พอจ ปราโมทย์ Selected

ซีดี ๙๕ พระธรรมเทศนา หลวงพ่อปราโมทย์​ ปาโมชฺโช

หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช

[คลิปสั้น] ต้องอดทน หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 22 ม.ค. 65 (650122)

การปฏิบัติธรรมนั้นก็เริ่มแต่การทำทาน 
รักษาศีล ฝึกสมาธิจนกระทั่งจิตเราตั้งมั่น 
จะฝึกให้จิตตั้งมั่นเพื่อจะไปเดินปัญญาได้ ต้องมีวิหารธรรม 
ถ้าไม่เริ่มต้นตรงการมีวิหารธรรมที่เหมาะกับตัวเอง 
ไม่สำเร็จหรอก ไม่ได้ผล 
ใช้เวลาหลายปีแล้วก็คลำไปอยู่นั่นล่ะ ไม่รู้จะเริ่มอย่างไร
ฉะนั้นเราสำรวจตัวเองดู 
ว่าวิหารธรรมอย่างไหนเหมาะกับตัวเราเอง 
มันก็มี 4 กลุ่มใหญ่ๆ กาย เวทนา จิต ธรรม

หาเครื่องอยู่ให้จิตอยู่เสียอย่างหนึ่ง 
ไปดูเอาควรจะอยู่กับอะไร เช่น 
อยู่กับลมมันละเอียดไป หลงยาว 
ไม่ค่อยจะรู้เนื้อรู้ตัวเลย ก็ใช้ของที่หยาบขึ้น 
รู้ยืน เดิน นั่ง นอน มันหยาบไป ก็ใช้กลางๆ 
ขยับก็รู้ไป มันพอดีๆ ไม่มากไปไม่น้อยไป 
หรือจะดูเวทนา แนะนำให้ดูเวทนาทางใจ 
ถ้าจะดูจิต จิตของเราขี้โลภ 
เราก็ใช้ความโลภเป็นตัวหลักเป็นวิหารธรรม 
จิตของเราขี้โกรธก็ใช้ความโกรธเป็นวิหารธรรม 
จิตของเราฟุ้งซ่านก็ใช้ความฟุ้งซ่านเป็นวิหารธรรม 
ก็ต้องค่อยๆ หัดดูไป 
เดี๋ยวก็ได้ทั้งสมาธิ ได้ทั้งปัญญา 
สุดท้ายก็จะไปรู้แจ้งแทงตลอดอริยสัจ ก็ได้ธัมมานุปัสสนาเหมือนกัน


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
16 กุมภาพันธ์ 2565

วันมาฆบูชา

วิหารธรรมที่เหมาะกับเรา :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 16 ก.พ. 2565

ค่อยภาวนาถึงจุดหนึ่ง 
เราจะพบว่าความปรุงแต่งทั้งหลายคือทุกข์ 
พอรู้แล้ว ปัญญามันแก่รอบ มันก็ไม่เอาแล้ว 
ความปรุงแต่ง จะปรุงชั่ว จะปรุงดี 
หรือพยายามจะไม่ปรุง 
มันก็คือปรุง ก็คือทุกข์ทั้งหมด 
พอจิตมันพ้นจากความปรุงแต่ง 
มันก็เข้าถึงความสุขที่อยู่เหนือความปรุงแต่ง 
ความสุขของความสงบ 
ความสุขของการพ้นความเสียดแทงทั้งหลาย 
ความสุขของการไม่มีภาระของใจ 
ใจมันมีความสุขขึ้นมา


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
20 กุมภาพันธ์ 2565

CD 93

รู้ทันความปรุงแต่งของจิต :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 20 ก.พ. 2565

เวลามีเวลาว่าง 5 นาที 2 นาที 3 นาทีอะไรอย่างนี้ 
อย่าทิ้งเปล่าๆ อยู่กับเครื่องอยู่ของเราไป 
อยู่ก็เหมือนอยู่บ้าน อยู่สบายๆ ไม่ได้อยู่คุก 
เวลาจิตต้องการไปรู้อารมณ์อื่นๆ มันจะไหลไป 
ส่วนใหญ่ก็ไหลไปคิด ให้เรามีสติรู้ทัน 
ฝึกอย่างนี้มากๆ มากที่สุดที่จะมากได้ 
มีนาทีหนึ่งก็ฝึกนาทีหนึ่ง มี 5 นาทีก็ฝึก 
5 นาที 10 นาทีก็เอา เก็บเล็กเก็บน้อยทั้งวัน 
ถ้าทั้งวันจิตเราออกข้างนอก ไม่เคยกลับบ้าน 
คือทิ้งวิหารธรรมไป จิตหนีไปตลอด 
ตกเย็นจะไปนั่งภาวนา ไปเดินจงกรม ทำไม่ได้ 
มันฟุ้งซ่าน เพราะมันฟุ้งมาทั้งวันแล้ว จิตมันก็เหนื่อย 
พอจิตเหนื่อย พอไปนั่งสมาธิ ก็นั่งหลับ 
หรือบางคนมันฟุ้งแล้วมันยังฟุ้งได้ไม่ถึงใจ 
พอนั่งสมาธิมันก็ฟุ้งต่อ 
ฉะนั้นถ้าเรามีวินัยในตัวเอง 
เราไม่ทิ้งเวลาเปล่าๆ มี 5 นาที 10 นาทีอะไร 
เก็บให้หมดเลย


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
27 กุมภาพันธ์ 2565

ภาวนาเก็บเล็กเก็บน้อย :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 27 ก.พ. 2565

การเรียนรู้ความจริงของรูปนามกายใจ 
เรามีสติระลึกรู้รูปธรรมนามธรรม 
มีปัญญาเข้าใจความเป็นจริงของรูปธรรมนามธรรม 
ว่าไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา 
จะเข้าใจได้จิตต้องตั้งมั่น 
มีสมาธิที่ถูกต้อง จิตเป็นแค่คนดู 
ร่างกายนี้ถูกดู จิตเป็นคนดู 
อย่างนี้เรียกเรามีจิตตั้งมั่น 
พอเห็นความจริง 
กายนี้คือทุกข์ เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณเป็นทุกข์ 
มันจะค่อยๆ ปล่อย ปล่อยเป็นลำดับๆ ไป 
ปล่อยกายก่อนเพราะมันหยาบมันดูง่าย 
แล้วสุดท้ายมันก็ไปปล่อยจิตอีกทีหนึ่ง 


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
5 มีนาคม 2565

มาดูความจริงของขันธ์ 5 :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 5 มี.ค. 2565

พอเราภาวนาเราจะเห็นโลกนี้น่าเบื่อ 
โลกนี้น่ารังเกียจ โลกนี้สกปรก 
ใจมันคลายออกจากโลก มันจะยิ่งมีความเด็ดเดี่ยว 
มีความมุ่งมั่นในการภาวนามากขึ้น 
แล้วเวลาเราต้องสัมผัสกับโลก 
สติ สมาธิ มันจะทำงานจี๋ขึ้นมาเลย 
เพราะมันเหมือนเราเดินเข้าไปในฝูงงูพิษ 
ถ้าเราภาวนาถึงจุดหนึ่งเราจะรู้ โลกนี้เหมือนงูพิษจริงๆ 
รูปก็เป็นงูพิษ เสียงก็เป็นงูพิษ 
มันทำให้จิตเราเสียหายได้ทั้งหมด 
พอเราภาวนา พอจะอยู่กับโลก 
เหมือนอยู่ในหมู่งูพิษล้อมตัวเราไว้ทั้งหมดเลย 
มันจะโดนฉกกัดเมื่อไรก็ได้ จิตมันจะ Alert 
มีสติ มีสมาธิ คอยระมัดระวังอยู่ 
อินทรียสังวรเกิดขึ้น ศีลอัตโนมัติของเราเกิดขึ้น 
จิตเราก็ตั้งมั่นอัตโนมัติขึ้นมา มันจะสำรวม มันจะระวัง 

พอฝึกมันจะเห็นผล อยู่กับโลกไม่ได้ 
โลกร้อนเป็นฟืนเป็นไฟเลย 
มันไร้สาระหาแก่นสารอะไรไม่ได้ 
จำเป็นต้องอยู่กับมันก็อยู่กับมัน 
แต่อยู่กับมันเหมือนอยู่ท่ามกลางฝูงงู 
โลกนี้มีแต่ทุกข์ โลกนี้ไม่มีอะไรหรอก 
เผลอไปยึดไปถือเข้านิดเดียวก็ทุกข์แล้ว 
นี่ใจก็จะยิ่งน้อมๆๆ มาหาการปฏิบัติมากขึ้นๆ 
ช่วงแรกๆ ต้องฝืนใจ ต้องน้อมใจ 
ต้องชักชวนให้จิตใจปฏิบัติ 
แต่เมื่อเราปฏิบัติไปถึงช่วงหนึ่ง ไม่ต้องชักชวนแล้ว 
จิตใจมันเอือมระอาต่อโลกข้างนอก 
มันอยากปฏิบัติของมันเอง 
ตรงนี้อัตราเร่งของความก้าวหน้าในการปฏิบัติมันก็จะมากขึ้นๆ 
ยิ่งภาวนายิ่งไปเร็วขึ้นเรื่อยๆ 
อันนี้ไม่ว่าพระหรือโยมก็ทำได้ ขอให้ตั้งใจเถอะ 


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
24 กรกฎาคม 2565

CD 95

โลกเหมือนงูพิษ :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 24 ก.ค. 2565

เราต้องพยายามฝึกตัวเอง มีวินัยในตัวเอง 
แล้วก็พยายามฝึกสติปัฏฐาน ทุกวันๆ ต้องฝึก 
วิธีฝึกสติปัฏฐานก็คือ ต้องมีฐานที่ตั้งของสติเสียก่อน 
ฐานที่จะทำให้เกิดสติปัฏฐาน 
พระพุทธเจ้าท่านกำหนดไว้ให้แล้ว คือกาย เวทนา จิต ธรรม

เราพยายามทำสติปัฏฐานไป 
มีสติรู้กายในส่วนที่เราสามารถรู้ได้ 
เช่น กายหายใจออก กายหายใจเข้า 
กายยืน เดิน นั่ง นอน กายเคลื่อนไหว กายหยุดนิ่ง 
เป็นเรื่องของการทำกายานุปัสสนา 
ดูจิตก็เหมือนกัน ดูจิตในส่วนที่เราดูได้ 
จิตโลภ จิตโกรธ จิตหลง 
จิตไม่โลภ จิตไม่โกรธ จิตไม่หลง 
หรือจิตสุข จิตทุกข์อะไรอย่างนี้ 
เรื่องเวทนา เวทนาคือความรู้สึกสุขทุกข์ในร่างกาย 
ความรู้สึกสุข ความรู้สึกทุกข์ 
ความรู้สึกไม่สุขไม่ทุกข์ในจิตใจ 

พ่วงการดูจิตเข้ากับการดูเวทนาทางใจไปแล้ว เหลือเวทนาทางกาย
เวทนาทางกายเหมาะกับคนเล่นฌาน 
เหมาะกับคนที่ทำสมาธิดีๆ ก่อน 
ถ้าเราสมาธิไม่พอ มันดูเวทนาทางกายเดี๋ยวสติแตก 
มันทนไม่ไหว มันเจ็บ
เพราะฉะนั้นคนที่จะเจริญเวทนานุปัสสนาสติปัฏฐาน 
ในกลุ่มของกาย “ควร” 
ไม่ใช่ “ควร” - “ต้อง”  ต้องฝึกสมาธิก่อน 
พวกเรายุคนี้ฝึกสมาธิยาก
ต่อไปก็เหลืออันหนึ่งธัมมานุปัสสนา 
ธัมมานุปัสสนามันก็อยู่ในรูปธรรม นามธรรมอีกนั่นล่ะ 
แต่มันดูละเอียดขึ้นไป ดูลึกลงไป
อย่างแทนที่จะดูแค่ราคะ โทสะ โมหะ ก็ดูละเอียดลงไปอีก 
สิ่งที่อยู่เบื้องลึกลงไป ก็คือพวกนิวรณ์ทั้งหลาย 
มันกิเลสที่ละเอียดลงไปอีก 
ซ่อนเร้นอยู่ในจิตใต้สำนึกของเรา เราไม่ได้ดูแค่ตัวมัน
เราจะรู้ลึกลงไปว่าทำไมมันถึงเกิดขึ้น 
อะไรเป็นเหตุเป็นปัจจัยให้มันเกิดขึ้น 
อะไรทำให้มันไม่เกิด อะไรทำให้มันเกิด
เพราะฉะนั้นในส่วนของธัมมานุปัสสนา ยาก 
พวกเราอินทรีย์ยังอ่อน เราเว้นไว้ก่อน 
เราเล่นของง่ายๆ เล่นกาย เวทนา จิต 
เวทนาก็เล่นเวทนาทางใจ ทำสิ่งที่เราทำได้ 
ไม่ต้องตะเกียกตะกายทำกรรมฐานซึ่งเกินกำลังของเรา 
ถ้าจะเกินกำลังมันทำไม่ได้จริงหรอก


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
24 กันยายน 2565

วิธีฝึกสติปัฏฐาน :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 24 กันยายน 2565

ธรรมะมีหลายระดับ 
ระดับต้นๆ ทำให้เราอยู่กับโลกอย่างมีความสุข 
ระดับสูงขึ้นไปเป็นเรื่องธรรมะเพื่อการพ้นจากโลก 
พระพุทธเจ้าก็ไม่ได้คิดว่าทุกคนจะพ้นโลกได้
ส่วนใหญ่เราก็ยังเวียนว่ายอยู่ในโลกิยะ
โลกของกาม หาความสุขความเจริญ 
ส่วนใหญ่ก็ยังเป็นอย่างนั้น น้อยคนที่คิดจะพ้นโลกจริงๆ
พระพุทธเจ้าท่านก็เข้าใจเรื่องเหล่านี้ดี 
ท่านก็สอนธรรมะให้เราอยู่กับโลกอย่างมีความสุข มีความเจริญ 
อย่างธรรมะที่ท่านสอนฆราวาส 
ท่านจะสอนเรื่องการทำทาน การรักษาศีลอะไรพวกนี้ 
อยู่ในกลุ่มหมวดของธรรมะชื่ออนุปุพพิกถา 
เรื่องรู้จักทำทาน รักษาศีล 
ถัดจากนั้นก็มี คือเรื่องของสวรรค์ 
สวรรค์ก็คือเรามีความสุขมีความเจริญในทางโลกนั้นล่ะ 
ยังเป็นๆ อยู่ก็ขึ้นสวรรค์ได้ จิตใจมันมีความสุข มองอีกมุมหนึ่ง 
ทำไมท่านสอนอย่างนี้ 
อันแรกก็คือคนส่วนใหญ่ยังไม่ได้อยากพ้นโลก 
แต่อยากมีความสุข ท่านก็สอนธรรมะให้ 
ให้รู้จักทำทาน ให้รักษาศีล 
เพราะฉะนั้นเราตั้งอกตั้งใจ 
มีทาน มีศีล มีภาวนา ทำไว้สำหรับฆราวาส 
สำหรับฆราวาสและพระที่ต้องการพ้นทุกข์ 
ก็มีศีล มีสมาธิ และเจริญปัญญาด้วย 
เจริญปัญญาคือการเห็นกายอย่างที่กายเป็น เห็นจิตอย่างที่จิตเป็น 
มันเป็นอย่างไร มันเป็นไตรลักษณ์ นี่เรียกว่าเจริญปัญญา 
ไปเลือกเอา ชีวิตเรา 
อยากสุข อยากสบาย ก็ทาน ศีล ภาวนา 
อยากพ้นทุกข์ก็ ศีล สมาธิ ปัญญา 
ตัวที่ทำให้พ้นทุกข์ คือปัญญา 


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
25 กันยายน 2565

ธรรมะมีหลายระดับ :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 25 กันยายน 2565

การพัฒนาศีลก็คือความปรุงแต่งที่ดี 
การพัฒนาสมาธิก็คือความปรุงแต่งที่ดี 
การพัฒนาก็คือความปรุงแต่งที่ดี 
พัฒนาปัญญาเป็นความปรุงแต่งที่ดี 
ทั้งหมดนี้เป็นความปรุงแต่งทั้งสิ้น แต่ต้องปรุงแต่ง 
ถ้าเราไม่ปรุงแต่งศีล สมาธิ ปัญญา 
จิตมันก็ปรุงแต่งความชั่ว เพราะมันเคยชินที่จะชั่ว 
ฉะนั้นเราพัฒนา ทำไปเรื่อยๆ 
ศีล สมาธิ ปัญญา ไม่ใช่เป้าหมาย 
ศีล สมาธิ ปัญญา ก็เป็นความปรุงแต่ง 
เพราะฉะนั้นเราไม่ได้เอาความปรุงแต่งมาเป็นจุดหมายปลายทาง 
จุดหมายปลายทางของเราพ้นจากความปรุงแต่ง 
คือตัววิสังขาร ตัวนิพพาน

ศีล สมาธิ ปัญญา เป็นเครื่องมือ 
เป็นความปรุงแต่งชนิดที่เป็นเครื่องมือ 
ในการล้มล้างกิเลสออกจากจิตใจของเรา 
เพราะฉะนั้นเราต้องฝึก 
วิธีปรุงแต่งปัญญาทำอย่างไร 
ให้มีสติรู้กายรู้ใจตามความเป็นจริง 
ด้วยจิตที่ตั้งมั่นและเป็นกลาง 
จิตที่ตั้งมั่นและเป็นกลางมันได้มาจากการที่เราฝึกสมาธิ 
จิตมันตั้งมั่นไม่โคลงเคลง 
แล้วก็ต้องฝึกเรื่อยๆ 
เห็นสภาวะทั้งหลายเกิดดับหมุนเวียนเปลี่ยนแปลง 
เดี๋ยวสุข เดี๋ยวทุกข์ เดี๋ยวดี เดี๋ยวชั่ว 
พอฝึกไปเรื่อยๆ ต่อไปมันจะเป็นกลาง 
มันจะเห็นว่าสุขมันก็ของชั่วคราว ทุกข์มันก็ของชั่วคราว 
ดีมันก็ของชั่วคราว ชั่วมันก็ของชั่วคราว 
เพราะฉะนั้นสุขกับทุกข์มันก็เสมอกันด้วยความเป็นไตรลักษณ์ 
มันเป็นของชั่วคราวเหมือนกัน 
เราก็จะไม่หิวความสุข ไม่เกลียดความทุกข์ 
ดีกับชั่วมันก็เสมอกัน มันเป็นของชั่วคราว 
สุดท้ายปัญญาที่เป็นโลกุตตระมันจะเกิดขึ้น 


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
1 ตุลาคม 2565

วิธีพ้นจากความปรุงแต่ง :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 1 ตุลาคม 2565

เราทำกรรมฐานสักอย่างหนึ่ง 
พอจิตเคลื่อนแล้วรู้ๆ อย่างนั้นก็ได้ 
แล้วต่อไปจิตมันจะค่อยๆ มีพลัง ทรงตัวขึ้นมา 
พอจิตมันทรงตัวขึ้นมาได้แล้ว หัดแยกขันธ์ๆ ไป 
พอมันแยกขันธ์ได้ มันจะเห็นแต่ละขันธ์ 
ในขันธ์หนึ่งก็มีสภาวะหลากหลาย 
อย่างสังขารขันธ์มีตั้งเยอะแยะ ตั้ง 50 อย่าง 
เราไม่ต้องเรียนทั้งหมด เราเรียนเท่าที่มี 

ต่อไปเราก็จะเห็นแต่ละตัวๆ 
แต่ละสภาวะเกิดขึ้น ตั้งอยู่ แล้วดับไปทั้งสิ้น 
เราต้องการจะมาเห็นตรงนี้ 
เราไม่ได้ต้องการเห็นว่าราคะไม่เที่ยงแต่โทสะมันเที่ยง ไม่ใช่ 
ทุกตัวเหมือนกันหมดเลย 
สุขหรือทุกข์ก็เสมอกันด้วยความเป็นไตรลักษณ์ 
กุศลหรืออกุศลก็เสมอกันด้วยความเป็นไตรลักษณ์ 
ดูให้มันเห็นไตรลักษณ์ ย้ำ ขีดเส้นใต้คำว่าเห็น 
ไม่ใช่คิด ต้องเห็นเอา 
ฉะนั้นวิปัสสนา วิปัสสนะก็คือ
วิ แปลว่าแจ้ง ปัสสนะ คือการเห็น 
ต้องเห็นเอา คิดเอาไม่ได้ 
เพ่งเอาก็ไม่ได้ ต้องเห็นเอา 

เราเห็นอะไร เช่น 
เราเห็นราคะมันเกิดขึ้น ราคะมันตั้งอยู่ ราคะมันดับไป 
อย่างนี้เรียกว่าเราเห็น 
ถ้าเราคิดว่า เอ๊ะ ตอนนี้จิตเรามีราคะ หรือมีโทสะ 
อันนี้ไม่เรียกว่าเห็น ยังหลงอยู่ในโลกของความคิด 
พอเราสะสมการเห็นถูกไปเรื่อยๆ 
เราสะสมการเห็นถูกบ่อยๆๆ เห็นไตรลักษณ์ 
อะไรเกิดขึ้นก็เห็นไตรลักษณ์ๆ 
ต่อไปถึงจุดหนึ่งจิตมันสรุปเอง 
สิ่งใดเกิดสิ่งนั้นดับ 
แล้วทุกสิ่งที่เกิดขึ้นมาตกอยู่ใต้ไตรลักษณ์ทั้งสิ้นเลย 


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
2 ตุลาคม 2565

สะสมการเห็นถูก :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 2 ตุลาคม 2565

คอร์สปฏิบัติธรรมชาวจีน

หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 30 กันยายน 2565

หน้าที่เรา ไม่ใช่ละขันธ์ ไม่ใช่ดัดแปลงขันธ์ 
แต่รู้กายอย่างที่กายเป็น รู้จิตใจอย่างที่จิตใจเป็น 
ในส่วนของจิตใจไม่ได้อยู่โดดๆ 
จิตใจก็ต้องอยู่กับสิ่งที่ปรุงแต่งจิตใจด้วย 
สุข ทุกข์ ดี ชั่ว อะไรพวกนี้ 
ความจำได้หมายรู้เป็นตัวที่เข้ามาปรุงแต่งจิตใจ 
เรียนรู้ลงไปเรื่อยๆ ถ้ามันแจ่มแจ้ง มันก็วาง 

เราปฏิบัติธรรมให้สมควรแก่ธรรม 
ธรรมะฝ่ายชั่ว ละเสีย ธรรมะฝ่ายดี เจริญขึ้นมา 
แต่ธรรมะทั้งชั่วทั้งดี ทั้งเป็นกลางๆ ให้รู้อย่างที่มันเป็น 
ถ้ารู้อย่างธรรมะฝ่ายชั่ว ถ้าเรารู้ มันก็ดับ 
อย่างโทสะเกิด เรารู้ มันก็ดับ 
วิธีดับกิเลส รู้ทันมัน 

ถ้าเรารู้ลงไป กิเลสเกิดหรือกุศลเกิดก็ตามเถอะ 
หรือร่างกายเคลื่อนไหวอยู่ รู้สึก 
สุข ทุกข์เกิด รู้สึก ดี ชั่วเกิด รู้สึก 
ถ้าเรามีสติรู้ทัน มันจะไม่ปรุงตัณหาขึ้นมาหรอก 
เมื่อไม่ปรุงความอยากขึ้น ตามอำนาจของกิเลส 
จิตใจก็จะไม่ดิ้นรนปรุงแต่ง 
จิตใจเราก็พ้นจากความปรุงแต่ง บางทีพ้นชั่วคราว 
ถ้าอย่างเรายังทำอยู่อย่างนี้ ก็พ้นชั่วคราว 
แต่มันจะพ้นถาวรได้ ถ้ารู้แจ้งแทงตลอดอริยสัจ 
รู้แจ้งแทงตลอดในขันธ์ 5 
ถ้ารู้แจ้งแทงตลอดแล้ว ขันธ์ 5 ทั้งหมดตกอยู่ใต้ไตรลักษณ์ 
ตัณหาจะไม่เกิดอีก ความปรุงของจิตจะไม่มี 
จิตก็จะพ้นจากความปรุงแต่งไป 

หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วันสวนสันติธรรม
12 มีนาคม 2566

CD 98

รู้แจ้งแทงตลอดในขันธ์ 5 :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 12 มีนาคม 2566

เราตั้งอกตั้งใจฝึกตัวเอง 
ถือศีล 5 ทุกวันทำในรูปแบบ 
ทำกรรมฐานสักอย่างหนึ่ง แล้วก็คอยรู้ทันจิตตนเอง 
อย่าเพ่ง อย่าจ้อง แค่รู้ทันจิต 
จิตหนีไปคิด รู้ จิตถลำไปเพ่ง รู้ 
เวลาที่เหลือเจริญสติในชีวิตประจำวัน 
เจริญสติในชีวิตประจำวันก็คือ 
มีตาก็ดู มีหูก็ฟัง มีจมูกก็ดมกลิ่น มีลิ้นก็รู้รส 
มีกายก็รู้สัมผัส มีใจก็คิดนึกได้ ไม่ใช่ห้ามคิด 
แต่เมื่อกระทบอารมณ์ทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ แล้ว 
จิตใจเรามีความเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้น 
เกิดสุขให้รู้ เกิดทุกข์ให้รู้ เกิดกุศลให้รู้ เกิดอกุศลให้รู้ 
หรือจิตไปทำงานทางตาให้รู้ ไปทำงานทางหู 
ทางจมูก ทางลิ้น ทางกาย ทางใจ ให้รู้ 
รู้เท่าที่รู้ได้ ไม่ต้องรู้เยอะอย่างที่หลวงพ่อบอก เอาเท่าที่เรารู้ได้

นี่ล่ะงาน 3 ตัว ถือศีล 5 ทำในรูปแบบ แล้วคอยสังเกตจิตตนเอง 
งานที่ 3 คือเจริญสติในชีวิตประจำวัน 
ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ กระทบอารมณ์ 
แล้วมีความเปลี่ยนแปลงใดๆ เกิดขึ้นที่จิตให้รู้ทัน 
ถ้าทำ 3 ประการนี้ได้ มรรคผลนิพพานไม่อยู่ไกลเราหรอก 
ไม่ได้อยู่ไกลแล้ว ไม่เกินเอื้อม 
ขอให้ทำให้ต่อเนื่อง อดทน 
ฟังธรรมะพอเข้าใจ พอรู้หลักแล้ว 
สิ่งสำคัญมากคืออดทน

หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
12 สิงหาคม 2566

วันแม่แห่งชาติ

ธรรมะภาคปฏิบัติ :: หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 12 ส.ค. 2566

เราค่อยๆ ภาวนาจนกระทั่ง 
จุดแรกก็คือละความเห็นผิดว่ามีตัวมีตนได้ 
ถัดจากนั้นก็ฝึกปฏิบัติของเราไปเรื่อยๆ 
จนกระทั่งหมดความยึดถือในตัวในตน 
ทีแรกละความเห็นผิด ต่อไปก็ละความยึดถือได้ คนละชั้นกัน 
ละความเห็นผิดได้ก็เป็นพระโสดาบัน 
ละความยึดถือในกายได้ก็เป็นพระอนาคามี 
ละความยึดถือในจิตได้ก็เป็นพระอรหันต์ 
ที่สุดแห่งทุกข์ก็อยู่ตรงนั้น 
หมดความยึดถือกาย หมดความยึดถือจิต 
เพราะเห็นแจ้งแล้ว กายคือตัวทุกข์ จิตคือตัวทุกข์ 

ก่อนจะถึงจุดนั้น 
มันจะเห็นว่ากายเป็นที่ตั้งของความทุกข์ 
จิตเป็นที่ตั้งของความทุกข์ 
อย่างพระโสดาบัน พระสกทาคามี 
จะเห็นกายเป็นที่ตั้งของความทุกข์ 
จิตเป็นที่ตั้งของความทุกข์ 
พระอนาคามีเห็นกายคือตัวทุกข์ 
แต่จิตยังเป็นที่ตั้งของความทุกข์อยู่ 
ภาวนาถึงสุดขีดถึงจะรู้ว่าจิตเองก็คือตัวทุกข์ 
ความรู้ของธรรมะมันก็ลึกล้ำไปเป็นลำดับๆ 
ไม่ต้องตกใจ ค่อยๆ เรียนไปตามลำดับนี้ล่ะ 

หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
7 ตุลาคม 2566

CD 100

ละความเห็นผิดแล้วจึงละความยึดถือ :: หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 7 ต.ค. 2566

เส้นทางที่เราจะต้องเดิน 
ขั้นแรกก็เตรียมจิตให้พร้อมที่จะเจริญปัญญา 
จิตที่พร้อมเจริญปัญญา ก็เป็นจิตที่ตั้งมั่นและเป็นกลาง 
จิตที่ตั้งมั่นเป็นจิตที่มีลักขณูปนิชฌาน 
ส่วนจิตที่เป็นกลาง ตัวนี้จะทำให้จิตมีพลัง เป็นอารัมมณูปนิชฌาน 
หลวงพ่อถึงบอกว่า “มีสติรู้กายรู้ใจตามความเป็นจริง 
(ด้วยจิตที่ตั้งมั่นและเป็นกลาง) 
การรู้กายรู้ใจตามความเป็นจริงคือการเจริญปัญญา 
สิ่งที่เป็นเหตุเป็นปัจจัยเกื้อหนุนการเจริญปัญญา คือ สัมมาสมาธิ 
สัมมาสมาธิก็คือสภาวะที่ตั้งมั่นและเป็นกลางนั้นล่ะ 
ตั้งมั่นเอาไว้เดินปัญญา เป็นกลางนี้เอาไว้ชาร์จพลังให้จิตมีเรี่ยวมีแรง 

พอมีจิตตั้งมั่น มีเรี่ยวมีแรงมากพอ 
เอาไปเดินปัญญา อย่าเฉยๆ อยู่ 
เดินปัญญาก็คือ พอสติระลึกรู้กาย 
ไม่ใช่รู้อยู่ที่จิตนิ่งๆ เฉยๆ อย่างนั้น 
สติระลึกรู้กาย จิตตั้งมั่นและเป็นกลาง 
จะเห็นไตรลักษณ์ของกาย 
สติระลึกรู้เวทนา ถ้าจิตตั้งมั่นและเป็นกลาง 
จะเห็นไตรลักษณ์ของเวทนา 
ถ้าจิตตั้งมั่นและเป็นกลาง สติระลึกรู้สังขาร 
ปรุงดีปรุงชั่วทั้งหลาย จิตก็จะตั้งมั่น จะเป็นกลาง 
จะเกิดปัญญาเห็นไตรลักษณ์ขึ้นมา มันจะอันเดียวกัน 
ในสติปัฏฐานทั้ง 4 ขอให้มีจิตที่ตั้งมั่นและเป็นกลาง 
สติระลึกอะไร อันนั้นแสดงไตรลักษณ์ทั้งหมด 
เราเห็นไตรลักษณ์นั่นล่ะ 
ที่หลวงพ่อใช้คำว่า “เห็นตามความเป็นจริง” 
ความเป็นจริงคือไตรลักษณ์ 

หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
21 ตุลาคม 2566

เคล็ดวิชาฝึกจิตเพื่อเดินปัญญา :: หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 21 ต.ค. 2566

0001.P  005 อุบายละสังขารรูปนาม 5 ก.ค. 29

มีสติ รู้กาย รู้ใจ ตามความเป็นจริง ด้วยจิตที่ตั้งมั่นและเป็นกลาง