อุปาทาน 4 ตัว 
ยึดถือในตัวร่างกายในวัตถุสิ่งของ 
ยึดถือในความคิดความเห็น 
ยึดถือในแบบแผนของการทำงาน 
ยึดถือในความเป็นตัวเป็นตน 
การยึดถือทั้งหมดนั้น มันพุ่งมาที่การยึดถือในความเป็นตัวเป็นตน 
ท่านเลยจัดเอาไว้ตัวสุดท้าย 
ร่างกายก็ตัวเรา ความคิดเห็นนี้ก็ความคิดเห็นของเรา 
แบบแผนการดำเนินชีวิต การทำงานของเรา 
สุดท้ายมันมาเซิร์ฟที่ตัวกูของกูนี่ล่ะ 
ท่านพุทธทาสท่านเก่ง ท่านเจาะมาที่ตัวกูของกู

พอเรามีอุปาทาน 4 ตัวนี้แล้ว สิ่งที่ตามมาก็คือ 
อุปาทานนี้นำไปสู่ภพ ภพมี 2 อัน 
มีอุปัตติภพ ภพโดยการเกิด 
อย่างพวกเรามีอุปัตติภพเป็นมนุษย์ 
แล้วก็กรรมภพ ก็คือการทำงานของจิต
ตัวกรรมภพเป็นความดิ้นรนของจิตใจ 
สังเกตให้ดีเวลาเราเกิดความยึดถือขึ้นมาแล้ว 
มันจะเกิดการดิ้นรนของใจ 
อย่างเรายึดถือว่านี่คือตัวเรา ร่างกายเรา 
พอมันจะแปรปรวนไม่เป็นของเราขึ้นมาแล้ว 
ใจมันจะดิ้นใหญ่เลย กังวล กลุ้มใจ ทุรนทุราย 
หรือแฟนเรานอกใจเรา ใจมันก็ดิ้นรน 
ทุรนทุราย เพราะเรายึดถือ 
ถ้าเราไม่ได้ยึดถือว่าคนๆ นี้เป็นของเรา 
เขาจะไปไหนเราก็ไม่เดือดร้อน 
แต่พอเรายึดถือปุ๊บ ใจเราจะดิ้นทันทีเลย

(2)
ธรรมะของพระพุทธเจ้ามีคุณมหาศาล 
อยู่กับโลกก็จะเข้าใจโลก 
เข้าใจว่าเราจะปรับตัวอย่างไรได้ 
ที่เราจะอยู่รอด แล้วเราจะไม่ทุกข์ 
ในทางธรรมช่วยเราได้มหาศาล 
เราสามารถมีความสุขในปัจจุบัน มีความสุขในอนาคต 
มีความสุขอย่างยิ่ง คือถึงพระนิพพาน 
ตอนที่ใจมันถึงพระนิพพานแล้วลองทวนลงมาดู 
เราจะเห็นว่าเราไม่มีอุปาทาน ใน 4 ตัวนั้นไม่มี 
แล้วก็จะเห็นว่าไม่มีที่ไปเกิดอีกแล้ว จะเห็นด้วยตัวเอง 
อันนี้ครูบาอาจารย์ท่านสอนมา 
ค่อยๆ ดูเอา ค่อยๆ ศึกษาไป


--
หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม 
6 มีนาคม 2564 ไฟล์ 640306 ซีดีแผ่นที่ 89

CD 89

ใจดิ้นรนเพราะยึดถือ :: หลวงพ่อปราโมทย์ 6 มี.ค. 2564 (640306)

ถ้าเราอยากมีความสุขต้องรู้จักพอ 
มีชีวิต Basic minimum needs มีแค่นั้นจริงๆ ก็พอแล้ว 
พระพุทธเจ้าสร้างสังคมพระขึ้นมา 
สังคมพระเป็นตัวอย่างที่ว่าอยู่อย่างไรแล้วพอ 
พวกเราไปบิณฑบาตมา ข้าวไม่พอก็มีแม่ครัวช่วยทำให้ 
เราก็ยังฉันได้วันละครั้งอยู่อย่างนั้น มันก็ได้แค่นั้น 
อยู่ได้ไหม ก็อยู่ได้ 
จีวรชุดหนึ่งๆ หลวงพ่อใช้ตั้งหลายปี ไม่ได้สิ้นเปลือง 
ถ้าเราอยู่อย่างนี้มันก็ไม่ต้องเป็นหนี้ อยู่อย่างสบายๆ 
ถ้าเป็นโยมอย่างนี้ มีเสื้อผ้า 2 ชุด 3 ชุดอะไรแค่นี้ก็พอแล้ว 
กินก็ไม่ต้องไปกินหรูหราอะไร กินอาหารพออยู่ได้ 
ก็ไม่สิ้นเปลืองมาก พยายามฝึกตัวเองให้รู้จักพอ 

วิธีที่จะฝึกให้พอ ก็คือคอยรู้เท่าทันใจของตัวเอง 
ตรงที่ไม่พอเพราะความอยากมันมาก ความอยากมันครอบงำเรา 
ฉะนั้นเราหัดรู้เท่าทันใจของเราไว้ 
ใจมันมีความอยากอะไรเกิดขึ้น รู้ทันมัน 
ถ้าเรารู้ทันตัณหาคือความอยากที่เกิดขึ้นในจิตใจเรา 
พอเรารู้ทัน ตัณหามันเป็นโลภะ มันเป็นกิเลส 
ตรงที่เรารู้ทันคือเรามีสติ ตัณหามันจะดับ 
พอความอยากมันดับแล้วจิตมันจะมีสติมีปัญญาขึ้นมา 
จิตมันเป็นกุศลแล้ว มันก็จะรู้อะไรควรอะไรไม่ควร



--
หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม 
7 มีนาคม 2564 ไฟล์ 640307 ซีดีแผ่นที่ 89

อยากมีความสุขต้องรู้จักพอ :: หลวงพ่อปราโมทย์ 7 มี.ค. 2564 (640307)

การภาวนามันมี 2 ส่วน 
ส่วนของสมถกรรมฐานกับส่วนของวิปัสสนากรรมฐาน 
สมถกรรมฐาน มีหลักง่ายๆ นิดเดียว 
อยากให้จิตสงบมีเรี่ยวมีแรง ก็อย่าให้จิตมันฟุ้งซ่านไป  
เราเลือกอารมณ์ที่เราอยู่ด้วยแล้วมีความสุข มีความสงบ 
สบายใจอยู่กับอารมณ์อันไหน เราก็อยู่กับอารมณ์อันนั้น 
พอเราอยู่กับอารมณ์ที่มีความสุข มีความพอใจ 
จิตใจก็ไม่หิวอารมณ์ เที่ยววิ่งร่อนเร่ไปเรื่อยๆ 
มันก็มีความสงบอยู่ในอารมณ์อันเดียว 

การทำวิปัสสนากรรมฐาน
ขั้นแรกต้องหัดเห็นสภาวธรรมก่อน 
เพราะวิปัสสนากรรมฐาน
เป็นการเห็นไตรลักษณ์ของรูปของนาม 
ขั้นแรกเลยก่อนที่จะถึงวิปัสสนา 
เราต้องแยกขันธ์ให้ได้ 
แยกธาตุแยกขันธ์ให้ออก
ทีแรกหัดรู้ตัวสภาวะไป 
พอเห็นสภาวะทั้งหลายมันแยกออกไปจากจิตที่เป็นคนรู้
เรียกว่าเราเริ่มแยกขันธ์ 
ทีแรกเห็นตัวสภาวะแต่ละตัวๆ ที่เกิดขึ้น
แล้วเห็นทุกๆ ตัวนั้นถูกรู้ถูกดู 
แล้วต่อไปก็ดูเขยิบขึ้นไป ทุกๆ ตัวนั้นตกอยู่ใต้ไตรลักษณ์
กระทั่งตัวจิตที่เป็นผู้รู้ผู้ดูก็ตกอยู่ใต้ไตรลักษณ์ 
เพราะว่าจิตเดี๋ยวก็เป็นผู้รู้ เดี๋ยวก็เป็นผู้คิด 
ผู้รู้ก็ไม่เที่ยง ผู้รู้เกิดแล้วก็ดับ ผู้คิดเกิดแล้วก็ดับ 
เฝ้าดูไปเรื่อยๆ สุดท้ายมันจะเห็นเลยว่า 
สิ่งใดสิ่งหนึ่งมีความเกิดขึ้นเป็นธรรมดา 
สิ่งนั้นมีความดับเป็นธรรมดา 

--
หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม 
21 มีนาคม 2564 ไฟล์ 640321 ซีดีแผ่นที่ 89

สมถและวิปัสสนากรรมฐาน :: หลวงพ่อปราโมทย์ 21 มี.ค. 2564

บางคนก็เริ่มต้นดูกาย 
บางคนก็เริ่มต้นดูเวทนา 
บางคนก็เริ่มต้นดูจิต ทางใครทางมัน 
แต่ในสุดท้ายไม่ว่าจะดูกาย เวทนา หรือจิต หรือธรรม 
สุดท้ายมันก็ลงไปที่เดียวกัน เข้าไปสู่วิมุตติอันเดียวกัน 
เข้าไปสู่ความบริสุทธิ์หลุดพ้นอันเดียวกัน 
เข้าไปสู่พระนิพพานก็อันเดียวกัน มันเป็นสภาวะที่เหมือนกัน 
คล้ายๆ คนขึ้นภูเขา ทางขึ้นภูเขาก็อยู่รอบทิศทาง 
บางช่วงเป็นหน้าผา คนที่ชอบปีนหน้าผามันมี 
ให้มันเดินราบๆ ไปมันไม่เอา 
บางคนมีเงินมาก บารมีมาก 
ขึ้นเฮลิคอปเตอร์แป๊บเดียวถึงยอดเขาเลย 
บางคนไม่อยากเป็นอย่างนั้น 
อยากเดินชมวิว ชมต้นไม้ ชมนก ค่อยๆ เดิน 
แต่ละคนมันไม่เหมือนกัน 
บางคนให้สบาย มันไม่ชอบ 
มันต้องอะไรที่ลำบากๆ มันถึงจะชอบ ใจมันถึงจะลง 
เพราะฉะนั้นสิ่งเหล่านี้เป็นเทคนิคเฉพาะตัว 
เส้นทางนี้เป็นเรื่องเฉพาะตัว 
เป้าหมายอันเดียวกัน แต่วิธีการทำนี่หลากหลายมาก 

--
หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม 
28 มีนาคม 2564 ไฟล์ 640327 ซีดีแผ่นที่ 89

ขึ้นภูเขาได้หลายทาง :: หลวงพ่อปราโมทย์ 28 มี.ค. 2564

สนามรบของนักปฏิบัติมีอยู่ 4 แห่ง คือกาย เวทนา จิต ธรรม 
วิหารธรรม 4 อย่างนี้มีความหยาบ ความละเอียดที่แตกต่างกัน 
เวลาเราจะทำสงครามเราต้องรู้จักเลือกชัยภูมิ 
ว่าชัยภูมิอันไหนที่เราได้เปรียบ 
ไม่ใช่นึกจะรบตรงไหนก็ไปรบ อันนั้นโง่
ชัยภูมิในการรบของเราก็คือกาย เวทนา จิต ธรรมนี้ 
แล้วเราจะเลือกอย่างไร 
ถ้าสติ สมาธิเดิมของเราหยาบ 
ไม่ค่อยมีสติ ไม่ค่อยมีสมาธิ 
เราก็ต้องใช้อารมณ์กรรมฐานที่หยาบ เลือกสมรภูมิที่หยาบๆ 
ถ้าสติ สมาธิของเรามันสะสมมาดีแล้ว 
เราก็เลือกสมรภูมิ เลือกชัยภูมิที่ละเอียด 
คือทำกรรมฐานอย่างละเอียดได้ 
กาย เวทนา จิต ธรรม 
เป็นกรรมฐานที่ตั้งแต่หยาบที่สุด จนถึงละเอียดที่สุด 

ถ้าจิตของเรามีสมาธิ แล้วก็มีสติไม่มากพอ 
เราเลือกกรรมฐานที่หยาบ คือดูกาย 
กายนี่เป็นของหยาบที่สุด 
อย่างขณะนี้เรายืน หรือเราเดิน หรือเรานั่ง หรือเรานอนรู้ไหม 
ก็แค่รู้เท่านั้นเอง มันยากไหมที่จะรู้ว่าตอนนี้นั่งอยู่ 
ถ้าตอนนี้นั่งอยู่ยังรู้สึกยาก เพี้ยนแล้ว 
แต่ถามว่าตอนนี้จิตลึกๆ เลย มีกุศลหรืออกุศล 
ชักยาก ตอบยากแล้ว 
แต่ขณะนี้หายใจออก ขณะนี้หายใจเข้า 
ขณะนี้ยืน เดิน นั่ง นอน ขณะนี้เคลื่อนไหว 
ขณะนี้หยุดนิ่ง มันเป็นของหยาบๆ 
ถ้าใส่ใจสักนิดหนึ่ง มันก็รู้ได้


--
หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม 
3 เมษายน 2564 ไฟล์ 640403 ซีดีแผ่นที่ 89

เลือกชัยภูมิให้เหมาะ :: หลวงพ่อปราโมทย์ 3 เม.ย. 2564

ดูจริตนิสัยเรา 
ถ้าเราเป็นพวกโลภมาก อยากมาก เรียกว่าตัณหาจริต 
สติปัฏฐานที่เหมาะกับพวกตัณหาจริตก็คือ ดูกายหรือเวทนา 
ถ้าพวกเจ้าความคิดเจ้าความเห็น เรียกว่า พวกทิฏฐิจริต 
สิ่งที่เหมาะสมก็คือจิตตานุปัสสนาและธัมมานุปัสสนา 

อุบายในการปฏิบัตินี่หลากหลาย นับจำนวนไม่ถ้วน 
เรียกกุศโลบาย อุบายที่ฉลาดในการฝึกกรรมฐาน 
อุบายนั้นทางใครทางมัน 
แต่หลักของการปฏิบัติมีทางเดียวที่พระพุทธเจ้าสอน
คือ อริยมรรคมีองค์ 8 ไม่มีทางที่สอง
แต่ในอริยมรรคแต่ละตัวๆ มันก็มีวิธีที่จะพัฒนาขึ้นมา 
อย่างสัมมาสติทำอย่างไรเราจะเกิดสติ 
บางคนเกิดสติเพราะเจริญกายานุปัสสนา 
บางคนเกิดสติเพราะเจริญเวทนานุปัสสนา 
บางคนเกิดสติเพราะเจริญจิตตานุปัสสนา 
บางคนก็ขึ้นธัมมานุปัสสนา 
พอสติถูกต้อง สมาธิที่ถูกต้องก็เกิด 
ถ้าได้สัมมาสติเมื่อไหร่ ก็ได้สัมมาสมาธิควบกันมาอย่างนั้น 
แล้วทำให้มาก เจริญให้มาก 
ต่อไปก็สัมมาญาณะ ความรู้ถูกความเข้าใจถูกก็เกิดขึ้น 
มีความรู้ถูก มีความเข้าใจถูกเกิดขึ้น ก็เกิดสัมมาวิมุตติ เกิดมรรคเกิดผล 


--
หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม 
4 เมษายน 2564 ไฟล์ 640404 ซีดีแผ่นที่ 89

กรรมฐานถูกจริตเหมือนยาถูกโรค :: หลวงพ่อปราโมทย์ 4 เม.ย. 2564

[คลิปสั้น] การปฏิบัติธรรมมี 2 ขั้นตอนเท่านั้น หลวงพ่อปราโมทย์​ ปาโมชฺโช 28 มี.ค. 64 (640328)

[คลิปสั้น] ปัญญานำสมาธิ หลวงพ่อปราโมทย์​ ปาโมชฺโช 10 เม.ย. 64 (640410)

[คลิปสั้น] ปัญญาและสมาธิควบกัน หลวงพ่อปราโมทย์​ ปาโมชฺโช 10 เม.ย. 64 (640410)

การปฏิบัติมี 3 แนวทางหลักๆ 
ใช้สมาธินำปัญญา ใช้ปัญญานำสมาธิ 
ใช้สมาธิและปัญญาควบไปด้วยกัน 

ฉะนั้นเวลาเราไปเจอครูบาอาจารย์
องค์นี้ท่านสอนอย่างนี้ เรา 
เอ๊ะ ทำไมสอนไม่เหมือนองค์นี้อะไรอย่างนี้ 
ก็สอนกันคนละเรื่อง สอนคนละเส้นทาง 
ท่านมาทางไหนท่านก็ชอบสอนทางนั้น 
ถนัดอย่างไรก็สอนอย่างนั้น 
ฉะนั้นถ้าเราภาวนาเป็นเราก็จะไม่สงสัย เราฟังเราก็เข้าใจ 
แต่ถ้าเราเรียนของเราแคบๆ ก็ไม่เข้าใจของคนอื่น


--
หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม 
10 เมษายน 2564 ไฟล์ 640410 ซีดีแผ่นที่ 89

การปฏิบัติ 3 แนวทาง :: หลวงพ่อปราโมทย์ 10 เม.ย. 2564

สมาธิของพระพุทธเจ้าไม่หลงอารมณ์ 
ตั้งมั่นอยู่เหนืออารมณ์ 
เหมือนดูมาจากที่สูง ยืนอยู่บนตึก 
เห็นรถวิ่งไปวิ่งมาอยู่ในถนน 
ตัวไม่หล่นลงไปอยู่ในถนน 
รถไม่ได้มีคันเดียวใช่ไหม 
เดี๋ยวคันนั้นมา เดี๋ยวคันนี้มา เปลี่ยนไปเรื่อยๆ 
สมาธิของพระพุทธเจ้า จะเห็นความเปลี่ยนแปลงของอารมณ์ 
ไม่ใช่สงบนิ่งอยู่ในอารมณ์อันใดอันหนึ่ง 
ถ้าเราแยกแยะไม่ออก ก็ไม่เข้าใจหรอก 
ทำไมทำสมาธิแล้วไม่ได้มรรคผล 
ทำไมสมาธิของพระพุทธเจ้าได้มรรคได้ผล 
ก็ต้องค่อยๆ ฝึกเอา ค่อยๆ สังเกตเอา 
ถ้าเราให้ความสำคัญกับอารมณ์เป็นหลัก 
เราจะได้สมาธิชนิดสงบ 
ถ้าเราให้ความสำคัญกับจิตใจของตนเอง 
เราจะได้สมาธิชนิดตั้งมั่น 


--
หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม 
18 เมษายน 2564 ไฟล์ 640417 ซีดีแผ่นที่ 89

สมาธิที่ไม่หลงอารมณ์ :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 18 เม.ย. 2564

มีสติ รู้กาย รู้ใจ ตามความเป็นจริง ด้วยจิตที่ตั้งมั่นและเป็นกลาง

[คลิปสั้น] ปัญญาและสมาธิควบกัน หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 10 เม.ย. 64 (640410)

หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช

[คลิปสั้น] ปัญญาและสมาธิควบกัน หลวงพ่อปราโมทย์​ ปาโมชฺโช 10 เม.ย. 64 (640410)

หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช

[คลิปสั้น] ปัญญาและสมาธิควบกัน หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 10 เม.ย. 64 (640410)