เฝ้าดูจนเห็นความจริง 
ทุกอย่างของชั่วคราวหมดเลย 
ถึงจุดหนึ่งจิตมันก็สรุปขึ้นมาได้เองว่า 
สิ่งใดสิ่งหนึ่งมีความเกิดขึ้นเป็นธรรมดา 
สิ่งนั้นทั้งหมดล่ะมีความดับเป็นธรรมดา 
มันเข้ามาสู่คำว่าธรรมดา 

เฝ้าดู ภาวนาทุกวันๆ 
จนกระทั่งเข้าใจคำว่าธรรมดา 
ธรรมดาอย่างนี้ล่ะ มันเป็นอย่างนี้ล่ะ 
ภาวนาทุกวันๆ จนเห็นกายเห็นใจมันเป็นธรรมดา
แล้วคราวนี้อะไรจะเกิดไม่สำคัญแล้ว 
ถ้าเราเห็นกาย เห็นใจมันมีธรรมดา 
ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตาแล้ว 
ไม่ว่าสถานการณ์อะไรเกิดขึ้น ใจมันไม่ทุกข์หรอก 
ฉะนั้นที่เราฝึกกันแทบเป็นแทบตาย 
ไม่ได้ฝึกเพื่อเอาดี เอาสุข เอาสงบอะไรหรอก 
ฝึกจนจิตมันเข้าใจ มันยอมรับความจริงได้
ว่าธรรมดามันเป็นอย่างไร 


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
26 ธันวาคม 2564

CD 92

เข้าใจธรรมดาของโลก :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 26 ธ.ค. 2564

พยายามรู้สึกตัวไว้ 
ความรู้สึกตัวเป็นจุดตั้งต้นของการปฏิบัติ 
พระพุทธเจ้าท่านก็บอก 
ท่านไม่เห็นธรรมะอย่างอื่นสำคัญเหมือนความรู้สึกตัว 
ถ้ารู้สึกตัวได้ก็จะละกิเลสที่มีอยู่ได้ 
แล้วก็กิเลสใหม่ก็ถูกปิดกั้น เกิดไม่ได้ เวลาที่เรารู้สึกตัวอยู่ 
กิเลสมันเกิดตอนเผลอเท่านั้นล่ะ 
แล้วเวลาที่เรารู้สึกตัวอยู่ก็มีสติอยู่ 
จิตใจอยู่กับเนื้อกับตัว ตัวนั้นคือกุศล 
ถ้าเรารู้สึกตัวบ่อยๆ กุศลมันก็เจริญขึ้นมา 
พัฒนาออกมา งอกงามออกมา 
เป็นศีล เป็นสมาธิ เป็นปัญญา เป็นวิมุตติ 
พัฒนาเป็นลำดับไป 

ความรู้สึกตัวเป็นของมีค่ามาก 
แต่คนส่วนใหญ่ก็ละเลย ไม่ใส่ใจ ไม่สนใจ 
ไปให้ความสำคัญกับคนอื่น กับสิ่งอื่น 
ละเลยความสำคัญของความรู้สึกตัว 
ฉะนั้นเราพยายามรู้สึกตัวไว้ 
ไม่ว่าเราจะทำอะไรก็รู้สึกตัวไว้ 

หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
4 ธันวาคม 2565

CD 96

ความรู้สึกตัวสำคัญที่สุด :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 4 ธันวาคม 2565

หน้าที่เรา ไม่ใช่ละขันธ์ ไม่ใช่ดัดแปลงขันธ์ 
แต่รู้กายอย่างที่กายเป็น รู้จิตใจอย่างที่จิตใจเป็น 
ในส่วนของจิตใจไม่ได้อยู่โดดๆ 
จิตใจก็ต้องอยู่กับสิ่งที่ปรุงแต่งจิตใจด้วย 
สุข ทุกข์ ดี ชั่ว อะไรพวกนี้ 
ความจำได้หมายรู้เป็นตัวที่เข้ามาปรุงแต่งจิตใจ 
เรียนรู้ลงไปเรื่อยๆ ถ้ามันแจ่มแจ้ง มันก็วาง 

เราปฏิบัติธรรมให้สมควรแก่ธรรม 
ธรรมะฝ่ายชั่ว ละเสีย ธรรมะฝ่ายดี เจริญขึ้นมา 
แต่ธรรมะทั้งชั่วทั้งดี ทั้งเป็นกลางๆ ให้รู้อย่างที่มันเป็น 
ถ้ารู้อย่างธรรมะฝ่ายชั่ว ถ้าเรารู้ มันก็ดับ 
อย่างโทสะเกิด เรารู้ มันก็ดับ 
วิธีดับกิเลส รู้ทันมัน 

ถ้าเรารู้ลงไป กิเลสเกิดหรือกุศลเกิดก็ตามเถอะ 
หรือร่างกายเคลื่อนไหวอยู่ รู้สึก 
สุข ทุกข์เกิด รู้สึก ดี ชั่วเกิด รู้สึก 
ถ้าเรามีสติรู้ทัน มันจะไม่ปรุงตัณหาขึ้นมาหรอก 
เมื่อไม่ปรุงความอยากขึ้น ตามอำนาจของกิเลส 
จิตใจก็จะไม่ดิ้นรนปรุงแต่ง 
จิตใจเราก็พ้นจากความปรุงแต่ง บางทีพ้นชั่วคราว 
ถ้าอย่างเรายังทำอยู่อย่างนี้ ก็พ้นชั่วคราว 
แต่มันจะพ้นถาวรได้ ถ้ารู้แจ้งแทงตลอดอริยสัจ 
รู้แจ้งแทงตลอดในขันธ์ 5 
ถ้ารู้แจ้งแทงตลอดแล้ว ขันธ์ 5 ทั้งหมดตกอยู่ใต้ไตรลักษณ์ 
ตัณหาจะไม่เกิดอีก ความปรุงของจิตจะไม่มี 
จิตก็จะพ้นจากความปรุงแต่งไป 

หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วันสวนสันติธรรม
12 มีนาคม 2566

CD 98

รู้แจ้งแทงตลอดในขันธ์ 5 :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 12 มีนาคม 2566

พวกเราควรจะมีที่พักของจิต มีบ้านให้จิตพักผ่อนบ้าง 
เวลาเราทำงานตรากตรำมาก เรายังต้องกลับมาบ้าน 
ไม่มีบ้าน เราก็มีห้องเช่า เราไปอยู่ที่โน่นที่นี่ 
ไม่มีจริงๆ เราก็อยู่ใต้ต้นไม้ มันก็ต้องมีที่อยู่ 
พอเรามีที่อยู่ จิตใจเราก็มีความสุข 
มีเรี่ยวมีแรงขึ้นมา พร้อมที่จะต่อสู้กับกิเลสต่อไป 
ถ้าเป็นร่างกาย เราเหน็ดเหนื่อย เราก็พักผ่อน 
มีแรงแล้วเราก็พร้อมที่จะไปทำงานต่อ 
ส่วนจิตใจ งานของจิตใจของเราคือกรรมฐานทั้งหลาย
ให้จิตเราได้มีที่พักบ้าง 
มิฉะนั้นเราโหดร้ายกับจิตตัวเอง เคี่ยวเข็ญมันมากไป
จนมันไม่เคยมีความสงบเลย 
เหมือนเรามีทาสอยู่คนหนึ่ง เราก็ใช้มันทำงานทั้งวันทั้งคืน 
ไม่ให้มันพักเลย ไม่นานมันก็ตาย 
จิตนี้เราใช้งานมันตลอดเวลา 
ใช้คิด ใช้นึก ใช้ปรุง ใช้แต่ง 
แล้วมันก็ปนเปื้อน กระทบฝุ่นละออง คือกิเลส 
มอมแมมทั้งวัน ไม่มีความสุข ไม่มีความสงบ 
แล้วมันก็เสียธรรมชาติเดิมของมันที่มันประภัสสร 
ธรรมชาติเดิมของจิตประภัสสร ผ่องใส 
ฉะนั้นการที่เราทำสมาธิ 
เพื่อให้จิตมันรวมเข้ามาสงบ ประภัสสร 
แล้วถัดจากนั้นจิตเรามีกำลังมากพอแล้ว 
ก็จะก้าวไปสู่ขั้นการเจริญปัญญา 


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วันสวนสันติธรรม
16 เมษายน 2566

ที่พักของจิต :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 16 เมษายน 2566

Push Harder

track 2

เราได้ยินคำว่า “ว่างๆ” อย่ามาว่าง พยายามรู้ 
พยายามดูกายอย่างที่กายเป็น ดูจิตอย่างที่จิตเป็นไป 
เดี๋ยววันหนึ่งก็จะเห็น 
กายก็ตกอยู่ใต้ไตรลักษณ์ 
จิตก็ตกอยู่ใต้ไตรลักษณ์ 
สิ่งที่มันไม่เที่ยง มันก็เป็นทุกข์ 
สิ่งที่มันเป็นทุกข์ก็เป็นสิ่งที่ไม่ควรยึดถือ 
จิตมันก็หมดความยึดถือ มันก็เป็นอิสระขึ้นมา 
ไม่ต้องโหยหาความว่าง ไม่ต้องแสวงหาความว่าง 
ยิ่งแสวงหา ยิ่งไม่เจอ 
เรียนรู้กาย เรียนรู้ใจ ให้เห็นความเป็นไตรลักษณ์ของกายของใจไป 
ถึงวันที่วัฏฏะมันถล่มลงไป เดี๋ยวมันว่างเอง 
กายใจก็คือตัวโลก ว่าง 
ไม่ใช่คน ไม่ใช่สัตว์ ไม่ใช่เรา ไม่ใช่เขา 
เป็นปรากฏการณ์เกิดดับ 
หมุนเวียนเปลี่ยนแปลงไปตามเหตุปัจจัย มีเกิด มีดับ 
โลกเป็นของมีเกิดมีดับ 
ส่วนธรรมแท้ ธรรมธาตุ ไม่เกิดไม่ดับ เป็นธาตุ 
บางทีท่านเรียกอมตธาตุ อมตธรรม 
ถ้าเห็นตัวนี้เราก็รู้ว่า ที่สุดของทุกข์อยู่ที่นี่ล่ะ 
ตรงที่พ้นความปรุงแต่งสิ้นเชิง 
ฉะนั้นตอนที่มีพระองค์หนึ่งที่ท่านไปดูศพ ดูเขาเผาศพ 
แล้วท่านก็อุทาน “อะนิจจา วะตะ สังขารา 
อุปปาทะวะยะธัมมิโน อุปปัชชิตวา นิรุชฌันติ เตสัง วูปะสะโม สุโข 
สังขารทั้งหลายไม่เที่ยง มีความเกิดแล้วก็ดับไป 
สังขารทั้งหลาย สงบเสียได้เป็นสุข” 
สังขารก็คือความปรุงแต่ง 
ฉะนั้นดับความปรุงแต่งลงไป ก็ถึงพระนิพพานตรงนั้น 
ไม่ต้องแสวงหาพระนิพพาน 
ยิ่งแสวงหา มีตัณหาอยากเห็นพระนิพพาน อยากได้พระนิพพาน 
เกิดการกระทำ ก็คือการดิ้นรนปรุงแต่ง 
ก็สร้างภพ สร้างชาติ สร้างทุกข์ขึ้นมา 
ยิ่งห่างไกลออกไปเรื่อยๆ

หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วันสวนสันติธรรม
13 พฤษภาคม 2566

ไม่ต้องแสวงหาความว่าง :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 13 พฤษภาคม 2566

เราค่อยๆ ภาวนาจนกระทั่ง 
จุดแรกก็คือละความเห็นผิดว่ามีตัวมีตนได้ 
ถัดจากนั้นก็ฝึกปฏิบัติของเราไปเรื่อยๆ 
จนกระทั่งหมดความยึดถือในตัวในตน 
ทีแรกละความเห็นผิด ต่อไปก็ละความยึดถือได้ คนละชั้นกัน 
ละความเห็นผิดได้ก็เป็นพระโสดาบัน 
ละความยึดถือในกายได้ก็เป็นพระอนาคามี 
ละความยึดถือในจิตได้ก็เป็นพระอรหันต์ 
ที่สุดแห่งทุกข์ก็อยู่ตรงนั้น 
หมดความยึดถือกาย หมดความยึดถือจิต 
เพราะเห็นแจ้งแล้ว กายคือตัวทุกข์ จิตคือตัวทุกข์ 

ก่อนจะถึงจุดนั้น 
มันจะเห็นว่ากายเป็นที่ตั้งของความทุกข์ 
จิตเป็นที่ตั้งของความทุกข์ 
อย่างพระโสดาบัน พระสกทาคามี 
จะเห็นกายเป็นที่ตั้งของความทุกข์ 
จิตเป็นที่ตั้งของความทุกข์ 
พระอนาคามีเห็นกายคือตัวทุกข์ 
แต่จิตยังเป็นที่ตั้งของความทุกข์อยู่ 
ภาวนาถึงสุดขีดถึงจะรู้ว่าจิตเองก็คือตัวทุกข์ 
ความรู้ของธรรมะมันก็ลึกล้ำไปเป็นลำดับๆ 
ไม่ต้องตกใจ ค่อยๆ เรียนไปตามลำดับนี้ล่ะ 

หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
7 ตุลาคม 2566

CD 100

ละความเห็นผิดแล้วจึงละความยึดถือ :: หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 7 ต.ค. 2566

หัดดูในขันธ์ 5 ดูไปเรื่อย 
ล้วนแต่ของไม่เที่ยง เป็นทุกข์ ไม่ใช่ตัวเรา ไม่ใช่ของเรา 
อย่างนี้ถึงจะเรียกว่าการปฏิบัติ ไม่ใช่นั่งคิดเอา 
นั่งคิดเอาว่าร่างกายไม่ใช่เรา 
คิดเอาแล้วก็อิ่มอกอิ่มใจว่ากูรู้ธรรมะ 
มันรู้ด้วยการคิด มันยังไม่ได้เห็นของจริง 
ต้องลงมือปฏิบัติไปจนเห็นของจริง 
ขันธ์ 5 ไม่ใช่ตัวเรา ไม่ใช่ของเรา 
ถ้าเราเห็นด้วยจิตใจที่แท้จริง มันจะไม่กลับมาหลงผิดอีก 
อย่างคนไหนเป็นพระโสดาบันแล้ว รู้ความจริงแล้ว 
ขันธ์ 5 ไม่ใช่ตัวเรา ไม่ใช่ของเรา ไม่มีตัวเรา 
ไม่มีของเราในขันธ์ 5 ไม่มีตัวเราของเราที่ไหนเลย ไม่มี 
พระโสดาบันภาวนาไปจนจิตเห็นความจริงอันนี้แล้ว 
ความรู้อันนี้ฝังลึกเข้าไปในจิตใจ 
ตายไปแล้วข้ามภพข้ามชาติไปแล้ว 
ความรู้อันนี้ก็ไม่หายไป มันฝังลงไปในจิตใจ 
แต่ถ้าเป็นความรู้จากการคิด การอ่าน การฟัง
ไม่ทันจะแก่ก็ลืมหมดแล้ว 


หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
22 ตุลาคม 2566

CD 101

ลงมือปฏิบัติจนเห็นของจริง :: หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 22 ต.ค. 2566

เราภาวนา เข้ามาให้ถึงจิตถึงใจตัวเองให้ได้ 
จะรักษาศีลก็รู้เท่าทันจิต นี่จิตอยากทำผิดศีลแล้ว 
ด้วยความโลภความโกรธความหลง 
อยากทำผิดศีลรู้ทัน มันก็ไม่ผิดศีล  
เวลาจิตฟุ้งซ่านให้เรารู้ว่าฟุ้งซ่าน 
แล้วมันสงบเอง เพราะความฟุ้งซ่านเป็นกิเลส 
ทันทีที่มีสติกิเลสดับเลย จิตไม่ฟุ้งซ่าน จิตก็ตั้งมั่นจิตก็สงบ 

อาศัยการที่เรามีสติคอยรู้ทันจิตใจตัวเอง 
กิเลสครอบงำจิตไม่ได้ก็ไม่ผิดศีล 
กิเลสครอบงำจิตไม่ได้ก็มีสมาธิขึ้นมา 
อ่านจิตอ่านใจไปเรื่อย 
จิตเดี๋ยวก็ดีเดี๋ยวก็เลว เดี๋ยวก็สุขเดี๋ยวก็ทุกข์ 
รู้เท่าทันไปเรื่อยๆ สุดท้ายมันก็ได้มรรคได้ผล 
ตั้งแต่ขั้นต้นเห็นเลยจิตไม่ใช่เรา 
โลกไม่ใช่เรา ขันธ์ 5 ไม่ใช่เรา 
ในขั้นสุดท้ายที่จะแตกหักข้ามภพข้ามชาติ 
จะเห็นเลยจิตนั่นล่ะคือตัวทุกข์ 
ขันธ์ 5 คือทุกข์ โลกทั้งหมดคือตัวทุกข์ 
เรียกว่าเรารู้ทุกข์แจ่มแจ้ง ก็เป็นอันละสมุทัย 
เข้าไปสัมผัส เข้าไปรู้เข้าไปเห็นพระนิพพาน เกิดอริยมรรคขึ้น 
นี้เป็นเส้นทางที่เราจะเดิน เป็นเส้นทางที่ลัดสั้นมากเลย 
ตัดตรงเข้ามาที่จิตตัวเอง แล้วบาปอกุศลทั้งหลายเราก็จะไม่ทำ 
กุศลทั้งหลายมันก็จะเจริญขึ้น

หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
30 ตุลาคม 2566

วันตักบาตรเทโว

เส้นทางที่ลัดสั้น :: หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 30 ต.ค. 2566

231207B-1 ไม่มีเวลาต่อรอง

Second Date Update PODCAST: I Go on Dates and Close Deals

มีสติ รู้กาย รู้ใจ ตามความเป็นจริง ด้วยจิตที่ตั้งมั่นและเป็นกลาง

เส้นทางที่ลัดสั้น :: หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 30 ต.ค. 2566

หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช

Related tracks