoja wa Mataifa unachagiza mashinani mifumo endelevu ya chakula ikiwa ni kuelekea mkutano wa ngazi ya juu wa umoja huo hapa New York Marekani kuhusu mifumo ya chakula.
Pia utasikia habari kwa ufupi zikiangazia Malengo ya Maendeleo Endelevu SDGs na Masuala ya Afya.

JARIDA LA UMOJA WA MATAIFA 20 SEPTEMBA 2021 NA FLORA NDUCHA

“Ni wakati wa kupiga kengele ya dharura”, amesema Katibu Mkuu wa UN katika mahojiano maalum na Idhaa ya Umoja wa Mataifa siku chache kabla ya kuanza kwa Mjadala wa Juu wa Baraza Kuu la Umoja wa Mataifa.
Akihojiwa na Assumpta Massoi wa UN News, António Guterres amegusia ushirikiano wa kimataifa, harakati za utoaji wa chanjo dhidi ya COVID-19 duniani, mabadiliko ya tabianchi, usawa wa jinsia, viijana, amani na usalama barani Afrika na duniani kwa ujumla

Mahojiano: "Madaraka hupewi unatwaa", Guterres atuma ujumbe kwa wanawake

Vita vilivyodumu kwa takribani miaka 13 nchini Afghanistan vililisambaratisha kabisa taifa hilo, kiuchumi, kijamii na hata kisiasa. Japo sasa vimeisha lakini bado athari zake zipo bayana, kwani maelfu ya watu wamesalia kuwa wakimbizi ndani na nje ya nchi yao na nusu ya watu wote wa taifa hilo milioni 23 wanahitaji msaada wa dharura wa chakula kwani wanakabiliwa na kutokuwa na uhakika wa chakula. Na cha kusikitisha zaidi waathirika wakubwa ni watoto na wanawake ambao sasa wanabeba jukumu la kuendesha familia. Ili kupata undani zaidi tuungane na Flora Nducha katika Makala hii.

Makala - Wanawake Afghanistan wahaha kujikimu

Karibu kujifunza lugha ya Kiswahili ambapo Dkt. Mwanahija Ali Juma, Katibu Mtendaji wa Baraza la Kiswahili Zanzibar, BAKIZA anafafanua maana ya methali Umejigeuza Pweza kujipalia makaa.

UMEJIGEUZA PWEZA KUJIPALIA MAKAA

Leo ni siku ya homa ya ini duniani! Hivyo tunakuletea jarida maalum linaloangazia kwa undani aina, maambukizi na vipi mtu anaweza kujikinga asipate homa ya ini ambayo shirika la Umoja wa Mataifa la Afya ulimwenguni WHO linasema zaidi ya wakazi milioni 91 barani Afrika wanaishi nao hususan aina B au C ambayo ni mbaya zaidi. WHO inasema iwapo homa ya ini haitagunduliwa mapema unaweza kupata saratani au kansa ya ini. Je kuna aina ngapi ya homa ya ini? Homa Kali ya ini ni ipi ambayo imegunduliwa sasa? Njia za maambukiz ini zipi? Na nini ufanye uweze kujikinga? Leah Mushi wa Idhaa ya Kiswahili ya Umoja wa Mataifa, na Evarist Mapesa wa Radio washirika SAUT FM ya Mwanza Tanzania wanakuletea kwa kina. Shukrani ikiwa ni kwa kituo cha habari cha Umoja wa Mataifa, UNIC Dar es Salaam nchini Tanzania kwa kuratibu mahojiano na maafisa kutoka Wizara ya Afya Tanzania na shirika la Umoja wa Mataifa la afya ulimwenguni, WHO nchini Tanzania. Karibu na mwenyeji wako ni Assumpta Massoi.

JARIDA 28 JULAI 2022 Na Assumpta Massoi- Siku ya  Homa ya Ini duniani

Na sasa ni wakati wa kujifunza Kiswahili, leo tunapata ufafanuzi wa methali isemayo UTAULA WA CHUYA KWA UVIVU WA KUPEMBUA na mchambuzi wetu Onni Sigalla Mhariri mwandamizi wa Baraza la Kiswahili la Taifa nchini Tanzania, BAKITA

METHALI - UTAULA WA CHUYA KWA UVIVU WA KUPEMBUA- BAKITA

Na leo katika kujifunza Kiswahili, mchambuzi wetu ni Dkt Mwanahija Ali Juma, Katibu Mtendaji wa Baraza la Kiswahili Zanzibar, BAKIZA, anatufafanulia maana ya methali "Usigombane na mkwezi, nazi imeliwa na mwezi", karibu!

Methali: Usigombane na mkwezi, nazi imeliwa na mwezi

Hii leo katika kujifunza lugha ya kiswahili tunamulika misemo ya kiswahili na matumizi yake katika lugha hiyo, kwa mfano "Andaa Meza", na Harusi imejibu".  Je, ina maana gani? Ungaana na mchambuzi wetu Onni Sigalla, Mhadhiri Mwandamizi katika Baraza la Kiswahili la Taifa nchini Tanzania, BAKITA anatoa ufafanuzi wa matumizi ya misemo, faida yake na bila kusahau anatoa mifano.

Misemo ya kiswahili na matumizi yake, kwa mfano Andaa Meza, Harusi imejibu

Leo katika kujifunza lugha ya Kiswahili tunakwenda Zanzibar kupata ufafanuzi wa "Mkosa titi la mama, hata la mbwa hulamwa" na tunakwenda Zanzibar nchini Tanzania kwake Dkt. Mwanahija Ali Juma, Katibu Mtendaji wa Baraza la Kiswahili Zanzibar, BAKIZA.  Utafarajika hata ukipata kidogo!

Methali: 'Mkosa Titi La Mama Hata La Mbwa Hulamwa" ufafanuzi na Dkt. Mwanahija Ali Juma

Jaridani leo Ijumaa ya tarehe 30 mwezi Desemba mwaka 2022 tunakuletea habari za maombolezo na pia ya uteuzi wa naibu mkurugenzi mtendaji mpya wa UNEP.  Makala tunaelekea nchini Kenya katika makazi ya wakimbizi ya Kalobeyei na mashinani tunaangazia haki za wanawake na wasichana Afghanistan. 
1.	Ulimwengu umeendelea kuomboleza kwa masikitiko kifo cha mcheza soka wa Brazil Edson Arantes do Nascimento, almaarufu Pelé. Kwa Umoja wa Mataifa Pelé alikuwa mshambuliaji muhimu katika kufanikisha ushindi wa malengo ya Umoja wa Mataifa. Kwa nyakati tofauti akiteuliwa kuwa Balozi Mwema wa mashirika mbalimbali ya Umoja wa Mataifa kama elimu, Sayansi na Utamaduni, UNESCO na kuhudumia watoto UNICEF.
2.	Katibu Mkuu wa Umoja wa Mataifa António Guterres Jumanne wiki hii alimtangaza Elizabeth Maruma Mrema kutoka nchini Tanzania kuwa naibu mkurugenzi mtendaji mpya wa shirika la Umoja wa Mataifa la mpango wa mazingira UNEP
3.	Makala tunaelekea nchini Kenya katika makazi ya wakimbizi ya Kalobeyei kuangazia mradi unaotumia michezo kulinda vijana hasa wa kike dhidi ya unyanyasaji wa kijinsia.
4.	Na mashinani tuungane na Ramiz Alakbarov, naibu mwakilishi na mratibu mkazi na wa misaada ya kibinadamu wa Umoja wa Mataifa nchini Afghanistan akisistiza umuhimu wa haki za wanawake kuheshimiwa. 

Mwenyeji wako ni Flora Nducha, karibu!

JARIDA LA HABARI ZA UN 30 DESEMBA 2022 NA FLORA NDUCHA

Sports for Protection ni mbinu ya kutumia michezo kwa ajili ya kusaidia maendeleo na ulinzi wa vijana waliofurushwa au walioko ukimbizini ni mkakati ulioanzishwa na Shirika la Umoja wa Mataifa la kuhudumia wakimbizi, UNHCR kwa kushirikiana na Kamati ya Kimataifa ya Olimpiki na sasa unatekelezwa na mashirika mbalimbali ya Umoja wa Mataifa kama la idadi ya watu duniani na masuala ya afya ya uzazi UNFPA Kenya kwa kushirikiana na tasisi nyingine za kitaifa na kimataifa. Selina Jerobon wa Idhaa ya Kiswahili ya Umoja wa Mataifa anasimulia zaidi kupitia makala hii.

Makala: Mradi wa Play2Protect unanisaidia kuondoa msongo wa mawazo na kuniepusha na wadanganyifu

Mkimbizi Joshua, alipoikimbia nchi yake, kusini mwa Amerika, alilazimika kuingia katika nchi jirani ya Guatemala kusaka hifadhi. Kupitia shirika la Umoja wa Mataifa la kuhudumia wakimbizi akapata kuunganishwa na shirika lisilo la kiserikali ya FUNDAECO ambako sasa mkimbizi huyu amegeuka kuwa kinara wa kutetea mazingira. Anold Kayanda anasimulia zaidi kupitia makala hii iliyoratibiwa na UNHCR Guatemala.

Makala: Mkimbizi anayeongoza mapambano dhidi ya mabadiliko ya tabianchi Guatemala

Hii leo jaridani mada kwa kina tukimulika kampeni ya ‘Afya Na Amani’ iliyoanzishwa na walinda amani wa Umoja wa Mataifa wanaotoka Tanzania, TANZBATT 9 huko Jamhuri ya Kidemokrasia ya Congo, DRC. Pia tunakuletea Habari kwa ufupi zikiwemo kutoka nchini Tanzania na DR Congo. Katika kujifunza Kiswahili leo tutaungana na mtaalam wetu Onni Sigalla kutoka BAKITA kupata ufafanuzi wa msemo "FANYA ILHAM"

1.	Siku chache baada ya Rais wa Tanzania Samia Suluhu Hassan kutangaza kuondoa marufuku ya vyama vya siasa nchini humo kufanya mikutano ya kisiasa, Ofisi ya Kamishna Mkuu wa Umoja wa Mataifa wa haki za Binadamu imezungumzia hatua hiyo kama asemavyo msemaji wa ofisi hiyo Seif Magango.
2.	Huko nchini Jamhuri ya Kidemokrasia ya Congo, DRC, ujumbe wa Umoja wa MAtaifa wa kulinda amani, MONUSCO umeendelea na jukumu lake la kulinda raia ambapo katika doria ya hivi karibuni zaidi walinda amani kutoka Morocco wameendesha doria katika mji wa Kitchanga jimboni Kivu Kaskazini, eneo ambalo awali ilikuwa vigumu kufikika kutokana na ukosefu wa usalama usababishwao na mashambulizi kutoka kwa waasi. 
3.	Na tukitamatishia huko huko DRC, shirika la Umoja wa Mataifa la afya ulimwenguni, WHO limeendelea kusaidia harakati za jamii za kuelimishana kuhusu ugonjwa wa kipindupindu ambao umeripotiwa kukumba wakimbizi wa ndani walio kwenye kambi zilizoko ukanda wa afya wa Nyiragongo jimboni Kivu Kaskazini.
4.	Na katika kujifunza Kiswahili leo mtaalam wetu  Onni Sigalla Mhariri mwandamizi wa Baraza la Kiswahili la Taifa  nchini Tanzania , anatufafanulia maana ya msemo "FANYA ILHAM". 

Mwenyeji wako ni Anold Kayanda, karibu !

Jarida la habari za UN 05 January 2023 na Anold Kayanda

Katika kujifunza Kiswahili leo mtaalam wetu  Onni Sigalla Mhariri mwandamizi wa Baraza la Kiswahili la Taifa  nchini Tanzania , anatufafanulia maana ya msemo "FANYA ILHAM", karibu!

Msemo: FANYA ILHAM, Onni Sigalla

Hii leo jaridani tunnaagazia ripoti ya ILO, na mlo shuleni katika shule za msingi nchini Burundi. Makala tunakupeleka nchini Syria na mashinani nchini Kenya.
1.	Ripoti mpya ya shirika la Umoja wa Mataifa la kazi duniani, ILO imepigia chepuo mipango bunifu ya ufanyaji kazi kama ile iliyoanza kutumika kufuatia mlipuko wa janga la COVID-19 ikisema inaweza kuleta manufaa kwa uchumi, biashara na wafanyakazi
2.	Shirika la Umoja wa Mataifa la kuhudumia watoto, UNICEF linaripoti kuwa huduma ya chakula katika baadhi ya shule za msingi nchini Burundi tayari inaonesha matokeo chanya kuanzia mahudhurio shuleni na katika upande wa taaluma. 
3.	Makala tunakupeleka Syria kuona ni kwa vipi misaada inayopitishwa mpakani mwa taifa hilo na Uturuki ina umuhimu mkubwa na hivyo ni vema Baraza la Usalama kuongeza muda wa azimio linalofanikisha mpango huo, azimio ambalo linatarajiwa kumalizika muda wake tarehe 10 mwezi huu.
4.	Na katika mashinani tutakwenda Kenya kumsikia mwanafunzi asiyeona lakini ameshika nafasi ya kwanza kwenye shule jumuishi. 

Mwenyeji wako ni Anold Kayanda, karibu!

JARIDA LA HABARI ZA UN 06 JANUARI 2023 NA ANOLD KAYANDA

Mwambata wa jeshi wa Tanzania anayehudumu kazi yake Jamhuri ya Afrika ya kati Brigedia Jenerali Absolomon Lyanga Shausi amefanya ziara ya kutembelea kikosi cha walinda amani wa Tanzania TANBAT6 wanaohudumu chini ya ujumbe wa Umoja wa Mataifa wa kulinda amani nchini Jamhuri ya Afrika ya Kati MINUSCA ili kujitambilisha tangu kikosi hicho kianze shughuli ya ulinzi wa amani kikipokea majukumu kutoka kwa kikosi cha TANBAT5 mwishoni mwa mwaka.

Kapteni Mwijage Inyoma aliyeko nchini Afrika ya Kati anaeleza zaidi..

Makala: Mwambata jeshi wa Tanzania Brigedia Jenerali Absolomon Lyanga Shausi atembelea TANBAT 6 CAR

Hii leo kwenye jarida Leah Mushi anakuletea Habari kwa Ufupi ikiangazia Tanzania, janga la chakula Afrika na Mkutano wa UN na wanazuoni. Katika Mada kwa Kina tunamulika mshindi wa Tuzo ya UN ya Haki za Binadamu Julienne Lusenge kutoka DRC na Jifunze Kiswahili maana ya neno, Kifandugu.

JARIDA LA HABARI ZA UN  07-12-23 NA LEAH MUSHI

Katika kujifunza lugha ya Kiswahili leo Dkt. Mwanahija Ally Juma, Katibu Mtendaji wa Baraza la Kiswahili la Zanzibar, BAKIZA anatufafanulia maana ya methali “MSIBA WA MWENZIO NI KANDA LA USUFI”.

Methali: "Msiba wa mwenzio ni kanda la usufi"

Hii leo jaridani tunakuletea mada kwa kina ambayo inamulika maoni ya vijana kuhusu SDGs, mmoja wao ni Monicah Malith Mkimbizi nchini Kenya kutoka Sudan Kusini akieleza alichotoka nacho kwenye mkutano wa HLPF. Pia tunakuletea habari kwa ufupi na mashinani.
1.	Ofisi ya Umoja wa Mataifa ya Haki za Binadamu imelaani ukimbizi wa mara kwa mara utokanao na amri za kuhama zinazotolewa na jeshi la Israeli dhidi ya raia huko kaskazini mwa Khan Younis, Ukanda wa Gaza.
2.	Barani Afrika, mashambulizi mapya yanayofanywa na vikundi vilivyojihami dhidi ya raia huko mashariki mwa Burkina Faso yamelazimu maelfu ya watu hao kukimbilia nchi jirani ya Niger ili kusaka usalama, wakati huu ambapo hali ya dharura inazidi kushamiri kwenye taifa hilo, limesema shirika la Umoja wa Mataifa la kuhudumia wakimbizi, UNHCR.
3.	Na hatimaye michezo ya olimpiki ya majira ya joto mwaka 2024 inaanza Ijumaa hii huko Paris, UFaransa ambapo Katibu Mkuu wa Umoja wa Mataifa Antonio Guterres ametuma ujumbe wake.
4.	Mashinani ikiwa jana Julai 22 Ripoti mpya kuhusu mapambano dhidi ya Ukimwi ilitolewa, hivyonampa fursa Mkurugenzi Mtendaji wa shirika la Umoja wa Mataifa la kupambana na ukimwi UNAIDS Winnie Byanyima akitahadhrisha kuhusu kuongeza kasi ya vita dhidi ya ukimwi.

Mwenyeji wako ni Flora Nducha, karibu!

JARIDA LA HABARI ZA UN 01 JULAI 2024

Leo hapa makao makuu ya Umoja wa Mataifa, kando ya mjadala mkuu wa UNGA79, viongozi wanakutana kwenye Mkutano wa Ngazi ya Juu ukimulika usugu wa viuavijiumbe maradhi, Antimicrobial Resistance, kwa kiswahili ikiitwa pia UVIDA, au Usugu wa Vimelea dhidi ya Dawa. Katika taarifa ya Pamoja iluyotolewa kwenye mkutno huo na mashirika ya Umoja wa Mataifa lile la afya duniani WHO, la mazingira UNEP, la chakula  na kilimo FAO na shirika la afya ya Wanyama duniani WOAH, usugu wa viua vijiumbe maradhi unahusika moja kwa moja na vifo milioni 1.3 na kuchangia vingine milioni 5 kila mwaka.

Unaweza kujiuliza ni nini na kwa nini ni muhimu wakutane? Bosco Cosmas, wa Idhaa ya Kiswahili ya Umoja wa Mataifa amezungumza na Profesa Mshiriki wa Vimelea Vya Magonjwa katika Chuo Kikuu cha Sayans iza Afya Bugando, mkoani Mwanza, Kaskazini Magharibi mwa Tanzania.

Je wewe ni mmoja wa waathirika wa usugu wa viuavijiumbe maradhi, au UVIDA? - Prof. Jeremiah Seni

Mwaka mmoja wa vita katika ukanda Gaza iliyochochewa na mashambulizi ya Hamas dhidi ya Israeli Oktoba 7, 2023 na kisha Israeli kujibu mashambulizi yanayoendelea hadi leo, umekuwa ukimulika zaidi madhara ya vifo na majeruhi. Lakini sasa shirika la Umoja wa Mataifa la Chakula na Kilimo FAO limekusogezea madhara ya vita katika kilimo na ufugaji na ndio makala yetu ya leo ikisimuliwa na Assumpta Massoi.

Makala: FAO yaleta nuru kwa wafugaji walioathiriwa na vita Gaza

Jamii ya asili ya Yukpa nchini Colombia imevumilia miongo kadhaa ya migogoro na watu kutawanywa inayosababishwa sio tu na mabadiliko ya tabianchi mila kandamizi bali pia kupotea kwa viumbe hai na hivyo kutishia maisha yao. Bosco Cosmas anatupeleka Amerika ya Kusini kusikia harakati za mwanamke wa jamii hao ya asili za kulinda eneo lao.

Makala: Esneda asema haogopi vitisho kutetea eneo la jamii ya asili ya Yukpa

Hii leo jaridani tunaangazia wakimbizi wa ndani nchini Haiti, na mafunzo ya stadi za kujikimu kimaishwa kwa vijana Tambura Sudan Kusini. Makala inatupeleka nchini Uganda na mashinani nchini Kenya, kulikoni?

1.	Zaidi ya watu 20,000 wamekimbia makazi yao katika mji mkuu wa Haiti Port-au-Prince katika muda wa siku nne tu, ikiwa ni pamoja na watu wengine zaidi ya 17,000 wanaohifadhiwa katika makazi 15 ya wakimbizi wa ndani, kutokana na kuongezeka kwa ghasia za magenge ya uhalifu ambazo ziumevuruga kabisa minyororo muhimu ya usambazaji wa misaada na kulitenga jiji la Port-au-Prince (POTOPRINSI) limesema shirika la Umoja wa Mataifa la uhamiaji IOM.
2.	Vijana katika mji wa Tambura ulioko jimbo la Equatoria Magharibi nchini Sudan Kusini wanageuza mafunzo ya ufundi stadi kuwa nguvu ya amani na ustawi, mafunzo ambayo yalifanikishwa na ujumbe wa Umoja wa Mataifa wa kulinda amani nchini humo, UNMISS.
3.	Katika makala Selina Jerobon kupitia video ya shirika la Umoja wa Mataifa la kuhudumia wakimbizi anakupeleka Uganda kuona harakati za wakimbizi kutoka Jamhuri ya Kidemokrasia ya Congo, DRC kujikwamua kiuchumi baada ya machungu waliyopitia nyumbani kwao. 
4.	Mashinani tutaelekea nchini Kenya kusikia ni kwa jinsi gani jamii katika maeneo kame wanakabiliana na mabadiliko ya tabianchi. 

Mwenyeji wako ni Bosco Cosma, karibu! 


JARIDA LA HABARI ZA UN 18 NOVEMBA 2024 NA BOSCO COSMAS

Kwa miongo kadhaa sasa mfumo wa Uganda wa kuwaweka wakimbizi kwenye makazi badala ya kambi, umesaidia kujengea mnepo wakimbizi na hivyo wanaweza kujitegemea. Wakimbizi wanapata huduma za msingi kama vile hata ardhi ya kulima na kufugia mifugo ili kujipatia kipato. Kupitia video ya shirika la Umoja wa Mataifa la kuhudumia wakimbizi, UNHCR, Selina Jerobon amefuatilia hadithi ya mama mkimbizi kutoka Jamhuri ya  Kidemokrasia ya Kongo (DRC) ambaye baada ya kupitia machungu na kukimbilia nchini Uganda sasa ameanza kuwa na matumaini ingawa ukata unatishia huduma kama alivyojionea mwenyewe Fillipo Grandi, Kamishna Mkuu wa shirika hilo.

Makala: Uganda yapambana kuhifadhi wakimbizi licha ya ukata

Hii leo jaridani tunakuletea mada kwa kina inayotupeleka Baku nchini Azerbaijan kwenye mkutano wa COP29. Miongoni mwa mambo yanayopigiwa chepuo ni madini ya kimkakati yanayoelezwa kuwa ni jawabu la nishati chafuzi kwa mazingira na tunapata ufafanuzi kutoka kwa Adam Anthony, Mkurugenzi Mtendaji wa HakiRasilimali nchini Tanzania.

1.	Katibu  Mkuu wa Umoja wa Mataifa António Guterres amewasihi viongozi wa kundi la nchi 20 zenye uchumi mkubwa zaidi duniani, G20 wanaokutana huko Rio De Janeiro, Brazil kuwaagiza mawaziri na washawishi wao huko COP29 wahakikishe wanakubaliana juu ya lengo jipya na kubwa la mwaka huu la ufadhili kwa tabianchi nchi. Guterres amesema sambamba na hilo ni vema kukabiliana na taarifa potofu kuhusu tabianchi.
2.	Huko Kusini mwa Lebanon, walinda amani wanaohudumu kwenye ujumbe wa Umoja wa Mataifa wa kikosi cha Mpito nchini humo, UNIFIL, wameshuhudia uharibifu mkubwa wa kutisha kwenye vijiji vilivyoko sambamba na eneo  la kati ya Israeli na Lebanon lisilopaswa kuwa na mapigano, huku hali ya watoto nchini humo ikizidi kuwa mbaya.
3.	Hii leo ni siku ya choo duniani ambapo Katibu Mkuu wa Umoja wa Mataifa António Guterres amesema licha ya choo kuwa ni msingi wa kusongesha afya ya binadamu na kusaidia watoto wa kike na wanawake kuishi maisha ya utu, bado wakazi wengi wa dunia hususan kwenye mizozo na majanga wanaishi bila huduma hiyo ya msingi. 
4.	Mashinani tunasalia huko huko Baku, kwenye COP29 ambapo nampisha msichana mwanaharakati wa mazingira kutoka Tanzania, akieleza ni nini anafanya na nini atakachoondoka nacho kwenye mkutano huo. 

Mwenyeji wako ni Flora Nducha, karibu! 


JARIDA LA HABARI ZA UN 19 NOVEMBA 2024 NA FLORA NDUCHA

Hii leo jaridani tunaangazia ripoti siku ya watoto duniani, na kwa kutambua siku hii tunamulika mikutano yote yanayoendelea kwa ajili ya haki za watoto na vijana, ambao wametoa ujumbe wao kutoka Baku nchini Azerbaijan na Denmark wakiwakilisha nchi zao.
1.	Leo ni siku ya watoto duniani maudhui mwaka huu yakiwa "Kila mtoto, kila haki"na katika kuhakikisha sauti zao zinasikika kuhusu mustakbali wa utakao, shirika la Umoja wa Maataifa la kuhudumia watoto duniani UNICEF limewapa fursa ya kuandika barua kwenda kwa watu wazima kote duniani ili kutoa madukuduku yao na kutanabaisha wanachokitaka kwa ajili ya mustakbali wao.
2.	Kama ulivyosikia katika taarifa yetu ya kwanza leo ni siku ya watoto duniani ikirejelea tarehe 20 Novemba mwaka 1954 kwa mara ya kwanza kabisa ilipoanzishwa na Umoja wa Mataifa kusongesha umoja na kujitambua miongoni mwa watoto duniani..
3.	Makala ikiwa leo ni siku ya watoto duniani, tunakupeleka Baku Azerbaijan katika mkutano wa 29 wa nchi wanachama wa mkataba wa Umoja wa Mataifa wa mabadiliko ya tabianchi, COP29,  ambako Selina Jerobon amefuatilia mkutano wa watoto na vijana inayomulika mchango wao katika kuhakikisha mazingira bora. 
4.	Mashinani katika kuadhimisha siku ya watoto duniani tunabisha hodi msitu wa Amazoni nchini Peru kwa mtoto Susan akitoa wito kwa dunia kuchukua hatua dhidi ya athari za mabadiliko ya tabianchi kulinda msitu huo kunusuru kizazi cha watoto wa sasa na wa vizazi vijavyo katika taifa hilo. 
Mwenyeji wako ni Assumpta Massoi, karibu! 


JARIDA LA HABARI ZA UN 20 NOVEMBA 2024 NA ASSUMPTA MASSOI

Mkutano wa 29 wa nchi wanachama wa Mkataba wa Umoja wa Mataifa wa Mabadiliko ya Tabianchi, COP29 unaoendelea huko Baku Azerbaijan umeleta pia watoto na vijana wanaharakati wa mazingiria kutoka kote ulimwenguni na kuwapatia fursa kuketi katika meza moja na viongozi ili kuhakikisha mustakabali wao umewekwa katika ajenda ya mkataba huo.  
Jukumu lao kama wachechemuzi wa mabadiliko chanya na hitaji la mazungumzo na ushirikiano kati ya vizazi lilitambuliwa rasmi katika matokeo ya Mkutano wa Zama Zijazo, SOTF mnamo Septemba 2024. Na ikiwa leo ni siku ya Watoto duniani, Selina Jerobon amefuatilia ujumbe wa mmoja wa watoto hao kutoka Tanzania na kutuandalia Makala hii..

3. Makala COP29 Georgina Magesa Baku

Hii leo jaridani tunakuletea mada kwa kina inayotupeleka nchini Kenya kushuhudia jinsi mpango wa Usimamizi wa Ardhi uliopatiwa jina "wa kusaidia jamii kufikia Ajenda 2030” ambao FAO imetekeleza kwa kaunti kadhaa. Pia tunakuletea muhtasari wa habari na uchambuzi wa neno.

1.	Hague kwenye mahakama ya kimataifa ya uhalifu inayoungwa mkono na Umoja wa Mataifa ICC ambayo leo imetoa kibali cha kukamatwa Waziri Mkuu wa Israel Benjamin Netanyahu, Waziri wa zamani wa ulinzi Yoav Galant  na kiongozi wa kundi la kipalestina la Hamas Mohamed Diab Ibrahim al-Masri alimaarufu kama  kwa makosa ya uhalifu dhidi ya ubinadamu na uhaifu wa vita ulitendeka wakati wa vita inayoendelea baina ya Israel na Hamas.
2.	Mjini  Baku nchini Azerbaijan mkutano wa 29 wa mkataba wa nchi wanachanama wa Umoja wa Mataifa kuhusu mabadiliko ya tabainchi COP29 unaelekea ukingoni  na leo ukijikita na masuala ya kijinsia na mabadiliko ya tabianchi. Miongoni mwa waliozungumzia changamoto ya tabianchi kwa wanawake ni  Jemimah Njuki, mkuu wa kitengo cha uwezeshaji wa kiuchumi katika shirika la Umoja wa Mataifa la masuala ya wanawake UN Women.
3.	“Raia  wanaoshtakiwa katika mahakama za kijeshi nchini Uganda hukosa dhamana sawa ya mchakato wa kisheria kama wale wanaoshtakiwa katika mahakama za kiraia,” amesema Volker Türk, Kamishna Mkuu wa Umoja wa Mataifa wa Haki za Binadamu hii leo kufuatia tukio la kutekwa kwa mwanasiasa wa upinzani nchini Uganda Kiiza Besigye akiwa nchini Kenya. 
4.	Na katika kujifunza lugha ya Kiswahili na hii leo Dkt. Mwanahija Ali Juma, Katibu Mtendaji wa Baraza la Kiswahili, Zanzibar nchini Tanzania, BAKIZA anafafanua maana ya neno MHARABU”. 

Mwenyeji wako ni Assumpta Massoi, karibu! 

JARIDA LA HABARI ZA UN 21 NOVEMBA 2024 NA ASSUMPTA MASSOI

Mpango wa Usimamizi wa Ardhi (Land Governance program) uliopatiwa jina "Kusaidia kufikia Ajenda 2030 kupitia mageuzi chanya ya ugatuzi wa ardhi (land reforms) katika maeneo ya ardhi za jamii nchini Kenya" umeboresha uhakika wa kupatikana kwa chakula na lishe kupitia upatikanaji wa ardhi kwa wote nchini Kenya. Programu hii imezinduliwa na Shirika la Umoja wa Mataifa la kilimo na chakula FAO kwa kushirikiana na Muungano wa Ulaya (EU) katika kaunti 9 ikilenga kuimarisha sekta ya kilimo, ufugaji na uvuvi na umeimarisha usimamizi wa ardhi kwa ajili ya maisha bora na maendeleo ya kijamii na kiuchumi katika kaunti zote zinazotekeleza. Kupitia video iliyoandaliwa na FAO, Cecily Kariuki anaeleza matokeo yake.

Jinsi usawa wa kijinsia na rika katika umiliki wa ardhi unavyochochea ukulima na uhakika wa chakula Kenya

Hii leo jaridani tunaangazia mazungumzo huko Baku Azerbaijan kuhusu ufadhili wa mabadiliko ya tabianchi, na kazi za walinda amani kutoka Tanzania TANZBATT-11 huko DRC. Makala inaturejesha kataika mkutano wa COP29 na mashinani inatupeleka Namibia, kulikoni?

1.	Majadiliano ya mkutano wa 29 wa nchi wanachama wa mkataba wa Umoja wa Mataifa wa mabadiliko ya tabianchi COP29 yamekumbwa na mkwamo huko Baku Azerbaijana muafaka haujapatikana. Majadiliano hayo yaliyotarajiwa kukunja jamvi leo sasa yanaendelea kwa kuwekwa mezani mapendekezo mapya kuhusu ufadhili wa mabadiliko ya tabianchi hasa kwa matifa yanayoendelea.
2.	Umoja wa Mataifa unasema kwamba vita mashariki mwa Jamhuri ya Kidemokrasia ya Congo, DRC imefanya taifa hilo kuwa pahala hatari zaidi duniani kwa watoto kuishi, kutokana na mateso ya kimwili na kisaikolojia wanayoyapitia. Kwa kutambua hilo walinda amani wanawake wa Umoja wa Mataifa kutoka Tanzania wanaohudumu kwenye ujumbe wa UN nchini humo, MONUSCO wamechukua hatua kuona watoto wanaishi kama watoto.
3.	Makala inakupeleka Baku nchini Azerbaijan kunakotamatika mkutano wa 29 wa nchi wanachama wa Mkataba wa Umoja wa Mataifa wa Mabadiliko ya Tabianchi, COP29 kumsikia kijana kutoka Tanzania akizungumzia kilichompeleka, anachoondoka nacho na ujumbe wake kwa  Katibu Mkuu wa Umoja wa Mataifa Antonio Guterres. 
4.	Na katika mashinani kupitia video ya Shirika la Umoja wa Mataifa la Mpango wa Chakula Duniani WFP, tunasikia kauli ya Willem Westhuizen, mkulima kutoka Namibia, akielezea changamoto zinazotokana na ukame unaoathiri maisha yao kila siku”. 

Mwenyeji wako ni Bosco Cosmas, karibu! 

JARIDA LA HABARI ZA UN 22 NOVEMBA 2024 NA BOSCO COSMAS

Shirika la Umoja wa Mataifa la kuhudumia watoto, UNICEF nchini Tanzania umewajumuisha watoto kwenye harakati za kukabiliana na kuhimili madhara ya mabadiliko ya tabianchi. Huko Baku nchini Azerbaijan kunakotamatika mkutano wa 29 wa nchi wanachama wa Mkataba wa Umoja wa Mataifa wa Mabadiliko ya Tabianchi, COP29 tunamsikia Nasra Abdallah, mwanaharakati wa mazingira kutoka Tanzania akizungumzia kilichompeleka, anachoondoka nacho na ujumbe wake kwa  Katibu Mkuu wa Umoja wa Mataifa Antonio Guterres.

Vijana wajumuishwe kwenye majadiliano ya mkataba wa mabadiliko ya tabianchi - Nasra

Shirika la Mpango wa Chakula Duniani, WFP limeelezea wasiwasi wake kuwa mzozo wa kisiasa unaoendelea nchini Burundi unaweza kugeuka na kuwa wa kibinadamu kutokana na kasi ya makumi ya maelfu ya raia wanaozidi kukimbilia nchi jirani ikiwemo Rwanda. Mathalani inasema nchini Rwanda tayari wanapatia msaada wa lishe zaidi ya wakimbizi 25,000 wa Burundi na idadi [...]

Dola Milioni Tano zahitajika kukidhi wakimbizi watarajiwa wa Burundi:WFP

Wiki hii tunaangazia neno "MKABALA"  na mchambuzi wetu ni ONNI SIGALLA Mhariri Mwandamizi, katika Baraza la Kiswahili la Taifa, BAKITA, nchini Tanzania.
 

Sikiliza maana ya neno "Mkabala"

Katika Neno la Wiki hii leo tunaangazia neno “Mtambuka” na mchambuzi wetu ni Onni Sigalla, Mhariri Mwandamizi, katika Baraza la Kiswahili la Taifa, BAKITA, nchini Tanzania.

Bwana Sigalla anasema ili kupata maana ya neno Mtambuka, lazima tuachambue maana ya neno "Tambuka", ungane naye upate huo uchambuzi, kisha upate kufahamu maana ya Mtambuka..

Neno la wiki: Mtambuka

Takriban watu laki nane hufariki dunia kila mwaka kutokana na kujiua. Kwa mujibu wa ripoti ya hivi karibuni ya shirika la afya ulimwenguni WHO, kujiua ni sababu kuu ya pili miongoni mwa vijana wenye umri wa kati ya miaka 15 hadi 29 kote ulimwenguni.
Kujiua ni janga la dunia huku asilimia 79 ya vifo WHO
vilivyotokana na kujiua mwaka 2016 vikitokea katika nchi zenye kipato cha chini na cha wastani.
WHO inasema kwa kila mtu mzima anayejiua kuna zaidi ya watu 20 waliojaribu kujiua.Katika kusaka sababu na hata visa vinavyochochea hali hiyo, Grace Kaneiya wa idhaa hii amezungumza na Sheila Akwara kutoka Kenya ambaye amehamia Marekani. Sheila alitaka kujiua zaidi ya mara moja lakini akanusurika.  Ungana nao basi katika makala hii awamu ya pili na ya mwisho kwanza anaeleza kilichotokea baada ya kumeza vidonge takriban 80.

Nilimeza zaidi ya vidonge 80 ili nijiue-Sheila

Elimu ya awali ni nguzo muhimu katika kujengea mtoto uwezo wa kusoma na kuhesabu hata baadaye ikilinganishwa na watoto ambao hawakupata elimu hiyo.

Mapema mwaka huu shirika la Umoja wa Mataifa la kuhudumia watoto, UNICEF limesema elimu ya awali ni msingi muhimu ambapo elimu ya baadaye inategemea kwa kiasi kikubwa mafanikio ya elimu hiyo. Hata hivyo watoto wengi duniani kote wanakosa fursa hiyo muhimu na hivyo kuongeza hatari ya kurudia madarasa au hata kutoendelea na masomo na hivyo kuwatenganisha na wanafunzi wenzao ambao wao walihudhuria.

Katika kutaka kufahamu hali ya ushiriki wa watoto katika elimu ya awali nchini Tanzania, Stellla Vuzo wa kituo cha habari za Umoja wa Mataifa, UNIC jijini Dar es Salaam nchini Tanzania amezungumza na Audast Muhinda, afisa kitengo cha elimu katika UNICEF ambapo Bwana  Muhinda katika sehemu hii ya kwanza ya makala anaanza kwa kuangazia ripoti hiyo

Kuna changamoto katika ufikiaji elimu ya awali Tanzania-UNICEF Tanzania

Ulimwengu unapoadhimisha Siku ya Posta Duniani hii leo, mashirika ya posta kwenye nchi nyingi yameathirika tangu ya kuibuka kwa teknolojia za mawasiliano hasa ya simu za mkononi. Lakini licha ya hilo mengi yamejikakamua na kubuni mbinu mpya hususan za  kuitumia teknolojia ile ile mpya ya mawasiliano kuendelea kutoa huduma. Sherehe za maadhimisho hayo zimefanyika nchi nyingi na mwandishi wetu nchini Kenya  Jason Nyakundi alihudhuria maadhimisho hayo mjini Nairobi ambapo amezungumza na Meneja Mkuu wa mawasiliano kwa njia ya barua katika shirika la posta la Kenya Milka Mugwe kuhusu jinsi posta imenufaika na teknolojia mpya.

Licha ya changamoto, mashirika ya posta yanajaribu kuendelea kutoa huduma

Hii leo katika Neno la Wiki, Onni Sigalla, Mhariri Mwandamizi kutoka Baraza la Kiswahili la Taifa nchini Tanzania, BAKITA, anatofautisha maana ya maneno 'Hayati' na 'Marehemu'.  Katika uchambuzi wake wa maneno hayo yenye etimolojia ya kiarabu, anafafanua tofauti katika matumizi. Karibu!

Neno La Wiki- Marehemu - Hayati, tofauti yake ni ipi?

Leo tutajifunza maana ya methali "HERI KENDA MKONONI KULIKO KUMI NENDA RUDI" na mchambuzi wetu ni Josephat Gitonga, mhadhiri kutoka Chuo Kikuu cha Nairobi katika kituo cha tafsiri na ukalimani nchini Kenya.

HERI KENDA MKONONI KULIKO KUMI NENDA RUDI

Katibu Mtendaji wa Baraza la Kiswahili, la Zanzibar, BAKIZA, Dkt.Mwanahija Ali Juma anafafanua maana ya msemo "FUNIKA KOMBE MWANAHARAM APITE".

Neno la wiki: Msemo-FUNIKA KOMBE MWANAHARAM APITE

Idhaa ya Kiswahili ya Umoja wa Mataifa inatangaza habari kila siku kwa lugha ya Kiswahili, Kiarabu, Kichina, Kiingereza, Kifaransa, Kireno, Kirusi na Kihispania. Na mara moja kwa wiki inakuwa na vipindi vya lugha ya French Creole, Kibengal, Kihindi, Urdu na kiindonesia.
Radio ya UM inabadilisha taarifa zake kutokan na habari mpya zinavyokuja kila mara kwa siku. Pia inaandaa makala na kufanya uchambuzi wa mada mbalimbali za kijamii, kisiasa, kiuchumi, maendeleo na masuala yanayohusu tamaduni yanyohusisha Umoja wa Mataifa na kazi zake. Vipindi vya Idhaa ya Kiswahili ya Umoja wa Mataifa au UNNews  viko vingi na ni kuanzia habari,  makala, vipindi maalumu na taarifa za habari za kila siku na zile za kila wiki.
Na vipindi vyote hivyo vinaweza kutumiwa na vyombo vingine vya habari au watangazaji, na vinaweza kutumiwa kama chanzo cha habari kwa waandishi.  binafsi.Na kwa kuongezea tuu ni kwamba vipindi vyote hivyo na sauti zingine kwenye tovuti yetu vinatolewa bure bila malipo yoyote. Unaweza pia kujisajli kwenye ukurasa wetu ili upokee taarifa kila wakati zinapochapishwa.
Kwa uchaguzi zaidi wa ushirikiano usisite kuwasilina nasi.

UN News Kiswahili

Pinned to spotlight

Popular tracks