หลักของการปฏิบัติ
มีสติรู้กายรู้ใจตามความเป็นจริงด้วยจิตที่ตั้งมั่นและเป็นกลาง 
รู้ไปเรื่อยๆ จิตหมดแรง กลับมาทำสมถะ ทำความสงบเข้ามา 
พอสงบแล้วซื่อบื้ออยู่เฉยๆ กระตุ้นมันให้มันตั้งมั่นมาทำงาน 
ไม่ใช่สงบเฉยๆ กระตุ้นมัน
โดยการสังเกตความเคลื่อนไหวเปลี่ยนแปลงของจิตเอา
เรียกว่าจิตตสิกขา เราก็จะได้จิตที่ตั้งมั่น 
จิตตั้งมั่นแล้ว แยกรูปนาม
เห็นกายกับจิตมันคนละอันกัน 
แยกนามต่อไปอีก แยกรูปต่อไปอีกก็ได้ 
รูปหายใจออกก็อันหนึ่ง รูปหายใจเข้าก็อันหนึ่ง 
รูปยืนก็อันหนึ่ง รูปเดิน รูปนั่ง รูปนอนก็เป็นคนละอันๆ ไป 
ส่วนนามเราก็แยกได้ 
เวทนา ความรู้สึกสุขทุกข์มันก็อันหนึ่ง 
จิตก็อันหนึ่ง สังขาร ความปรุงดีปรุงชั่วก็อันหนึ่ง 
จิตก็อันหนึ่ง นี่แยกๆๆ ออกไป 
ต่อไปจะเห็นสภาวธรรมทั้งปวงเกิดขึ้น ตั้งอยู่ แล้วก็ดับไป 
สิ่งใดสิ่งหนึ่งมีความเกิดขึ้นเป็นธรรมดา 
สิ่งนั้นทั้งหมดดับเป็นธรรมดา 
ถ้าเข้าใจตรงนี้ด้วยใจจริงๆ คือพระโสดาบัน 
ฉะนั้นเราจะเข้าใจได้ก็ต้องพาจิตให้มันเห็นของจริงซ้ำๆๆ ลงไป 
แล้วพอดูๆ แล้วหมดกำลัง กลับมาทำสมาธิ 
กลับมาทำสมถะใหม่ ชาร์จพลังใหม่ 
คล้ายๆ แบตหมดแล้ว มาชาร์จแบต 
ถ้าจิตมีกำลังก็อย่าเฉยๆ อยู่ อย่าสงบโง่ๆ อยู่ 
ดูกายดูใจมันทำงานต่อไป อันนี้คือทั้งหมดของการปฏิบัติ


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
13 พฤศจิกายน 2565

CD 96

หลักของการปฏิบัติ :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 13 พฤศจิกายน 2565

จิตใจเราไม่มีอิสระ จิตใจเราเป็นทาส 
ไม่มีความสุขที่แท้จริง 
เฝ้ารู้เฝ้าดู เวลาตัณหาเกิดทีไรความทุกข์เกิดทุกที 
ดูลงไปอย่างนี้เลย แล้ว
เราจะเห็นจิตใจนี้ไม่เคยมีความสุข 
เพราะจิตใจนี้ไม่ค่อยว่างจากตัณหาหรอก 
มีความทุกข์เกิดขึ้นตลอดเวลา เฝ้ารู้เฝ้าดู 

ตอนหลวงพ่อเป็นโยมภาวนา 
หลวงพ่อพบว่าจิตเหมือนคนติดคุก ถูกขังอยู่ในคุก 
แล้วมันก็เป็นคุกที่ป่าเถื่อน ตัณหาเป็นผู้คุมเราอีกที 
แล้วสั่งงานเราอยู่ในคุกตลอดเวลา 
คุกที่ขังจิตมันเคลือบครอบคลุมจิตอยู่ ตัวนี้คือตัวอาสวกิเลส 
มันครอบคลุมจิตใจเราไว้ ห่อหุ้มจิตใจเราไว้ 
แทรกซึมเข้าไปในจิตใจ 
แล้วก็ผลักดันให้เกิดตัณหาบงการบังคับจิตใจทั้งวันทั้งคืน 
พอภาวนามาเห็นตรงนี้ หลวงพ่อยอมไม่ได้แล้ว 
แต่เดิมคิดว่าเราอิสระ 
แต่ตอนนี้รู้ความจริงแล้วว่าจิตใจเราไม่ได้อิสระ 
จิตใจเราเกิดมาก็เป็นทาสแล้ว 
ยอมไม่ได้ ต้องแหกคุกนี้ให้ได้ 
ถ้ายังทำลายคุกอันนี้ไม่ได้ จะไม่เลิกปฏิบัติหรอก 
คล้ายๆ หน้าที่ของเราคือแหกคุก 
แหกคุกก็คืออาสวกิเลสมันห่อหุ้มจิตใจเราไว้ 
แล้วตัณหามันก็บงการจิตใจเรา 

เฝ้ารู้เฝ้าดูลงไป เรียนรู้ลงไป 
ในที่สุดก็ทำลายนายทาสตัวนี้ลงไป 
แต่มันทำลายเป็นระดับๆ ไป 
อยู่ๆ ไปทำลายตัณหา ทำไม่ได้ 
จะทำลายตัณหาได้ต้องทำลายอวิชชาได้ ความไม่รู้ 
ของเราตอนนี้ยังไม่ถึงจุดนั้น ของเราภาวนาไป 
เห็นไปร่างกายไม่ใช่ตัวเราที่แท้จริง จิตใจไม่ใช่ตัวเราที่แท้จริง 
เพราะจิตใจเป็นของที่เราสั่งอะไรก็ไม่ได้ ดูอย่างนี้ก่อน 
แล้วขั้นปลายค่อยไปดูว่าร่างกายคือตัวทุกข์ จิตใจคือตัวทุกข์ 

หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
13 สิงหาคม 2566

CD 100

หน้าที่ของเราคือแหกคุกให้ได้ :: หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 13 ส.ค. 2566

เมื่อไรเห็นทุกข์จะวางทุกข์ :: หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 2 ก.ย. 2566 

ค่อยภาวนา ทำไปเรื่อยๆ เห็น 
เมื่อไรเห็นทุกข์มันก็จะวางทุกข์ 
ถ้าเห็นว่ากามนำความทุกข์มาให้ มันก็วางกาม 
เห็นกายคือตัวทุกข์ มันก็วางกาย 
วางกามมันก็วางกายนั่นล่ะ 
แล้วสุดท้ายมันก็เข้ามาที่จิต 
วางจิตได้มันก็ที่สุดของการปฏิบัติ มันก็อยู่ตรงนั้นล่ะ 
แต่วางจิตได้ก็คือเห็นจิตนั้นคือตัวทุกข์ 
ฉะนั้นไม่เห็นทุกข์ไม่เห็นธรรมหรอก

การเห็นทุกข์เห็นโทษแล้วปล่อยวางได้ ไม่เฉพาะกามหรอก 
ไม่ว่าอะไรก็ตามเถอะ ถ้าเราเห็นทุกข์เห็นโทษ 
ของการที่เราเข้าไปยึดไปถือสิ่งนั้นแล้ว มันถึงจะวาง 
เพราะฉะนั้นถ้าเห็นทุกข์ พอรู้ทุกข์แจ่มแจ้ง 
ความอยากได้ อยากมี อยากเป็น 
ในสิ่งนั้นสิ่งนี้ ที่เราเห็นทุกข์แล้ว ไม่เกิดขึ้น 
อย่างเราเห็นว่ากายเป็นทุกข์อย่างแท้จริง 
ความอยากให้กายเป็นสุข ไม่เกิดขึ้น 
ความอยากให้กายไม่ทุกข์ ไม่เกิดขึ้น มันรู้ว่าไร้เดียงสา 
อยากให้กายมีความสุข มันมีไปได้อย่างไร เพราะมันคือตัวทุกข์ 
ดูไปเรื่อย อยากให้กายไม่ทุกข์ อันนี้ก็ไร้เดียงสา 
อยากให้กายสุขก็ไร้เดียงสา 
อยากให้กายไม่ทุกข์ก็ไร้เดียงสา เพราะจริงๆ มันคือตัวทุกข์ 
เห็นไหมว่า ถ้าเราเห็นตัวทุกข์ทีเดียว 
มันตอบโจทย์หมดแล้ว 
รู้ทุกข์เมื่อไร ก็ละสมุทัยเมื่อนั้น

หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
2 กันยายน  2566

เมื่อไรเห็นทุกข์จะวางทุกข์ :: หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 2 ก.ย. 2566

เราทำต้นทางนี้ให้ดี มีสติอ่านจิตอ่านใจตัวเองไปเรื่อยๆ 
กุศลเกิดก็รู้ อกุศลเกิดก็รู้ไป ไม่ต้องคาดหวังอะไร 
แล้วมันจะรู้ได้เร็วขึ้นๆ เพราะสติเข้มแข็งมากขึ้นเรื่อยๆ 
มีความเพียรชอบ ทำให้มากเจริญให้มาก
ก็จะทำให้สัมมาสติบริบูรณ์ 

ฉะนั้นคอยดูจิตดูใจตัวเองที่เป็นกุศลที่เป็นอกุศลไว้ให้มากๆ 
สติก็จะดี สมาธิก็จะสมบูรณ์ขึ้นมา 
แล้วต่อไปพอสมาธิเกิดแล้ว จะเห็นไตรลักษณ์ 
ลำพังสติ ไม่มีสัมมาสมาธิหนุนหลัง ยังไม่เห็นไตรลักษณ์ 
สติระลึกกาย เห็นอะไร เห็นกาย 
สติระลึกรู้เวทนา เห็นอะไร ก็เห็นเวทนา 
สติระลึกรู้กุศลอกุศล เห็นอะไร เห็นกุศล อกุศล 
แต่ถ้าจิตมีสัมมาสมาธิตั้งมั่น 
มันจะเห็นเลยว่ากายที่สติระลึกรู้ ไม่ใช่เรา 
ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ ไม่ใช่เรา 
เวทนาที่สติระลึกรู้ ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ ไม่ใช่เรา 
กุศลอกุศลที่จิตระลึกรู้ คือสังขารทั้งหลายไม่ใช่เราๆ 
ค่อยดูไป พอปัญญามันแก่รอบแล้วต่อไปวิมุตติมันก็เกิดเอง 

พระพุทธเจ้าสอนบอกว่า
ไม่มีใครทำจิตให้บรรลุมรรค ผล นิพพานได้ 
จิตบรรลุมรรค ผล นิพพานได้
เมื่อศีล สมาธิ ปัญญาแก่รอบ 
ศีล สมาธิ ปัญญาแก่รอบ
ต้องอาศัยการเจริญมรรคมีองค์ 8 นั่นล่ะ
แต่พวกเราจะปฏิบัติทางดูจิต 
เราก็ตัดเข้ามาตรงสัมมาวายามะนี่เลย 
คอยรู้ทันกิเลสตัวเองไว้ เป็นการปฏิบัติที่ลัดสั้น 

หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
3 กันยายน  2566

สัมมาวายามะ :: หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 3 ก.ย. 2566

การที่เราอ่านจิตตนเอง 
ไม่ใช่แค่จะได้สัมมาสังกัปปะ สัมมาวาจา 
สัมมากัมมันตะ สัมมาอาชีวะ 
ไม่ได้แค่สัมมาวายามะ 
แต่สติของเราจะเข้มแข็งมากขึ้นๆ 
ทีแรกต้องโกรธแรงๆ ถึงจะรู้ 
ต่อไปขัดใจเล็กๆ ก็เห็นแล้ว สติเราพัฒนาแล้ว 
ทีแรกต้องมีราคะรุนแรงถึงจะรู้ 
ต่อไปใจโลภนิดเดียว แค่อยากเห็นรูป ก็เห็นแล้ว 
อย่างเรานั่งอยู่ ได้ยินเสียงอะไรแว่วๆ 
เราอยากฟัง อยากหันหน้าไปดู เราก็รู้ทัน 
เรารู้ได้ละเอียดขึ้นๆ สติเราเร็วขึ้นๆ 
นั่นล่ะเป็นสัมมาสติ สามารถระลึกได้โดยที่ไม่ได้เจตนาระลึก
ถ้าจงใจระลึกมันเจือด้วยโลภเจตนา 
สติตัวจริงไม่เกิดหรอก เพราะสติไม่เกิดร่วมกับอกุศล 
เพราะฉะนั้นเราจงใจให้มีสติ ตั้งใจให้มีสติ สติจะไม่เกิด 
สติเกิดจากเราคอยดูสภาวะไปเรื่อยๆ 
จิตจำสภาวะได้แล้วสติเกิดเอง 
อย่างเราไปเห็นโกรธบ่อยๆ 
ต่อไปพอโกรธปุ๊บ สติเกิดเองเลย 
รู้ทันว่าตอนนี้โกรธแล้ว รู้ทันว่าโลภแล้ว 
รู้ทันว่าหลงแล้ว รู้ทันว่าอยากขยับตัวแล้ว 
รู้ทันว่าอยากโน้นอยากนี้แล้ว คอยรู้ทัน นี้สติ 
ทุกครั้งที่สติเกิด สัมมาสติเกิด สัมมาสมาธิจะเกิดร่วมด้วยเสมอ 

หลวงพ่อเริ่มที่เข้าใจสิ่งต่างๆ ขึ้นมานี้ 
เริ่มมาจากประโยคเดียว 
“อ่านหนังสือมามากแล้ว ต่อไปนี้อ่านจิตตนเอง” 
เห็นไหม การอ่านจิตตนเองครอบคลุมองค์มรรคทั้ง 8 ได้ 
การอ่านจิตตนเองนั้น คือการเรียนรู้ทุกข์นั่นเอง 
รู้ทุกข์แจ่มแจ้งเมื่อไรก็ละสมุทัย 
แจ้งนิโรธ เกิดอริยมรรคอัตโนมัติ 
ไปฝึกเอา ไปทำเอา ไม่มีใครช่วยใครได้หรอก 

หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
9 กันยายน 2566

อ่านจิตตนเอง :: หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 9 ก.ย. 2566

ธาตุดินไม่มีกิเลส 
เอาของสกปรกไปเทใส่ดิน ดินก็ไม่ว่าอะไร 
เอาน้ำหอมไปพรมใส่ดิน ดินก็ไม่ชื่นชมอะไร 
ร่างกายนี้ก็เหมือนกัน 
เอาน้ำหอมไปใส่มัน มันก็ไม่ได้ชื่นชมอะไร 
คนที่ชื่นชมคือจิต 
เพราะฉะนั้นถ้าเรามองเห็นร่างกายเป็นเพียงธาตุดิน 
ไม่มีกิเลสในธาตุดิน ไม่มีความยินดียินร้าย ในธาตุดิน 
ในธาตุน้ำ ธาตุลม ธาตุไฟก็เหมือนกัน 
ธาตุแต่ละธาตุนั้นไม่ได้มีกิเลส 
ไม่มีกิเลส แล้วก็ไม่มีเจ้าของด้วย 
ไม่ใช่ของเรา มันเป็นสมบัติของโลก 
ธาตุอีกตัวหนึ่ง ธาตุตัวที่ห้าคือ space อากาศธาตุ ช่องว่าง 
พวกเราดูไม่ค่อยได้หรอก 
ถ้าทรงสมาธิอยู่ ถึงจะพอดูได้ 
ธาตุ 4 ตั้งอยู่อย่างนี้ได้ เพราะมันจุอยู่ในช่องว่าง
ช่องว่างเอง ไม่ใช่คน ไม่ใช่สัตว์ ไม่ใช่เรา ไม่ใช่เขา เหมือนกัน 
ไม่มีกุศล อกุศลในช่องว่างนี้ เหมือนกัน 
เพราะฉะนั้นดิน น้ำ ไฟ ลม ในช่องว่าง ไม่มีกุศล อกุศล 
เป็นของธรรมชาติ ธรรมดา ไม่มีเจ้าเข้าเจ้าของ 

ธาตุไม่ได้มีแค่ดิน น้ำ ไฟ ลม และอากาศธาตุ 
ยังมีวิญญาณธาตุอีกตัวหนึ่ง 
วิญญาณธาตุของสัตว์ทั้งหลาย 
ไม่ได้สะอาดเหมือนดิน น้ำ ไฟ ลม 
แต่มันปนเปื้อนด้วยความปรุงแต่ง 
โดยเฉพาะอย่างยิ่ง มันปนเปื้อนด้วยกิเลส 
ฉะนั้นเราก็จะค่อยภาวนา 
เพื่อซักฟอกจนกระทั่งธาตุวิญญาณธาตุนี้ 
เข้าถึงความบริสุทธิ์หลุดพ้น
หลุดพ้นจากความยึดมั่น ถือมั่นในสังขารทั้งปวง 
หลุดพ้นจากความยึดมั่นถือมั่นในสังขารทั้งปวง 

หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
10 กันยายน 2566

ธาตุ 6 :: หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 10 ก.ย. 2566

ถ้าเราภาวนา เดินอยู่ในแนวทางอย่างที่หลวงพ่อบอก 
ทีแรกฝึกให้จิตตั้งมั่นและก็เป็นกลางด้วยสติ 
ทำกรรมฐานไปแล้วมีสติรู้ทันจิตไป รู้ทันใน 2 ระดับ 
อันแรกรู้ทันว่ามีอะไรเกิดขึ้น 
อันที่สอง รู้ทันความยินดียินร้ายของจิต 
จิตจะตั้งมั่นและเป็นกลาง 
เราจะได้สัมมาสมาธิที่เต็มที่แล้ว 
ถัดจากนั้นเราเจริญปัญญา 
สติระลึกรู้กายด้วยจิตที่ตั้งมั่นและเป็นกลาง 
สติระลึกรู้เวทนาด้วยจิตที่ตั้งมั่นและเป็นกลาง 
สติระลึกรู้สังขารด้วยจิตที่ตั้งมั่นและเป็นกลาง 
สติระลึกรู้จิตด้วยจิตที่ตั้งมั่นและเป็นกลาง 
ต่อไปมันก็จะเห็นทุกสิ่งทุกอย่าง
ล้วนแต่เกิดขึ้น ตั้งอยู่ แล้วดับไป ไม่ได้น่ารักน่าหวงแหน 
ทุกสิ่งทุกอย่าง ทั้งสุขและทุกข์ 
ทั้งดีและชั่วเสมอกันด้วยความเป็นไตรลักษณ์ 
พอมันยอมรับว่าทุกอย่างเสมอกันด้วยความเป็นไตรลักษณ์ 
จิตจะยุติการดิ้นรนทันทีเลย 
เรียกยุติสังขารหรือยุติการสร้างภพ 
สังขารในใจเราคือภพ เรียกว่าภพ เรียกว่ากรรมภพ 
พอไม่มีความดิ้นรนอันนี้ 
จิตก็หมดภาระ จิตก็เป็นอิสระต่อสังขาร 
จิตที่เป็นอิสระต่อสังขาร เรียกว่าวิสังขาร 
จิตที่ไม่หลงตามกิเลสตัณหาทั้งหลาย เรียกว่าวิราคะ 

วิราคะก็ชื่อของนิพพาน วิสังขารก็ชื่อของนิพพาน 
วิมุตติ จิตหมดความยึดถือในรูปนาม 
ก็เป็นความหมายของนิพพานนั่นเอง 
ฉะนั้นเมื่อไรจิตเราสิ้นตัณหาเมื่อนั้นเราก็สัมผัสพระนิพพาน 
เมื่อไรจิตเราพ้นจากความปรุงแต่ง จิตเราก็สัมผัสพระนิพพาน 
เมื่อไรจิตปล่อยวางรูปนามขันธ์ 5 ได้หมด 
ปล่อยวางจิตได้ จิตก็สัมผัสพระนิพพาน 
ฉะนั้นค่อยๆ ภาวนา เบื้องต้นก็เป็นกลางด้วยสติ ได้สมาธิเกิดขึ้น 
เบื้องปลายเป็นกลางด้วยปัญญา ก็จะได้วิมุตติ ได้ความหลุดพ้น 

หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช
มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมธิราช
17 กันยายน 2566

มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช

วิมุตติเกิดเมื่อเห็นไตรลักษณ์มากพอ :: หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 17 ก.ย. 2566

หัดดูในขันธ์ 5 ดูไปเรื่อย 
ล้วนแต่ของไม่เที่ยง เป็นทุกข์ ไม่ใช่ตัวเรา ไม่ใช่ของเรา 
อย่างนี้ถึงจะเรียกว่าการปฏิบัติ ไม่ใช่นั่งคิดเอา 
นั่งคิดเอาว่าร่างกายไม่ใช่เรา 
คิดเอาแล้วก็อิ่มอกอิ่มใจว่ากูรู้ธรรมะ 
มันรู้ด้วยการคิด มันยังไม่ได้เห็นของจริง 
ต้องลงมือปฏิบัติไปจนเห็นของจริง 
ขันธ์ 5 ไม่ใช่ตัวเรา ไม่ใช่ของเรา 
ถ้าเราเห็นด้วยจิตใจที่แท้จริง มันจะไม่กลับมาหลงผิดอีก 
อย่างคนไหนเป็นพระโสดาบันแล้ว รู้ความจริงแล้ว 
ขันธ์ 5 ไม่ใช่ตัวเรา ไม่ใช่ของเรา ไม่มีตัวเรา 
ไม่มีของเราในขันธ์ 5 ไม่มีตัวเราของเราที่ไหนเลย ไม่มี 
พระโสดาบันภาวนาไปจนจิตเห็นความจริงอันนี้แล้ว 
ความรู้อันนี้ฝังลึกเข้าไปในจิตใจ 
ตายไปแล้วข้ามภพข้ามชาติไปแล้ว 
ความรู้อันนี้ก็ไม่หายไป มันฝังลงไปในจิตใจ 
แต่ถ้าเป็นความรู้จากการคิด การอ่าน การฟัง
ไม่ทันจะแก่ก็ลืมหมดแล้ว 


หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
22 ตุลาคม 2566

CD 101

ลงมือปฏิบัติจนเห็นของจริง :: หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 22 ต.ค. 2566

ถ้าเรารู้ความจริงของกายของใจได้ 
ความทุกข์ในใจจะไม่เกิดขึ้น 
อย่างพวกเรามีความทุกข์ในใจเยอะแยะเลย 
อย่างในงานศพ เราพลัดพรากจากคนที่เรารัก 
การพลัดพรากจากคนที่รักเป็นทุกข์ 
แต่ถ้าเราภาวนาจนเราชำนาญ เราได้เห็นความจริง 
ว่าทุกสิ่งทุกอย่างที่ผ่านเข้ามาในชีวิตเราเป็นของชั่วคราว 
เพราะฉะนั้นการที่จะแก่จะเจ็บจะตายอะไร 
เป็นเรื่องปกติเป็นเรื่องธรรมดา 
ธรรมะคือธรรมดา คือเรื่องธรรมดาเองไม่ใช่เรื่องพิสดารอะไร 
เรื่องเห็นผีเห็นนรกเห็นสวรรค์อะไรมันมีก่อนพระพุทธเจ้า
แต่มันไม่ใช่ทางแห่งความพ้นทุกข์ 
มันเป็นทางของคนดีเท่านั้นแหละ 
ใจมันอยากทำบุญทำกุศลกลัวบาปกลัวกรรมเป็นเรื่องดีไม่ใช่ไม่ดี 
แต่ถ้าเราอยากพ้นทุกข์จริงๆ เราต้องเรียนให้สูงกว่านั้น 

หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
24 ตุลาคม 2566

งานศพโยมพ่อ พระอาจารย์สมชาย (อ๊า) กิตฺติญาโณ

ทุกอย่างเป็นของชั่วคราว :: หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 24 ต.ค. 2566

เราภาวนา เข้ามาให้ถึงจิตถึงใจตัวเองให้ได้ 
จะรักษาศีลก็รู้เท่าทันจิต นี่จิตอยากทำผิดศีลแล้ว 
ด้วยความโลภความโกรธความหลง 
อยากทำผิดศีลรู้ทัน มันก็ไม่ผิดศีล  
เวลาจิตฟุ้งซ่านให้เรารู้ว่าฟุ้งซ่าน 
แล้วมันสงบเอง เพราะความฟุ้งซ่านเป็นกิเลส 
ทันทีที่มีสติกิเลสดับเลย จิตไม่ฟุ้งซ่าน จิตก็ตั้งมั่นจิตก็สงบ 

อาศัยการที่เรามีสติคอยรู้ทันจิตใจตัวเอง 
กิเลสครอบงำจิตไม่ได้ก็ไม่ผิดศีล 
กิเลสครอบงำจิตไม่ได้ก็มีสมาธิขึ้นมา 
อ่านจิตอ่านใจไปเรื่อย 
จิตเดี๋ยวก็ดีเดี๋ยวก็เลว เดี๋ยวก็สุขเดี๋ยวก็ทุกข์ 
รู้เท่าทันไปเรื่อยๆ สุดท้ายมันก็ได้มรรคได้ผล 
ตั้งแต่ขั้นต้นเห็นเลยจิตไม่ใช่เรา 
โลกไม่ใช่เรา ขันธ์ 5 ไม่ใช่เรา 
ในขั้นสุดท้ายที่จะแตกหักข้ามภพข้ามชาติ 
จะเห็นเลยจิตนั่นล่ะคือตัวทุกข์ 
ขันธ์ 5 คือทุกข์ โลกทั้งหมดคือตัวทุกข์ 
เรียกว่าเรารู้ทุกข์แจ่มแจ้ง ก็เป็นอันละสมุทัย 
เข้าไปสัมผัส เข้าไปรู้เข้าไปเห็นพระนิพพาน เกิดอริยมรรคขึ้น 
นี้เป็นเส้นทางที่เราจะเดิน เป็นเส้นทางที่ลัดสั้นมากเลย 
ตัดตรงเข้ามาที่จิตตัวเอง แล้วบาปอกุศลทั้งหลายเราก็จะไม่ทำ 
กุศลทั้งหลายมันก็จะเจริญขึ้น

หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
30 ตุลาคม 2566

วันตักบาตรเทโว

เส้นทางที่ลัดสั้น :: หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 30 ต.ค. 2566

ถ้าเรายังไปปรุงแต่งจิตให้วิเศษแค่ไหน 
มันก็ยังเป็นของเก๊อยู่ 
เพราะฉะนั้นเวลาที่เราจะภาวนา 
อย่ามัวแต่นั่งปรุงแต่งจิต 
ให้มีสติรู้กายรู้ใจตามความเป็นจริง 
ด้วยจิตที่ตั้งมั่นและเป็นกลาง 
รู้กายอย่างที่กายเป็น 
รู้จิตอย่างที่จิตเป็นไป 
มันก็จะอยู่ในหลักของคำว่ารู้ทุกข์ ละสมุทัย 
สิ่งที่เรียกว่าทุกข์ก็คือขันธ์ 5 
คือรูปนาม คือกายคือใจของเรานี้ล่ะ 
เราต้องรู้มัน ไม่ใช่ทิ้งมัน แล้วไปอยู่ในความว่าง

เวลาที่เราจะรู้กายรู้ใจ 
เรามีสติรู้ถึงความมีอยู่ของร่างกาย 
รู้ถึงความมีอยู่ของจิตใจ 
มีสติเห็นร่างกายนี้ มันเคลื่อนไหวเปลี่ยนแปลง 
จิตใจก็เคลื่อนไหวเปลี่ยนแปลงอยู่เสมอ 
แล้วก็มีปัญญาเห็นว่าร่างกายและก็จิต 
ล้วนแต่ตกอยู่ใต้ไตรลักษณ์ 
สติเป็นตัวรู้สภาวะ 
สภาวะคือรูปธรรมนามธรรมทั้งหลาย 
ปัญญาเป็นตัวเห็นไตรลักษณ์ของรูปธรรมนามธรรม 
ฉะนั้นต้องเดินให้ถูกหลัก

คำว่า “ทุกข์ให้รู้ สมุทัยให้ละ” 
นี่เป็นกฎของการปฏิบัติ 
เป็นแม่บทใหญ่อยู่ในอริยสัจ 4 
อริยสัจ 4 ข้อคือ
ทุกข์ให้รู้ สมุทัยให้ละ นิโรธทำให้แจ้ง มรรคทำให้เจริญ 
ถ้ารู้ทุกข์แจ่มแจ้ง 
สมุทัยก็ถูกละ นิโรธก็ปรากฏขึ้นมา อริยมรรคก็เกิดขึ้น

หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม
9 มีนาคม 2567

2567

กฎของการปฏิบัติ :: หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 9 มี.ค. 2567

มีสติ รู้กาย รู้ใจ ตามความเป็นจริง ด้วยจิตที่ตั้งมั่นและเป็นกลาง

หน้าที่ของเราคือแหกคุกให้ได้ :: หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 13 ส.ค. 2566

หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช

Related tracks