ซีดี ๘๙ พระธรรมเทศนา หลวงพ่อปราโมทย์​ ปาโมชฺโช

หลวงพ่อปราโมทย์ ปราโมทย์โช

หลวงพ่อปราโมทย์​

จริงๆ แล้ว เราเรียนในสิ่งที่พอดีกับเรา 
ไม่ต้องเรียนเยอะหรอก 
เรียนเยอะๆ แล้วท่องๆ เอาไว้สอบ
แล้วก็สอบเสร็จแล้วก็ลืม 
เรียนจริงๆ ย่อลงมาก็คือกายกับใจเรานี้ 
ดูกาย ถ้ากายไม่ใช่เรา ใจไม่ใช่เรา 
มันก็ไม่มีเราที่ไหนอีกแล้ว 
เฝ้ารู้เฝ้าดูลงไปเรื่อยๆ 
ปัญญามันเกิดมันก็ล้างความเห็นผิดได้ 



--
หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม 
14 กุมภาพันธ์ 2564 ไฟล์ 640214 ซีดีแผ่นที่ 89

CD 89

เรียนย่อลงมาที่กายกับใจ :: หลวงพ่อปราโมทย์ 14 ก.พ. 2564 (640214)

คนในโลกนี้เต็มไปด้วยความเห็นผิด 
เห็นของไม่ใช่ตัวเราว่าเป็นตัวเรา 
แล้วก็อยากได้ของซึ่งมันไม่เที่ยงให้มันเที่ยง 
อยากให้ของที่มันเป็นทุกข์หมดไปสิ้นไป ให้มีแต่ความสุข 
ปฏิเสธความจริงคือ อนิจจัง ทุกขัง อนัตตา 
ยังปฏิเสธอยู่เพราะว่ายังไม่เข้าใจธรรมะ 

เพราะฉะนั้นต้องเรียน 
พาจิตมาเรียนรู้ความจริงของรูปธรรม ของนามธรรมทั้งหลายทั้งปวง ดูแล้วดูอีก 
บางคนเคยอบรมปัญญามาแต่ชาติก่อนๆ 
ชาตินี้พอมีสติขึ้นมา รู้สภาวะที่กำลังปรากฏ 
มีจิตตั้งมั่นขึ้นมา ปัญญามันก็เกิดอย่างรวดเร็ว 
ในที่สุดโลกุตระปัญญามันเกิด 
มันเห็นเลย สิ่งใดเกิดสิ่งนั้นก็ดับ 
ฉะนั้นจริงๆ แล้ว ไม่มีอะไรที่เป็นตัวตนเลย 
ขันธ์ 5 ไม่ใช่ตัวตน 
ไม่มีตัวเราในขันธ์ 5 
ขันธ์ 5 ไม่ใช่ตัวเรา 
ไม่มีตัวเรานอกเหนือจากขันธ์ 5 อีก 
ไม่มีตัวเราที่ไหนเลย 
มันจะเห็นแจ่มแจ้งอยู่อย่างนี้ 


--
หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม 
21 กุมภาพันธ์ 2564 ไฟล์ 640221 ซีดีแผ่นที่ 89

คนในโลกเต็มไปด้วยความเห็นผิด :: หลวงพ่อปราโมทย์ 21 ก.พ. 2564 (640221)

ตรงที่จิตมันตั้งมั่นขึ้นมาแล้ว มันเป็นจิตผู้รู้ขึ้นมา 
จิตดวงนี้ล่ะที่เรียกว่าจิตประภัสสร 
ตัวรู้มันประภัสสร มันผ่องใส 
เพราะตอนนั้นไม่มีกิเลสจรมา มีแต่กุศลจรมา 
คือเรามีสติอยู่ มันเป็นกุศล กิเลสมันไม่มา สติมันมา 
เราฝึกอย่างนี้ไปเรื่อยๆ ทุกวันๆ นานๆ 
บางคนฝึกไม่นาน บางคนต้องฝึกนาน 
แล้วแต่บุญวาสนา บารมี ของเก่าเราเคยสร้างมาแค่ไหน 
อย่างการที่เคยมีบุญมาก่อน ก็ถือว่าช่วยเราให้เราภาวนาง่าย 
ถ้าเราไม่ได้มีบุญมาก่อนเราก็ภาวนายาก 
บุญในอดีตมันยังไม่พอ ถ้าพอคงบรรลุมรรคผลไปแล้ว 
เราก็ต้องมาสร้างกุศลให้มากขึ้นๆ 

รักษาศีล ฝึกสมาธิ ฝึกจิตให้ประภัสสรผ่องใส
เป็นผู้รู้ ผู้ตื่น ผู้เบิกบาน ไม่หลงตามกิเลสไป 
แล้วก็มาฝึกจิตให้ผ่องแผ้วด้วยการเจริญปัญญา 
จิตผ่องแผ้วได้ด้วยการเจริญปัญญา 
จิตจะเจริญปัญญาได้ 
จิตต้องประภัสสรต้องเป็นผู้รู้ก่อน มันถึงจะเจริญปัญญาได้


--
หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม 
26 กุมภาพันธ์ 2564 ไฟล์ 640226 ซีดีแผ่นที่ 89

วันมาฆบูชา

ฝึกจิตที่ผ่องใสให้ผ่องแผ้ว :: หลวงพ่อปราโมทย์ 26 ก.พ. 2564 (640226)

การปฏิบัติธรรมมันมีเหตุมีผล มีขั้นตอนเป็นลำดับ 
อยู่ๆ ก็จะปล่อยวางจิตอะไรอย่างนี้มันทำไม่ได้หรอก 
มีโยมมาถามหลวงพ่อว่า ภาวนาต้องปล่อยวางจิตใช่ไหม
ใช่ แต่ไม่ใช่ตอนนี้ เบื้องต้นเรายังไม่ต้องพูดเรื่องปล่อยวางจิตหรอก 
ล้างความเห็นผิดก่อน ว่าตัวเรามีอยู่หรือไม่มีอยู่ 
เราเห็นผิดว่าตัวเรามีอยู่ ร่างกายนี้เป็นตัวเรา 
เวลาสุขทุกข์ ก็เราสุข เราทุกข์ 
เราจำได้ เราดี เราชั่ว 
เราโลภ เราโกรธ เราหลง 
เราดู เราฟัง เราได้กลิ่น เราได้รส เราสัมผัสทางกาย เราคิด 
มันมีเราอยู่ทุกหนทุกแห่ง 

ฉะนั้นเบื้องต้นยังไม่ต้องไปทำลายจิต 
ต้องมีจิตก่อน มีจิตที่เป็นผู้รู้ผู้ดูก่อน 
การทำลายผู้รู้ ทำลายจิต มันขั้นสุดท้ายของการปฏิบัติ 
ขั้นต้นๆ ถือศีล 5 ไว้ ต้องถือศีล 5 ให้ได้ก่อน 
แล้วก็ฝึกพัฒนาเครื่องมือที่จะใช้ในการปฏิบัติ 
พัฒนาสติ พัฒนาสมาธิขึ้นมา แต่ละอย่างๆ ไม่ใช่พัฒนาง่ายๆ 
อย่างสตินี่ พวกเราเคยชินกับการขาดสติ 
จะพัฒนาจนสติอัตโนมัติเกิด ไม่ใช่เรื่องง่าย 
ต้องฝึกกันหนักหนาสาหัส 
ต้องฝึกเจริญสติปัฏฐาน 


--
หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม 
27 กุมภาพันธ์ 2564 ไฟล์ 640227 ซีดีแผ่นที่ 89

เห็นจิตเป็นทุกข์จึงปล่อยวางจิต :: หลวงพ่อปราโมทย์ 27 ก.พ. 2564 (640227)

คนที่ไม่ปฏิบัติพอมันเกิดสุข เกิดทุกข์ เกิดดี เกิดชั่ว 
มันไปสนใจของข้างนอก 
สนใจรูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ 
สนใจเรื่องราวที่คิดนึกเอา 
มันไม่สนใจตัวเอง ไม่สนใจที่จะอ่านตัวเอง 
อ่านว่าจิตใจตอนนี้เป็นอย่างไร 
พอไม่สนใจก็คือไม่ได้ปฏิบัติแล้ว 
ไม่ได้เรียนรู้กาย ไม่ได้เรียนรู้ใจ 

การปฏิบัติมันคือการเรียนรู้ความจริงของกายของใจ 
คนธรรมดาทั่วไปที่ไม่ปฏิบัติกับผู้ปฏิบัติไม่ได้ต่างกัน 
ตาก็มองเห็นเหมือนกัน หูก็ได้ยินเสียง 
จมูกได้กลิ่น ลิ้นกระทบรส 
กายกระทบสัมผัส เย็น ร้อน อ่อน แข็ง ตึง ไหว 
พอใจกระทบความคิดนึกปรุงแต่ง กระทบเหมือนกัน 
แต่คนไม่ปฏิบัติหรือปฏิบัติไม่เป็น 
พอกระทบแล้วมันสนใจไปที่สิ่งที่มากระทบ 
สนใจในรูป ในเสียง ในกลิ่น ในรส ในโผฏฐัพพะ 
สนใจในเรื่องราวที่คิด 
ส่วนผู้ปฏิบัติที่ตั้งอกตั้งใจภาวนา 
พอกระทบอารมณ์แล้วไม่ได้สนใจของนอก 
แต่สนใจย้อนเข้ามาดูตัวเอง 
สนใจเข้ามาให้ถึงจิตถึงใจตัวเอง ถึงกายถึงใจตัวเอง 
ความต่างมันมีเท่านี้เอง 


--
หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม 
14 มีนาคม 2564 ไฟล์ 640314 ซีดีแผ่นที่ 89

ไม่สนใจตัวเองคือไม่ได้ปฏิบัติ :: หลวงพ่อปราโมทย์ 14 มี.ค. 2564

เราเห็นทุกข์เห็นโทษ เห็นความน่าเบื่อหน่าย 
อยากหนี แต่หนีไม่ได้ 
จะหนีจากกาย จะหนีจากใจ มันหนีได้ที่ไหน 
พอหนีไม่ได้ เราพยายามดูต่อไป อดทนเอา 
ตรงนี้หลายคนก็ผ่านไม่ไหว 
เห็นมันเบื่อเลยเลิกปฏิบัติไปเลย 
เห็นแต่ทุกข์เห็นแต่โทษ 
ทำไมชีวิตไม่รื่นเริงเหมือนชาวบ้านเขาบ้าง 
ได้เฮฮาปาร์ตี้ ไปกินเลี้ยง กินโต๊ะแชร์ 
เข้าผับเข้าบาร์ ดูมีความสุข 

พอเราภาวนา เราต้องอดทนนะตอนนี้ จิตมันจะท้อถอยแล้ว 
มันเห็นว่าหนีกลับไปอยู่กับโลกไม่เห็นจะทุกข์เท่านี้เลย 
อยู่กับโลกยังไม่เคยทุกข์ขนาดนี้เลย 
มาภาวนาทำไมมีแต่ทุกข์ขนาดนี้ 
ใจมันเบื่อหน่ายท้อแท้ ต้องอดทน รู้ทันลงไป 
กลับไปอยู่กับโลก ก็ไปอยู่กับความสกปรกโสมมเหมือนเดิมนั่นล่ะ 
แล้วชีวิตมันมีอะไรดีขึ้น 
คนในโลกน่าสงสารจะแย่แล้ว หาสาระแก่นสารไม่ได้เลย 
เราคอยรู้ๆ ไป อดทนไว้ อย่าถอย มันเป็นทางผ่าน 
มันเป็นด่าน เป็นกับดักอันใหญ่ที่จะดักเราไม่ให้ก้าวต่อไป 
เราไม่ถอดใจ สู้ ดูไปๆ 
กลับไปอยู่กับโลกแล้วมันได้อะไร 
โลกก็มีแต่ของไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตาเหมือนกัน 
เพราะปัญหามันไม่ได้อยู่ที่ว่าอยู่ในวัด หรืออยู่ที่ในโลกธรรมดา 
ปัญหามันอยู่ที่กายนี้มันทุกข์ต่างหาก 
ปัญหามันอยู่ที่จิตใจเป็นทุกข์ต่างหาก 
ไม่ว่าหนีไปอยู่ที่ไหน มันก็ทุกข์ทั้งนั้น 
พอมันเห็นตรงนี้ จิตมันจะค่อยๆ เป็นกลาง 
แล้วมันก็จะดูสภาวะเกิดดับๆๆ ต่อไปเรื่อยๆ 
แต่คราวนี้ดูแบบไม่มีความหวังอะไรแล้ว 
เพราะมันแจ่มแจ้งแล้ว มันไม่พ้นหรอก 
กายนี้อย่างไรก็ทุกข์ ใจนี้อย่างไรก็ทุกข์ 
ถึงจุดหนึ่งจิตมันเป็นกลาง 
ตรงที่จิตเป็นกลางนี่มันเป็นจุดแตกหักแล้ว...

มันเห็นทุกอย่างเสมอกันไปหมด
ทุกอย่างมันเสมอกัน แล้วใจมันก็หยุดการดิ้นรน 
พอหยุดการดิ้นรนแล้วจิตมันจะรวม 
พอจิตมันไม่ดิ้นรนวุ่นวายแล้ว ไม่มีนิวรณ์แล้ว 
จิตเข้าสมาธิของมันเอง 
แล้วอริยมรรคอริยผลก็จะเกิดขึ้น นี่คือเส้นทางเดิน



--
หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม 
2 พฤษภาคม 2564 ไฟล์ 640502 ซีดีแผ่นที่ 89

กับดักบนเส้นทางปฏิบัติ :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 2 พ.ค. 2564

พอจิตมันเป็นผู้รู้แล้ว ถึงจะเดินปัญญาได้จริง 
ถ้าจิตมันไม่ตั้งมั่น มันเดินปัญญาไม่ได้จริงหรอก มันฟุ้งซ่าน 
ที่หลวงพ่อสอนมาตลอดตั้งแต่อยู่สวนโพธิ์ บอกไม่เผลอกับไม่เพ่ง 
ฟังแล้วดูตลก กรรมฐานอะไร 
บอกไม่เผลอกับไม่เพ่ง 
ที่จริงมันคือการปรับพื้นฐานของสมาธินั่นเอง 
สมาธิไม่มี ใจฟุ้งซ่าน เผลอไป 
สมาธิไม่ถูกต้อง เพ่งเอาไว้เคร่งเครียด 
ตรงที่ใจฟุ้งซ่านนั้นเราไม่สามารถรู้กายรู้ใจได้ 
ตรงที่เราเพ่งไว้เคร่งเครียด 
เรารู้กาย เรารู้ใจได้ 
แต่เราไม่สามารถจะเห็นความจริงของกายของใจได้

ฉะนั้นพยายามฝึกตัวเอง ทำสติให้มากๆ 
สมาธิที่ถูกต้องมันเกิดจากสติที่ถูกต้อง 
ถ้าสมาธิชนิดสงบ สุข  
เราน้อมจิตไปอยู่ในอารมณ์อันเดียวที่มีความสุข จิตมันก็จะสงบ 
แต่ถ้าเราอยากได้สมาธิที่จะใช้เดินปัญญา 
เราทำสมาธิแล้วเรารู้ทันจิตตัวเองไว้ 
สมาธิที่ถูกต้อง เป็นสัมมาสมาธิที่จะใช้เดินปัญญา มันก็จะเกิดขึ้น 
สัมมาสมาธิก็มี 2 อัน 
อันหนึ่งทำไปเพื่อความสงบให้จิตมีเรี่ยวมีแรง 
ถ้าจิตไม่มีกำลังก็ใช้ไม่ได้ 
อันหนึ่งทำให้จิตตั้งมั่น 
จะเห็นสภาวะทั้งหลายมันทำงานไป


--
หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม 
8 พฤษภาคม 2564 ไฟล์ 640508 ซีดีแผ่นที่ 89

ไม่เผลอ – ไม่เพ่ง :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 8 พ.ค. 2564

ภาวนา เราค่อยๆ สังเกตไป 
มันมีธรรมะอยู่คู่หนึ่งที่เราจะต้องเรียนรู้ 
คือเรื่องจิตกับอารมณ์เป็นของคู่กัน 
จิตเป็นธรรมชาติที่รู้อารมณ์ อารมณ์เป็นสิ่งที่ถูกจิตรู้ 
ฉะนั้นเราค่อยๆ ฝึก 
อยู่ๆ เราจะเห็นจิตใจตัวเอง มันก็เห็นไม่ได้ 
จะรู้ทันอารมณ์มันก็ไม่ค่อยรู้ 
ส่วนใหญ่มันถูกอารมณ์ย้อม ถูกอารมณ์ครอบงำ 
อารมณ์ที่เราจะใช้ในการปฏิบัติ
ก็คือพวกรูปธรรมกับนามธรรม 
ส่วนอารมณ์บัญญัติคือเรื่องราวที่คิด ใช้อะไรไม่ได้ มันฟุ้งซ่าน 
แต่ห้ามมันคิดก็ห้ามไม่ได้หรอก 
ถ้ามันจะคิดเราก็รู้ทัน 

จุดสำคัญ รู้รูปธรรมนามธรรม อันนี้เป็นของถูกรู้ 
แล้วจิตมันเป็นคนรู้รูปธรรมนามธรรม 


--
หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม 
9 พฤษภาคม 2564 ไฟล์ 640509 ซีดีแผ่นที่ 89

จิตกับอารมณ์เป็นของคู่กัน :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 9 พ.ค. 2564

งานหลักของพวกเราชาวพุทธ คืองานพัฒนาตัวเอง 
ในการจะอยู่กับโลกนั้น ก็อยู่กับมันอย่างรู้ทันมัน ไม่เป็นเหยื่อ 
อยู่กับโลก รู้ทันโลก เข้าใจโลก ไม่ติดในโลก 
ยิ่งฝึกใจเราก็ยิ่งสงบสันติมากขึ้นๆ 
เราก็จะยิ่งเคารพศรัทธาแน่นแฟ้น 
ธรรมะของพระพุทธเจ้านี้ท่านดีจริงๆ 
เราปฏิบัติแล้วเราทุกข์น้อยลง ทุกข์สั้นลง 
เห็นผลจริงๆ ด้วยตัวเอง 
ตรงกับคำว่า “ปัจจัตตัง เวทิตัพโพ วิญญูหิ” 
วิญญูชน รู้ด้วยตนเอง 
แต่ทรชนไม่รู้หรอก ต้องวิญญูชนถึงจะรู้ 

เราฝึกไปอย่างนี้เรื่อยๆๆ รักษาใจของเราไว้ให้ดี 
ถ้าเรารักษาใจของเราดี 
เวลาเราเจอครูบาอาจารย์ 
ธรรมะที่ท่านถ่ายทอดให้ก็จะประณีต 
หรือบางทีเราไม่ได้เจอครูบาอาจารย์นานๆ 
หลายเดือนหรือเป็นปี 
เวลาเราภาวนาจิตเราสงบตั้งมั่น 
คอยรู้เนื้อรู้ตัว มีสติรักษาจิตอยู่เนืองๆ 
ตรงไหนที่ติดขัด ธรรมะจะถ่ายทอดมาสู่จิตของเราได้

จิตของพระ จิตของครูบาอาจารย์ 
เหมือนสถานีวิทยุ มันแผ่กระแสธรรม 
แผ่กระแสเมตตาออกไปครอบโลก ครอบจักรวาลอยู่แล้ว 
อยู่ที่ใครจะรับได้ ถ้ายังมีบุญอยู่ก็รับได้ 
หรือมีการปฏิบัติที่ดี มันก็รับได้ 
คล้ายๆ เครื่องรับมันดี
อยู่กับครูบาอาจารย์ แต่เครื่องรับมันไม่ดี 
เครื่องรับมันบอด มันก็รับไม่ได้ 
มาเกาะชายจีวรอยู่ก็รับธรรมะไม่ได้ 
จะอยู่ที่ไหนก็ไม่เป็นไร ถ้าใจมันสมควรแก่ธรรมะ มันก็รับธรรมะได้


--
หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม 
15 พฤษภาคม 2564 ไฟล์ 640515 ซีดีแผ่นที่ 89

ใจที่พร้อมรับธรรมะ :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 15 พ.ค. 2564

สิ่งที่ศาสนาพุทธตอบโจทย์ก็คือ ทำอย่างไรจะไม่ทุกข์ 
การหาคำตอบว่าทำอย่างไรจะไม่ทุกข์ 
คนทั้งหลายสัตว์ทั้งหลายก็แสวงหา 
บางคนก็มองแค่ว่ามีกินมีใช้ 
ไม่เจ็บป่วยอะไรอย่างนี้ก็ไม่ทุกข์ 
พอเราได้รับความมั่นคงระดับพื้นฐานแล้ว 
มีกินมีใช้ มีที่อยู่อาศัยอะไรอย่างนี้ บางคนก็ยังทุกข์อีก 
ที่จริงก็คือทุกคนก็ยังทุกข์อยู่อีก 
มีแต่คำสอนของพระพุทธเจ้าที่จะตอบโจทย์
ให้ทุกคนสามารถจะมีชีวิตอยู่โดยไม่ทุกข์ได้ 

(2)
การที่เรามาเจริญสติ เจริญปัญญานั้น 
ทำให้เราเกิดความรู้ถูก ความเข้าใจถูก 
มีสัมมาทิฏฐิ มีตัววิชชา 
รู้ความจริงของธาตุของขันธ์ 
รู้ความจริงจนมันหมดความยึดถือ 
เมื่อมันหมดความยึดถือ
จิตใจมันก็เข้าถึงความสงบสันติ คือเข้าถึงพระนิพพาน 
เราก็รู้แล้ว เส้นทางที่เดินนั้นต้องเดินด้วยศีล สมาธิ ปัญญา
หรืออริยมรรคมีองค์ 8 
ไม่มีทางที่สองให้เดิน 
ฉะนั้นทุกข์เราก็รู้ สมุทัยเราก็ละ 
นิโรธคือนิพพานเราก็ทำให้แจ้งแล้ว สภาวะที่สิ้นตัณหา 
มรรคเราก็ได้เจริญแล้ว 
นี่คือเส้นทางที่พระพุทธเจ้าสอนเอาไว้ 


--
หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม 
16 พฤษภาคม 2564 ไฟล์ 640516 ซีดีแผ่นที่ 89

ทำอย่างไรจะไม่ทุกข์ :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 16 พ.ค. 2564

การภาวนานี่ไม่ใช่ภาวนาเพื่อจะหนีโลก 
การหนีโลกไม่ใช่เรื่องของชาวพุทธเลย 
พระพุทธเจ้าไม่เคยสอนให้พวกเราหนีโลก 
พระพุทธเจ้าให้เรารู้โลกตามความเป็นจริง 
ถ้าเรารู้โลกตามความเป็นจริง จิตมันก็ปล่อยวาง 
คราวนี้จิตก็ไม่ได้หนีโลก แต่จิตอยู่เหนือโลก 
ระหว่างหนีโลกกับเหนือโลก ไม่เหมือนกัน 
หนีโลกนี่เหมือนคนอ่อนแอ แพ้ผัสสะ 
แสวงหาแต่ความสุขความสบายอะไรอย่างนี้ 
ไม่อยากกระทบอารมณ์ 
พวกหนีโลกนี่ไม่สามารถพ้นโลกได้ มันเอาแต่หนี 
มันก็จะหนีจากที่หนึ่งไปสู่อีกที่หนึ่ง 
ในขณะที่พวกที่เรียนรู้โลก 
สิ่งที่เรียกว่าโลกก็คือกายกับใจเรานี่ล่ะ 
เรียนรู้มากๆ 
เห็นความจริงของกาย 
เห็นความจริงของใจ 
จิตมันคลายความยึดถือในกายในใจ 
จิตไม่ยึดถือกาย ไม่ยึดถือใจ 
ก็เรียกจิตมันพ้นโลก 


--
หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม 
4 กรกฎาคม 2564 ไฟล์ 640704 ซีดีแผ่นที่ 90

CD 90

เหนือโลกไม่ใช่หนีโลก :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 4 ก.ค. 2564

อยู่อย่างไรถึงจะเรียกว่าอยู่เป็น 
อยู่แบบเข้าใจโลก เข้าใจชีวิต 
ว่าไม่มีอะไรที่เราได้ทุกสิ่งทุกอย่างหรอก 
โลกนี้ไม่เป็นไปตามใจปรารถนา 
อย่างเราอยากให้โควิดหมดไป ยังไม่ถึงเวลามันก็ไม่หมด 
ก็อยู่ไปอย่างระมัดระวัง มีสติรักษาจิตใจไม่บ้าเสียก่อน 
รักษาร่างกายให้ดีที่สุด เรียกอยู่เป็น 

พอเวลาจะตายก็ตายเป็น 
มีสติ มีสมาธิ มีปัญญา ดูไปเรื่อยๆ 
เห็นสติรู้ร่างกายมันทรมาน จิตมันตั้งมั่นเป็นคนรู้ 
ดูลงไปร่างกายที่เจ็บปวดนั้นไม่ใช่ตัวเรา ไม่ใช่ของเรา 
มันเป็นสมบัติของโลกที่เรากำลังจะคืนให้โลกแล้ว 
จิตใจก็ไม่ใช่ตัวเรา ไม่ใช่ของเรา 
เราสั่งอะไรมันไม่ได้สักอย่างเลย แต่ทำได้แค่รู้ทันมันไป 
มันยินดีในภาวะอย่างนี้ 
มันยินร้ายในภาวะอย่างนี้ 
ในที่สุดก็รู้ทุกอย่างด้วยความเป็นกลาง 
ถ้าตายไปก็ไปสุคติ


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
14 สิงหาคม 2564

อยู่ให้เป็น ตายให้เป็น :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 14 ส.ค. 2564

พยายามตั้งใจทุกวันๆ 
ทุกวันเราจะต้องสร้างความดีให้ได้อย่างน้อยก็อย่างหนึ่ง 
ตั้งใจไว้เลย ทุกวันนี้จะต้องทำความดีสักอย่างหนึ่ง 
สะสมไปเรื่อย อาจจะไปช่วยสงเคราะห์คน ไปช่วยสัตว์ลำบาก 
ไปอย่างโน้นอย่างนี้แล้วแต่โอกาส 
แล้วแต่ความเหมาะสม แล้วแต่ความสามารถ 
ฉะนั้นทุกวันทำความดีอะไรสักอย่างหนึ่งก็ยังดี 
ทำอะไรไม่ได้หรือไปกวาดหน้าบ้านเราให้สะอาดๆ 
คนผ่านไปผ่านมาเขาได้สบายใจแค่นี้ก็ดีแล้ว ฝึกตัวเองทุกวันๆ 

ส่วนเรื่องกรรมฐานก็ต้องทำทุกวัน 
ความดีมีโอกาสทำก็ทำ ถ้ายังไม่มีโอกาสก็อยู่เฉยๆ 
แต่กรรมฐานต้องทำ ค่อยๆ ฝึกไป 
มีร่างกายทั้งที แทนที่เอาไปทำเหลวไหล 
เอามาฝึกกรรมฐานเสีย เอามาหายใจเข้าพุท หายใจออกโธ 
เราใช้ร่างกายเราให้เกิดประโยชน์ 
หายใจเข้าพุท หายใจออกโธ นี้เป็นประโยชน์ของตัวเองในปัจจุบัน 
แล้วพอเราเข้าใจธรรมะขึ้นมาแล้ว 
มันก็เป็นประโยชน์สำหรับผู้อื่นในอนาคต 
ฉะนั้นอาศัยร่างกาย ไหนๆ ก็มีแล้ว 
ก็เอามาทำประโยชน์ นั่งสมาธิ เดินจงกรม 
เรียนรู้ลงไปเรื่อยๆ 
จนกระทั่งมันถอดถอนความเห็นผิด 
กายนี้มันไม่ใช่ตัวเรา ไม่ใช่ของเรา 
พอเราตามรู้ตามดูไปเรื่อย เดี๋ยวมันก็ต้องเห็นจนได้ 
กายนี้ไม่ใช่ตัวเรา ไม่ใช่ของเรา 
พอเห็นอย่างแจ่มแจ้ง พอตอนกายมันแก่ 
เออ กายมันแก่ไม่ใช่เราแก่ กายมันเจ็บไม่ใช่เราเจ็บ 
กายมันตายไม่ใช่เราตาย เฝ้ารู้เฝ้าดูเรื่อยๆ ไป 
เราจะได้ไม่ทุกข์เพราะกาย ไม่กังวล ไม่เคร่งเครียด 
เพราะฉะนั้นรักกายมากก็กังวลมากทุกข์มาก พยายามฝึกตัวเอง

หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนวันติธรรม
15 สิงหาคม 2564

ใช้ร่างกายให้เกิดประโยชน์ :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 15 ส.ค. 2564

เราอย่าหายใจทิ้งวันๆ เราหายใจทิ้งไปเยอะแยะเลย 
หายใจแล้วก็รู้สึก ๆ ไป
เราอยู่ลำพังมีลมหายใจเป็นเพื่อน ไม่ต้องมีเพื่อนอื่นก็ได้ 
หายใจออกรู้สึกตัว หายใจเข้ารู้สึกตัว ไปซ้อมเอาไว้ 
ต่อไปพอเราแก่แล้ว บางทีเราก็ต้องอยู่คนเดียว 
บางคนอยู่คนเดียวตั้งแต่หนุ่มแต่สาว ไม่มีแฟนไม่มีลูก 
มีแฟนมีลูกพอลูกโตขึ้นก็ออกไป 
เดี๋ยวนี้ลูกก็ไม่ได้อยู่กับพ่อกับแม่แล้ว ไปอยู่กัน 2 คนตายาย 
ถ้าไม่มีคู่ก็อยู่คนเดียว ถึงอยู่ 2 คนแล้ว วันหนึ่งก็เหลือคนเดียว 
เราต้องซ้อมที่จะอยู่คนเดียวให้ได้ 
ไม่อย่างนั้น พอถึงวันที่มองไปรอบตัว 
ไม่มีใครเหลือเลย มันจะทุกข์จนทนไม่ไหว
รู้สึกชีวิตนี้ว่างเปล่าเหลือเกิน 
อาจจะมีเงินมีทองแต่ไม่มีใครอยู่ด้วยแล้ว 
ถ้าไม่มีเงินยิ่งไปกันใหญ่เลย ไม่มีกิน 
ช่วยตัวเองก็ไม่ได้ นอนจมอึจมฉี่อยู่อย่างนั้น 

เราหวังพึ่งคนอื่นหวังยาก 
บางคนสมัยก่อนมีลูก หวังพึ่งลูก เดี๋ยวนี้พึ่งไม่ได้ 
หวังมีคู่ชีวิต เกิดเหลืออยู่คนเดียว ไม่มีคู่ชีวิตแล้ว 

เราซ้อมอยู่กับธรรมะ 
อยู่กับลมหายใจของเรา อย่าหายใจทิ้ง 
หายใจออก หายใจเข้า รู้สึกไปเรื่อยๆ 
เห็นร่างกายหายใจ ใจเป็นคนดูไปเรื่อยๆ 
เราจะไม่เหงาไม่ว้าเหว่ เรามีลมหายใจเป็นเพื่อน
เป็นเพื่อนที่ไม่ทิ้งเราจนวันตาย 
ตายเมื่อไหร่ก็ทิ้งกันเมื่อนั้น ก็เลิกหายใจ 
ยังไม่ตาย ยังหายใจอยู่ เพื่อนตัวนี้ยังไม่ทิ้งเรา 
คนอื่นสิ่งอื่นทิ้งเราได้ แต่ลมหายใจยังไม่ทิ้งเราไป 
หัดอยู่กับมันให้คุ้นเคย หายใจออกหายใจเข้า รู้สึกไปเรื่อยๆ 


--
หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม 
19 กันยายน 2563 ไฟล์ 630919 ซีดีแผ่นที่ 87

CD 87

มีลมหายใจเป็นเพื่อนจนวันตาย :: หลวงพ่อปราโมทย์ 19 ก.ย. 2563 (630919)

เราภาวนา ค่อยๆ ฝึก ค่อยๆ ซ้อมของเราไปเรื่อยๆ 
ชีวิตจะได้ไม่ว่างเปล่า
อย่างปีกลายที่ผ่านมา ปี 2563 
เราเขียนตั้งหลายหน 2563 
สุดท้ายก็ว่างเปล่า ไม่มีอะไรแล้ว 
พอมาปี 2564 เราก็คิดว่าตัวเรามีจริงๆ อีกแล้ว 
ก็บ้าคลั่ง กระโดดโลดเต้นอยู่อย่างนั้น 
พอถึงปีใหม่ 2565 แล้วก็ย้อนมาดู 
เมื่อปี 2564 ไม่เห็นมีอะไรเลย 
ก็ว่างเปล่าจากความเป็นตัวเป็นตนอีก เหมือนฝันไปเท่านั้นเอง 
เพราะฉะนั้นเราไม่ต้องรอให้หมดไปก่อนปีหนึ่งๆ 
แล้วค่อยเห็นว่าชีวิตเหมือนความฝัน 
มาเฝ้ารู้ลงที่กายที่ใจในปัจจุบันนี้ 
จนเห็นว่าปัจจุบันนี้ก็เหมือนฝันอยู่ 
ร่างกายนี้ไม่ใช่ตัวเราของเรา 
เวทนาคือความสุขทุกข์ในกาย 
หรือความสุข ความทุกข์ ความเฉยๆ ในใจ 
ก็ว่างเปล่า ไม่ใช่ตัวเราของเรา 
จิตที่เป็นกุศล จิตที่เป็นอกุศลก็ว่างเปล่า ไม่ใช่ตัวเราของเรา

ฝึกรู้ฝึกดูซ้ำแล้วซ้ำอีกลงไป แต่ไม่ใช่คิดเอา รู้สึกเอา 
คอยรู้สึกอย่างนี้ซ้ำแล้วซ้ำอีก 
จิตมันก็จะค่อยๆ ฉลาดขึ้นๆ 
สิ่งที่เรียกว่าความฉลาดของเรา 
ก็คือตัวสัมมาทิฏฐินั่นเอง ความรู้ถูก ความเข้าใจถูก 
ปฏิบัติแทบเป็นแทบตาย ไม่ได้อะไรมา-ไม่เสียอะไรไป 
สิ่งที่ได้มามีอย่างเดียวคือ สัมมาทิฏฐิ 
สิ่งที่เสียไปมีอย่างเดียวคือ มิจฉาทิฏฐิ 
แค่นั้นล่ะที่ฝึกกันแทบตาย นอกนั้นไม่มีอะไรหรอก 
ไม่ใช่ว่าจะได้ขันธ์ 5 ที่วิเศษมา ได้โลก 
ได้ภพภูมิที่ประเสริฐเลิศโลกดีที่สุด ไม่มีวันตาย ไม่ใช่ 
ไม่ได้อะไรหรอก นอกจากได้สัมมาทิฏฐิแล้ว ไม่ได้สูญเสียอะไรไป


--
หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม 
1 มกราคม 2564 ไฟล์ 640101 ซีดีแผ่นที่ 88

วันขึ้นปีใหม่ 2564

เราหลงโลกที่ว่างเปล่า :: หลวงพ่อปราโมทย์ 1 ม.ค. 2564 (640101)

จิตดวงหนึ่งเกิดขึ้น ดวงหนึ่งดับไปตลอดเวลา เกี่ยวเนื่องกันไปเรื่อยๆ 
ถ้าเราเป็นคนขี้โลภ เราใช้ความโลภของเรามาทำกรรมฐาน 
เหมือนเรามีขยะอยู่ เราเอาขยะมารีไซเคิลทำประโยชน์ได้ 
กิเลสของเราเหมือนขยะ รู้จักใช้มันก็เป็นประโยชน์ 
อาศัยกิเลสมาทำวิปัสสนากรรมฐานได้ 
คนไหนขี้โลภ เราก็คอยดูไป 
เดี๋ยวจิตโลภ เดี๋ยวจิตไม่โลภ ดูอย่างนี้ไปเรื่อยๆ 
ต่อไปก็เห็นจิตโลภก็ไม่เที่ยง จิตไม่โลภก็ไม่เที่ยง 
จิตโลภเราสั่งห้ามมันว่าอย่าโลภ มันก็ไม่เชื่อ 
จิตไม่โลภ เราชอบอยากให้มันอยู่นานๆ มันก็ไม่อยู่ 
เดี๋ยวมันก็โลภอีกแล้ว นี่คือเรียกอนัตตา 
ฉะนั้นดูจิตดูใจก็จะเห็น เดี๋ยวก็เห็นอนิจจัง เห็นอนัตตา 

(2)
เฝ้ารู้เฝ้าดู คนไหนขี้โลภก็เอาจิตโลภมาทำกรรมฐาน 
คนไหนขี้โกรธก็เอาจิตโกรธมาทำกรรมฐาน 
เหมือนเอาขยะมารีไซเคิล แล้วใช้ประโยชน์ใหม่ได้ 
ไหนๆ ก็มีกิเลสแล้ว แทนที่จะปล่อยให้มันแผดเผาเรา 
เราเอามาใช้ประโยชน์จากมันเสียเลย 
เอามาเป็นอุปกรณ์ทำกรรมฐาน 
มาเป็นอารมณ์กรรมฐาน ฝึกไปเรื่อยๆ อาจจะได้บรรลุมรรคผลก็ได้

--
หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม 
30 มกราคม 2564 ไฟล์ 640130 ซีดีแผ่นที่ 88

CD 88

ใช้กิเลสเป็นอุปกรณ์ทำกรรมฐาน :: หลวงพ่อปราโมทย์ 30 ม.ค. 2564 (640130)

มีสติ รู้กาย รู้ใจ ตามความเป็นจริง ด้วยจิตที่ตั้งมั่นและเป็นกลาง

ไม่สนใจตัวเองคือไม่ได้ปฏิบัติ :: หลวงพ่อปราโมทย์ 14 มี.ค. 2564

หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช