เราไม่คร่ำครวญโหยหาอดีต 
ไม่ห่วงกังวลเลื่อนลอยถึงอนาคต 
มีสติอยู่กับปัจจุบันทั้งกลางวันทั้งกลางคืน 
ถ้าเราทำได้อย่างนี้ ชีวิตเรามีคุณค่ามากที่สุดเลย 

คำว่าอยู่กับปัจจุบัน มีสติรู้สึกตัวเองไป 
รู้ว่าเราควรจะทำอะไร เรากำลังทำอะไร ทำไปเพราะอะไร 
รู้ทันตัวเองไปเรื่อยๆ แล้วชีวิตมันจะร่มเย็น 
ชีวิตที่โหยหาอดีตไม่ร่มเย็น 
สุขกับอดีตคือสุขกับสิ่งซึ่งจับต้องไม่ได้ สิ่งซึ่งไม่มีจริง 
เหมือนมีความสุขอยู่กับความฝัน สุขกับอดีต 
เพราะมันผ่านไปหมดแล้ว 
ถ้าเรามีสติอยู่กับปัจจุบันแต่ละขณะๆ 
เราเห็นชีวิตนี้ล่วงไปเรื่อยๆ แต่ละขณะ 
ไม่ประมาท ถ้าขาดสติเมื่อไรก็คือประมาทเมื่อนั้น 
มีสติก็ไม่ประมาทนั่นล่ะ 

นี่คือธรรมะสำคัญที่พระพุทธเจ้าสอนเรา 
นาทีสุดท้ายที่ท่านจะนิพพาน 
ช่วงเวลาสุดท้ายที่ท่านจะนิพพาน 
ท่านบอกพวกเราให้ทำประโยชน์ให้ถึงพร้อมด้วยความไม่ประมาท 
คำว่าไม่ประมาทคือเราต้องมีสติอยู่กับปัจจุบันไป 
ถ้าเราทิ้งปัจจุบันก็เรียกว่าเราประมาท 
คือเราไปเพ้อฝันถึงอดีตเรียกว่าประมาท 
เพราะว่าเราทำลายเวลาให้ล่วงไปเปล่าๆ ในความฝัน 
ถ้าเราไปห่วงไปกังวลถึงอนาคต 
เครียดทั้งๆ ที่ปัญหายังไม่ได้เกิด โง่ไหม 
เครียด กลุ้มใจตั้งแต่ปัญหายังไม่เกิดเลย 
พอปัญหาเกิดแล้วก็ตีโพยตีพายจะให้คนโน้นช่วยจะให้คนนี้ช่วย 
ใครเขาไม่ช่วยก็โมโหอีกอะไรอย่างนี้ ไม่ได้เรื่อง 
ฉะนั้นเราใช้ปัจจุบัน มีสติอยู่กับปัจจุบัน 
ใช้อดีตเป็นบทเรียน วางแผนถึงอนาคต 
มีชีวิตอยู่กับปัจจุบันไป 
มีสติไปทุกขณะๆ หายใจออก 


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
7 สิงหาคม 2565

CD 95

ขาดสติเมื่อไรก็คือประมาทเมื่อนั้น :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 7 ส.ค. 2565

คนที่เข้ามาศึกษามาปฏิบัติธรรม 
มีความต้องการที่แตกต่างกัน 
ส่วนใหญ่ก็ปรารถนาความสุข 
น้อยคนที่จะปรารถนาความพ้นทุกข์ 
ปรารถนาความสุขก็พยายามทำความดีทั้งหลาย 
ทำทาน ถือศีล

คนที่ภาวนาแล้วปรารถนาความพ้นทุกข์มีน้อยจริงๆ 
ส่วนมากจะขอเวียนว่ายตายเกิดอย่างมีความสุขไปอีกนานๆ 
คนที่ปรารถนาจะพ้นทุกข์พ้นการเวียนว่ายตายเกิดมีน้อย 
ฉะนั้นมันไม่แปลกหรอก 
ทำไมคนทำทาน ถือศีล ทำบุญมีจำนวนมาก 
แต่คนซึ่งจะบรรลุมรรคผลมีจำนวนน้อย 
เราก็เลือกเอา เราต้องการอะไร 
ต้องการเวียนว่ายตายเกิดอย่างมีความสุข เราก็ทำบุญไป 
ต้องการสิ่งที่สูงกว่านั้น คือความพ้นทุกข์
ก็เจริญศีล สมาธิ ปัญญา ต้องทำ 
มันจะตัดภพตัดชาติของเราให้สั้นลงๆ 


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
13 สิงหาคม 2565

อยากได้ความสุขหรืออยากพ้นทุกข์ :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 13 ส.ค. 2565

พระมหากัสสปะท่านเคยตั้งข้อสังเกต 
ท่านพูดกับพระพุทธเจ้า ตั้งข้อสังเกตว่า
ทำไมสมัยต้นพุทธกาลที่พระพุทธเจ้าตรัสรู้ใหม่ๆ สอนธรรมะ 
พระอรหันต์มีมาก พระวินัยมีน้อย 
มาช่วงหลังๆ พระวินัยมีมากขึ้นๆ พระอรหันต์มีน้อยลงๆ 
ฉะนั้นความเป็นโลกของวัดต่างๆ มีมาตั้งแต่พุทธกาลแล้ว 
พวกอินทรีย์แก่กล้ามาพบพระพุทธเจ้า ฟังธรรม
แล้วก็พวกนี้แสวงหาความพ้นทุกข์อยู่แล้ว 
อย่างพวกปัญจวัคคีย์ เขาอุตส่าห์บำเพ็ญตบะ 
บำเพ็ญโน้นบำเพ็ญนี้ เป็นนักบวชอยู่แล้ว 
อยากพ้นทุกข์ แต่ไม่รู้ทาง 
พอพระพุทธเจ้าชี้ทางให้ แต่ละองค์ก็ไปลิ่วเลย 
เพราะท่านเหล่านี้ท่านอยากพ้นทุกข์อยู่แล้ว 

พวกชฎิล 1 พันรูป มีหัวหน้าชื่ออุรุเวลกัสสปะ 
นทีกัสสปะ คยากัสสปะ พันองค์ ท่านก็เป็นนักบวช 
ท่านอยากพ้นทุกข์อยู่แล้วแต่ไม่รู้วิธีพ้นทุกข์ 
ใช้วิธีบูชาไฟเอา นั่งดูไฟไป 
ศาสนา Zoroastrian มีมานานแล้ว 
ก่อนพระพุทธเจ้าอีก บูชาไฟ คนเหล่านี้อยากพ้นทุกข์ 
พวกพระสารีบุตร พระโมคคัลลานะ 250 องค์ 
ท่านเป็นนักบวชชนิดปริพาชก 
พวกนี้ก็แสวงหาความพ้นทุกข์ 
ฉะนั้นในยุคต้นพุทธกาล 
คนที่แสวงหาความพ้นทุกข์เยอะ 
พระพุทธเจ้าท่านมุ่งเข้ามาที่คนกลุ่มนี้ก่อน 
ฉะนั้นบรรลุพระอรหันต์กันในเวลาอันรวดเร็ว 
ปรารถนาความพ้นทุกข์อยู่แล้วล่ะ 
พอรู้วิธีที่จะพ้นทุกข์คือทางสายกลาง 
ท่านก็ก้าวหน้าอย่างรวดเร็ว 

หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
14 สิงหาคม 2565

ใจที่อยากพ้นโลกจะมีความพากเพียร :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 14 ส.ค. 2565

ธรรมะของพระพุทธเจ้าเป็นเรื่องเรียก กรรมวาที 
เน้นย้ำเรื่องกรรม การกระทำก็มีผลเป็นกิริยวาที 
เป็น วิริยวาที วิริยวาทีก็คือต้องมีความเพียร
ต้องมีความเพียรต่อสู้กับกิเลส ต่อสู้กับความไม่รู้ของเรา
รู้ ต่อสู้ความอยาก ก็เจริญกุศล
ให้ถึงพร้อมทั้งศีล ทั้งสมาธิ ทั้งปัญญา ต้องเจริญขึ้นมา
เพียร เพียรลดละอกุศลทั้งหลายที่เรามีอยู่ 
เพียรเจริญกุศลให้ถึงพร้อม 
ต้องมีความเพียร ต้องอดทน 
แล้วต้องมีความเชื่อมั่นในเรื่องกรรม เรื่องผลของกรรม 
ชาวพุทธถ้าไม่เชื่อเรื่องกรรมกับเรื่องผลของกรรม ก็เป็นชาวพุทธไม่ได้
ชาวพุทธเราเชื่อเรื่องกรรม 
“เราทำกรรมอันใดไว้จะเป็นบุญหรือเป็นบาป 
เราก็จะต้องรับผลของกรรมนั้นสืบไป” จะเชื่ออย่างนี้ 
ฉะนั้นอะไรที่งมงายไม่ใช่ชาวพุทธหรอก

มนุษย์เป็นผู้มีใจสูง สามารถพัฒนาจิตใจตัวเอง 
จากความมืดบอดไปสู่ความสว่างได้ 
จากความทุกข์ไปสู่ความพ้นทุกข์ได้ 
ไม่มีใครกำหนด เราทำของเราเอง 
แล้วเราจะทุกข์ เราจะได้รับวิบากที่ไม่ดี ก็เพราะเราทำของเราเอง 
เราจะพ้นทุกข์หรือเราจะได้รับวิบากที่ดี 
ได้เป็นมนุษย์ เป็นเทวดา เป็นพรหม 
มีความสุขก็เพราะกรรมของเราเอง 
ฤกษ์ยาม โชคชะตา เคราะห์ร้าย ไม่มีในศาสนาพุทธ 
ฤกษ์มันก็ชื่อของดาว เคราะห์มันก็ชื่อของดาว 
พระพุทธเจ้าบอกว่า ถ้าเราทำความดี ดาวจะมาทำอะไรเราได้ 
ฉะนั้นไม่งมงาย ความงมงายเป็นตัวกีดขวางการเจริญปัญญา 
งมงายก็โง่แล้ว มันจะเจริญปัญญาได้อย่างไร 
ฉะนั้นอะไรที่มันไม่ใช่พุทธ วางๆ มันไป 
เดินเข้ามาสู่เส้นทางของความเป็นพุทธ

หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
20 สิงหาคม 2565

กรรมวาที กิริยวาที วิริยวาที :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 20 ส.ค. 2565

การที่เราจะเจริญสติปัฏฐาน
จะด้วยกาย เวทนา จิต หรือธรรม อันใดอันหนึ่ง 
ก็ทำไปเพื่อให้เกิดสติบ่อยๆ 
สติปัฏฐานนั้นมีวัตถุประสงค์ 2 อย่าง มี 2 ระดับ 
เบื้องต้นทำไปเพื่อความมีสติ เบื้องปลายทำไปเพื่อความมีปัญญา
ฉะนั้นการที่เรามีวิหารธรรม อย่างไปดูในสติปัฏฐาน 
เริ่มต้นก็ต้องใช้กายในกายเป็นวิหารธรรม 
หรือใช้เวทนาในเวทนาเป็นวิหารธรรม 
หรือใช้จิตในจิตเป็นวิหารธรรม 
หรือใช้ธรรมในธรรมเป็นวิหารธรรม 
ก็ต้องมีวิหารธรรม ต้องมีเครื่องอยู่ของจิต เครื่องระลึกของสติ
คำว่า “กายในกาย” “เวทนาในเวทนา” 
“จิตในจิต” “ธรรมในธรรม” 
ฟังแล้วมันแปลไม่ออกไม่รู้ว่าคืออะไร 
มันไม่ใช่ภาษาของคนรุ่นเราแล้ว 
ธรรมะที่แปลจากบาลีเป็นพระไตรปิฎกภาษาไทย 
ก็มีสมัยรัชกาลที่ 5 เวลาร้อยกว่าปี ภาษามันเคลื่อนไปเยอะแล้ว 
เราฟังบางทีไม่เข้าใจแล้ว ก็ต้องแปลไทยเป็นไทยอีกทีหนึ่ง 
“กายในกาย” เป็นอย่างไร หมายถึงเราไม่ต้องเรียนกายทั้งหมด 
เราไม่ต้องเรียนเวทนาทั้งหมด 
เราไม่ต้องเรียนจิตทั้งหมด ไม่ต้องเรียนธรรมะทั้งหมด 
เราเรียนบางอย่างบางข้อ 
ถ้าเข้าใจแจ่มแจ้งในเรื่องนั้นแล้ว เราจะเข้าใจธรรมะทั้งหมด 
เป็นการสุ่มตัวอย่างมาเรียน 
ไม่ได้ผิดอะไรกับการทำงานวิจัยภาคสนามเลย 
อย่างเราจะไปวิจัยทัศนคติของประชาชนต่อรัฐบาล 
หรือของคนกรุงเทพฯ ต่อตัวผู้ว่าฯ ของกทม. 
เราไม่ต้องถามคนทั้งประเทศ เพื่อจะรู้ทัศนคติต่อนายกฯ 
เราไม่ต้องถามคนทั้งกรุงเทพฯ เพื่อจะรู้ทัศนคติต่อผู้ว่าฯ กทม. 
เราสุ่มตัวอย่าง ถ้าวิจัยเป็นก็สุ่มตัวอย่าง
รู้จักวิธีเลือกตัวอย่างให้ดี แล้วมันจะสะท้อน 
จะเป็นตัวแทนภาพรวมของกลุ่มทั้งหมด 
การที่พระพุทธเจ้าสอนสติปัฏฐาน 
สอนไม่ได้แตกต่างกับหลักที่หลวงพ่อบอกเลย สุ่มตัวอย่างมาเรียน 
ถ้าเข้าใจในสิ่งที่เรียนแล้วจะเข้าใจทั้งหมด 
แล้วพระพุทธเจ้าท่านไม่ได้ให้เราไปสุ่มส่งเดช 
ท่านกำหนดหัวข้อมาให้แล้ว


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
27 สิงหาคม 2565

การสุ่มตัวอย่างมาเรียน :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 27 ส.ค. 2565

มาถึงวันนี้พวกเราจะได้ยินคำว่าไม่มีเวลาบ่อย 
เวลาเราก็เท่าๆ กับคนโบราณ แต่ทำไมเรารู้สึกมันไม่พอ
ทั้งๆ ที่เราพยายามทำทุกอย่างให้เร็วขึ้นๆ 
เวลากลับรู้สึกว่าสั้นลงเรื่อยๆ ไม่พอ 
มันไม่พอใจที่มันดิ้นรน ใจที่มันหิว ใจที่มันอยาก 
การที่ต้องเคลื่อนที่เร็วตลอดเวลา เหนื่อย 
บางทีเหนื่อยจนกระทั่งไม่มีเวลาหยุดคิดทบทวน
ว่าเราวิ่งไปเพื่ออะไร วิ่งตามๆ กันไปเท่านั้นเอง 
ถ้าเรารู้จักคำว่าหยุดเสียบ้าง 
ชีวิตเราจะมีคุณค่ามากขึ้น 
เราจะรู้สึกชีวิตมีเวลามากขึ้น 
ยิ่งทำอะไรเร็วขึ้นเรื่อยๆ เวลายิ่งน้อยลง 
แต่ว่าเรารู้จักหยุด เราก็จะมีเวลาอยู่กับตัวเองได้เยอะขึ้น 
เวลาเราต้องทำมาหากินอยู่กับโลก 
ต้องแข่งขัน ต้องอะไรมากมาย ก็รู้จักเบรกตัวเองเป็นช่วงๆ 
แบ่งเวลาแต่ละวัน หรือแต่ละช่วงเวลา 
หัดแบ่งเวลาไว้เป็นเวลาของการหยุดอยู่กับตัวเอง ไม่ใช่วิ่งตามโลกไปเรื่อยๆ 

เพราะฉะนั้นเรารู้จักหยุด รู้จักรอ 
มันเป็นศิลปะในการดำรงชีวิตอันหนึ่ง 
ในทางธรรมก็ใช้ได้ 
รู้จักหยุดแล้วจิตมันจะมีกำลังมาเจริญปัญญา 
พิจารณาธาตุ พิจารณาขันธ์ 
พิจารณากาย พิจารณาใจ จิตมันต้องมีกำลัง 
ในทางโลก หยุด เวลาที่สับสนวุ่นวาย 
ไม่ต้องคิดมากว่าจะแก้ปัญหาอย่างไร 
บางทีไม่ต้องทำอะไร 
ปัญหามันแก้ตัวของมันเองก็ได้ เพราะมันก็ไม่เที่ยง 
รู้จักเบรกบ้าง แล้วชีวิตจะมีความสุข 
ที่แย่งกันจะเป็นจะตาย สุดท้ายว่างเปล่า 
นอนหายใจแขม่วๆ นึกถึงทุกอย่าง 
มีลาภก็เสื่อมลาภ มียศก็เสื่อมยศ 
เคยได้รับคำสรรเสริญก็ถูกเขาด่าอะไรอย่างนี้ 
แล้วอะไร มีสุขอยู่ก็มีทุกข์ได้ โลกมันเป็นอย่างนั้น 
หมุนเวียนเปลี่ยนแปลงไปเรื่อยๆ 
ฉะนั้นรู้จักพัก รู้จักเบรก 
แล้วชีวิตจะก้าวหน้าทั้งทางโลกทางธรรม 


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
28 สิงหาคม 2565

รู้จักคำว่าหยุดเสียบ้าง :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 28 ส.ค. 2565

ชาวพุทธเราเอาชนะความอยากด้วยปัญญา 
พระพุทธเจ้าท่านมองลงไปต่อ
ว่าความอยากมันมาจากอะไร 
หลักของเราชาวพุทธ เมื่อมีปัญหาเกิดขึ้น 
จะมองไปว่า ต้นตอ ต้นเหตุของปัญหาคืออะไร 
แล้วเราก็ไปแก้ที่ต้นเหตุ นี่เป็นวิธีการของชาวพุทธ 
ทุกสิ่งทุกอย่างที่ปรากฏขึ้นมาเป็นผล มันก็ต้องมีเหตุ
 
ชาวพุทธเราเวลามีปัญหา 
เราจะมองไปที่ต้นเหตุของปัญหา 
อะไรเป็นเหตุ แล้วไปแก้ที่เหตุ 
สิ่งทั้งหลายเกิดจากเหตุ ถ้าเหตุดับ สิ่งนั้นก็ดับ 
นี่เป็นธรรมะสำคัญ พื้นฐานเลยของเราชาวพุทธ
การที่จะดับผล เราดับที่ตัวผลไม่ได้ 
พระพุทธเจ้าก็สอนอะไรเป็นเหตุของมัน 
แล้วก็สอนความดับ คือดับเหตุของมันนั่นล่ะ 
ถ้าเราดับเหตุของทุกข์ได้ ความทุกข์มันก็ดับ 
ฉะนั้นเราต้องดับที่ตัวเหตุ นี่คำสอนของพระพุทธเจ้า


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
4 กันยายน 2565

ดับทุกข์ที่ตัวเหตุ :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 4 กันยายน 2565

[คลิปสั้น] ไม่อยากให้คนที่เรารักตายควรวางใจอย่างไร หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 13 ก.ค. 65 (650713)

พวกเราต้องหัดรู้สภาวะให้ได้ 
แล้วสภาวะที่เราต้องหัดรู้ คือสภาวะที่เรารู้ได้ เราเห็นได้ 
อะไรที่เราไม่รู้ไม่เห็น ไม่ต้องหรอก 
อย่างสภาวะของอากิจจัญญายตนะ 
แค่ชื่อมันก็จะตายแล้ว เราไม่เห็นหรอก 
เพราะเราไม่เคยมี เราไม่เคยเห็น 
หรือเนวสัญญานาสัญญายตนะ 
เราไม่เคยมี ไม่เคยเห็น 
ไม่ต้องไปดู เพราะมันไม่มีให้ดู 
ดูของที่มี มีโลภ มีโกรธ มีหลง ดูมันไป 
มีสุข มีทุกข์ ดูมันเข้าไป 
มีร่างกายหายใจออก ร่างกายหายใจเข้า 
มีร่างกายยืน เดิน นั่ง นอน นั้นล่ะ ดูมันเข้าไป 
ดูของที่มี จะใช้อะไรเป็นฐานก่อนก็ได้ 
ใช้กายเป็นฐานก็ได้ ใช้เวทนา คือดูสุขทุกข์ก็ได้ 
หรือใช้จิตที่เป็นกุศล อกุศล เป็นฐานก็ได้ 

ค่อยๆ ดูไป แล้วใช้จิตเป็นวิหารธรรม 
สิ่งที่เกิดกับจิตนั้นก็เวทนาเกิดร่วมกับจิต 
สัญญาเกิดร่วมกับจิต สังขารเกิดร่วมกับจิต 
แล้วก็จิตก็ทำงานทางอายตนะ 
ตรงที่เห็นจิตทำงานทางอายตนะ 
มันขึ้นสู่ธัมมานุปัสสนาแล้ว 
เราดูสิ่งที่เราดูได้ อันไหนเราทำไม่ได้ อย่าไปทำ ทำที่ทำได้ 


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
12 พฤศจิกายน 2565

CD 96

รู้สภาวะที่เรารู้ได้ :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 12 พฤศจิกายน 2565

การปล่อยวางกาย ปล่อยวางจิตนั้น 
ไม่มีใครสั่งให้จิตปล่อยวางได้ จิตมันปล่อยวางเอง 
เมื่อศีล สมาธิ ปัญญาของมันสมบูรณ์ 
ศีล สมาธิ ปัญญา จะสมบูรณ์ได้ อาศัยสติเป็นเบื้องต้น 
อาศัยความรู้เนื้อรู้ตัว สติสัมปชัญญะ คอยรู้สึกตัวไว้ 
อย่าใจลอย ฟุ้งซ่านไปทั้งวัน 
อาศัยธรรมะคู่นี้ 
แล้วศีล แล้วสมาธิ แล้วปัญญาของเราจะแก่รอบ 
พอศีล สมาธิ ปัญญาของเรา แก่กล้าขึ้นมาแล้ว 
จิตมันจะเห็นทุกข์เห็นโทษ 
มันยึดอะไรมันก็ทุกข์เพราะอันนั้น 
อย่างบางคนพระพุทธเจ้าท่านก็เคยสอน 
มีนาก็ทุกข์เพราะนา ก็ห่วง กลัวคนอื่นเขาจะมารุกที่นาเรา 
มีบ้านก็ทุกข์เพราะบ้าน เป็นห่วง 
เดี๋ยวปลวกมันจะกิน เดี๋ยวธนาคารจะมายึด 
มีรถยนต์ก็เป็นห่วงรถยนต์
มีลูกก็ห่วงลูก มีเมียก็ห่วงเมีย
มีพ่อมีแม่ก็ห่วงพ่อห่วงแม่ 
มีอะไรก็ทุกข์เพราะอันนั้นทั้งหมดเลย
เราค่อยๆ สังเกตตัวเองเรื่อยๆ ไป 
ปัญญาของเราจะแก่กล้าเลย ยึดอะไรก็ทุกข์เพราะอันนั้น 

เราเรียนรู้ความจริง ไม่มีอะไรหรอก มีแต่ทุกข์ทั้งนั้นเลย 
อย่านึกว่าชีวิตเราไม่ทุกข์ นั่งอยู่นี่ก็ทุกข์ 
หนาวก็ทุกข์ ร้อนก็ทุกข์ หิวก็ทุกข์ กระหายน้ำก็ทุกข์ 
ปวดอึ ปวดฉี่ก็ทุกข์ นั่งนานก็ทุกข์ เมื่อย 
ความทุกข์มันบีบคั้นเราอยู่ตลอดเวลาเลย 
เฝ้ารู้ลงไป ถ้าเราเห็นว่ากายนี้เป็นทุกข์ 
มีแต่ทุกข์ล้วนๆ ทุกข์มากกับทุกข์น้อย มันจะปล่อยวางกาย 
ถ้าเราเห็นว่าจิตมันเป็นทุกข์ 
เพราะความไม่เที่ยง เพราะถูกบีบคั้นให้แตกสลาย เพราะบังคับไม่ได้ 
รู้อย่างนี้แจ่มแจ้ง มันจะปล่อยวางจิต 
ตรงที่มันปล่อยวางจิตได้ ที่สุดของทุกข์อยู่ตรงนั้น

หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
อุทยานธรรมหลวงปู่ดูลย์ อตุโล
23 ธันวาคม 2565

อุทยานธรรม หลวงปู่ดูลย์ อตุโล จ.สุรินทร์

วิธีปฏิบัติ :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 23 ธันวาคม 2565

"จิตนี้ทุกข์โดยตัวของมันเอง" ซึ่งตรงนี้ประโยคนี้พวกเรายังไม่เข้าใจ
เรารู้แต่ว่า จิตมีอารมณ์ไม่ดีแล้วจิตเป็นทุกข์ จิตไม่สมอยากจิตเป็นทุกข์ 
เราภาวนา จุดที่จะแตกหักนั่นล่ะ จิตนั่นล่ะตัวทุกข์
ไม่ต้อง สมอยาก ไม่สมอยาก ทุกข์เลย โดยตัวของมันเอง

CD 68

600129  สวนสันติธรรม ๖๘ 29 ม.ค. 60

มีสติ รู้กาย รู้ใจ ตามความเป็นจริง ด้วยจิตที่ตั้งมั่นและเป็นกลาง