80’lerde Dünya Bankası’nın, 90’larda IMF’in, bugünlerde ise Moody’s’in yükseltilmesini eleştirdiği asgari ücret kaldırılabilir
mi?
Asgari ücret, tarihi eski bir olgu değildir. Mazisi 1800’lerin sonundan Avustralya’daki maden işçilerinden başlatılır.
Aslında Osmanlı’nın Havza köylülerinin Zonguldak madenlerindeki çalışma ücretini düzenlemiş olması literatüre girmiş
olsa asgari ücret tarihinde Türkiye’nin de yeri olurdu.
Gene de Türkiye ilk örneklerden sayılabilir. 1936’da düzenleniyor. 1950’lerden bu yana da uygulanıyor. İlk dönemde
uygulama bugün de gündem olan mahalli asgari ücret belirlenmesini benimsiyor. İstanbul’dan aşağı 6 bölge ele alınıyor.
Hatta bugün tartışılan sektörel ücret fikri de en azından tarım tarafıyla var.
İlk uygulamalarda yan haklar sunan işletmeler de Türkiye’de ayrıştırılmıştır. Evvelce ayrıştırılan bir parametre de
çalışanın 16 yaşından küçük mü, büyük mü olduğudur.
Akabinde ise, sendikal gelişimin de ön açacak durumda olmadığı da göz önüne alınırsa, 1967’de müstakil bir
düzenleme yapılır ve asgari ücret ülke seviyesinde bölge, sektör, sosyal haklar ayrımı gözetilmeden tek bir asgari ücret
uygulamasına geçilir ve bugüne gelinir.
Asgari ücreti ezeli ve ebedi bir uygulama sanabilecek olanlar için Avrupa örneklerinden biraz haber verip teorik
tartışmalara geçeceğim.
İngiltere’de asgari ücret uygulamasının yılı 1998. Almanya’da mahalli uygulamalar var, genel düzenleme ise 2015
tarihli. Fransa’da 1950, Hollanda’da ise 1969. Hollanda’da yılda iki defa artış öngörülüyor. İspanya 1963, İtalya ise 2015.
Danimarka, Norveç, İsveç gibi İskandinav ülkelerinde ise asgari ücret uygulaması yok. Buralarda toplu sözleşmelerle
piyasa yönetiliyor.
Bu fotoğraftan belki Avrupa’da konunun, sendikacılığın gelişmiş olması nedeniyle daha az önemli olduğu düşünülebilir.
Belki uygulamaların hizmetler sektörünün gelişimiyle paralellik arz ettiği de anlaşılabilir. Biraz da Avrupa’da işçilerin,
işverenle ücret ve yan haklarını müzakere edecek olgunlukta olduğu da değerlendirilebilir.
Asgari ücret iktisat teorisinde işgücü piyasasını bozucudur. Bilirsiniz teori piyasaya müdahale istemez ve asgari ücret
belirlenmesi piyasaya müdahaledir. Bu arada ancak ve sadece fiyata müdahale ederseniz piyasaya müdahale etmiş
olursunuz. Başka türlü ifade edilse dahi fiyata ilişmediği müddetçe hiçbir düzenleme piyasaya müdahale sayılmaz. Neyse
asgari ücret böyledir.

Yusuf Dinç - Asgari ücret kaldırılsın

Sosyal medyanın en güçlü haber mecrası Yeni Şafak.
Yeni Şafak Gazetesi olarak yayın hayatına başladığımız ilk günden itibaren ülkemizde demokrasinin tüm kurumları ile yerleşmesi, milli irade ve değerlerimizin hâkim olması için tüm gücümüzle çalıştık. Bu ülkenin geleceğinin derin sularda boğulup gitmemesi için çaba sarf ettik. Fırtınalı günlerde sığınılacak bir liman olduk. Bugüne kadar ülkemize yapmış olduğumuz katkıyı bundan sonra da okurlarımızın desteği ile sürdürmeye devam edeceğiz. Her gün Yeni Şafak’la yeni bir umut olacak.