ตัดทอนพระไตรปิฎกตามใจชอบไม่ได้ :: หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 21 ก.ย. 2568

"อนุตตริยสูตร แปลว่าภาวะอันยอดเยี่ยม 6 ประการ 
อยู่ในพระไตรปิฎกเล่มที่ 22 สุตตันตปิฎก
อังคุตตรนิกาย ฉักกนิบาต 
ข้อที่ 1 ชื่อ ทัสสนานุตตริยะ การเห็นอันยอดเยี่ยม 
การเห็นตถาคตกับสาวกของตถาคต 
คือการเห็นอันยอดเยี่ยม 
ท่านไม่ได้กดขี่ว่าสาวกไม่ดี 
อันที่ 2 ชื่อ สวนานุตตริยะ การฟังอันยอดเยี่ยม 
การฟังธรรมของตถาคตหรือสาวกของตถาคต 
อันที่ 3 ลาภานุตตริยะ การได้อันยอดเยี่ยม 
ได้ศรัทธาแน่นแฟ้นในตถาคตหรือสาวกของตถาคต 
อันที่ 4 ชื่อ สิกขานุตตริยะ การศึกษาอันยอดเยี่ยม 
คือศึกษาตามพระธรรมวินัยนี้ 
ได้แก่ศึกษาอธิสีลสิกขา อธิจิตตสิกขา อธิปัญญาสิกขา 
สิ่งที่พวกเราชาวพุทธต้องเรียนก็คือ 3 เรื่องนี้ 
เป็นคำสอนของพระพุทธเจ้าหรือสาวกของท่าน 
อันที่ 5 ชื่อ ปาริจริยานุตตริยะ การบำรุงอันยอดเยี่ยม 
ได้แก่การบำรุงสนับสนุนตถาคตหรือสาวกของตถาคต 
อันที่ 6 อนุสสตานุตตริยะ การระลึกอันยอดเยี่ยม 
คือการระลึกถึงตถาคตหรือสาวกของตถาคต 

เห็นไหมท่านไม่ได้ทิ้งสาวก 
เห็นพระพุทธเจ้าหรือเห็นสาวกก็เป็นเรื่องยอดเยี่ยม 
ได้ฟังพระพุทธเจ้าหรือได้ฟังพระสาวกของท่านก็เป็นเรื่องยอดเยี่ยม 
บอกภิกษุที่ได้เห็น ได้ฟัง ได้มา ได้ศึกษา ได้บำรุงสนับสนุน 
แล้วก็ที่สำคัญคือการเจริญ ตัวสุดท้าย
ตัวที่ 6 อนุสสตานุตตริยะ การระลึกอันยอดเยี่ยม 
ประกอบด้วยวิเวก บอกจะมีปัญญาเป็นเครื่องรักษาตน 
สำรวมในศีล ย่อมรู้ดี เป็นที่ดับแห่งทุกข์ 
ไม่ได้บอกว่าต้องฟังแต่พระพุทธเจ้า 
ถึงจะไปสู่ความดับทุกข์ได้ นี้คือพุทธวจน"

หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม
27 กันยายน 2568

อนุตตริยสูตร :: หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 27 ก.ย. 2568

"อนุตตริยสูตร คือภาวะอันยอดเยี่ยม 6 อย่าง 
ท่านบอกว่าการเห็นที่ยอดเยี่ยมก็คือ
การได้เห็นพระพุทธเจ้าหรือสาวกของท่าน 
พอได้เห็นแล้วก็มาถึงการได้ฟัง 
การฟังที่ยอดเยี่ยมคือ
การได้ฟังพระพุทธเจ้าหรือสาวกของท่าน 
การได้เขาเรียกลาภ มีลาภที่ยอดเยี่ยม 
คือได้ศรัทธาในพระพุทธเจ้าหรือในสาวกของท่าน 
พอมีศรัทธาแล้วก็มีสิกขา มีการเรียนที่ยอดเยี่ยม 
ก็เรียนไตรสิกขาตามธรรมะที่พระพุทธเจ้าประกาศ 
พอมีการเรียนที่ยอดเยี่ยมแล้วก็มีการบำรุงที่ยอดเยี่ยม 
คือการบำรุงพระพุทธเจ้าหรือพระสาวก 
อันสุดท้ายคือการมีการตามระลึกอันยอดเยี่ยม 
การระลึกถึงพระพุทธเจ้าหรือพระสาวก 
ตอนที่พระพุทธเจ้าตรัสรู้ใหม่ๆ ยังไม่มีสาวก 
ท่านก็พิจารณาว่าท่านจะเอาอะไรเป็นสรณะ 
ท่านเอาพระธรรมเป็นสรณะ 
ต่อมามีพระอริยสงฆ์เกิดขึ้น 
ท่านก็เลยเอาพระธรรมพระสงฆ์เป็นสรณะ 
ของพวกเรามีพระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์เป็นสรณะ 
ท่านไม่ได้ปฏิเสธพระสงฆ์ไม่ได้ปฏิเสธสาวก 

ธรรมะของท่านแต่ละบทๆ 
เรียงร้อยไปอย่างงดงามที่สุดเลย 
อย่างเริ่มต้นท่านบอกได้เห็นพระพุทธเจ้าหรือสาวก 
พอได้เห็นแล้วก็เข้าไปฟัง ก็ได้ฟังพระพุทธเจ้าหรือสาวก 
พอได้ฟังแล้วก็เกิดความศรัทธา เลื่อมใสศรัทธา 
เมื่อเกิดความเลื่อมใสศรัทธาแล้ว
ก็ตั้งอกตั้งใจศึกษาในสิ่งที่ท่านสอน 
คืออธิสีลสิกขา อธิจิตตสิกขา อธิปัญญาสิกขา 
เมื่อศึกษาแล้วจิตใจมันจะรู้สึกต้องเกื้อกูล 
ต้องคอยดูแล ต้องคอยรักษาพระพุทธเจ้า พระอริยสงฆ์ 
ครูบาอาจารย์อะไรอย่างนี้ ใจมันจะเป็นเอง 
แล้วใจมันจะมีอนุสติมันจะตามระลึกถึงพระพุทธเจ้าหรือครูบาอาจารย์เนืองๆ"

หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม
28 กันยายน 2568

ภาวะอันยอดเยี่ยม 6 ประการ :: หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 28 ก.ย. 2568

"เราไปดูตัวเอง 
เราอยู่กับกรรมฐานอะไรแล้วจิตเราสบาย 
เราก็อยู่กับกรรมฐานอันนั้น 
แล้วการจะอยู่กับกรรมฐานอันนั้น ต้องอยู่แบบสบายด้วย 
อันแรก เลือกอารมณ์ที่มีความสุข 
อันที่สอง รู้อารมณ์ที่มีความสุขนั้นด้วยใจธรรมดา 
ใจที่ธรรมดาจะมีความสุขในตัวของมันอยู่แล้ว 
ใจที่หิวโหย ดิ้นรน ไม่มีความสุข
ฉะนั้นอย่างเรานั่งสมาธิ 
เราเลือกได้แล้วว่าหายใจเข้าพุท หายใจออกโธ แล้วเรามีความสุข 
แต่พอเริ่มหายใจ เราก็เต็มไปด้วยความอยาก 
ใจเร่าร้อน อยากให้สงบเร็วๆ รับรองไม่สงบหรอก 
เลือกอารมณ์ถูกแล้ว ยังต้องเอาจิตที่ถูกต้องไปรู้อารมณ์อันนั้นด้วย 
จิตที่ถูกต้องคือจิตที่ธรรมดา ไม่โลภ ไม่โกรธ ไม่หลง
เคล็ดลับอยู่ตรงนี้เลย ทำกรรมฐานไป เลือกอารมณ์ที่มีความสุข 
แล้วจิตสงบก็ช่าง ไม่สงบก็ช่าง 
แต่รู้อารมณ์นั้นไป แป๊บเดียวก็สงบแล้ว"

หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
4 ตุลาคม 2568

เลือกกรรมฐานที่เหมาะกับเรา :: หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 4 ต.ค. 2568

"การทำสมถกรรมฐานไม่เลือกอารมณ์ 
ใช้อารมณ์บัญญัติก็ได้ 
เช่น เรานั่งสวดมนต์ไปเรื่อยๆ หรือเราคิดถึงพระพุทธเจ้า 
คิดถึงธรรมะหมวดนั้นหมวดนี้ คิดพิจารณาร่างกาย
ถ้าเจือการคิดอยู่เรียกอารมณ์บัญญัติ 
ใช้ทำสมถกรรมฐานได้ แต่ทำวิปัสสนากรรมฐานไม่ได้
ทีนี้จะทำสมถะด้วยอารมณ์ปรมัตถ์ ทำอย่างไร ก็ใช้รูปธรรม
นี่ใช้อารมณ์ที่สองแล้วในการทำสมถะ
อารมณ์ที่สามคือนามธรรม เราน้อมใจไปอยู่ในความว่าง
เราใช้นามธรรมๆ เป็นอารมณ์กรรมฐาน 
อันที่สี่ คือใช้นิพพานเป็นอารมณ์การทำสมถกรรมฐาน 
อันนี้เราต้องเป็นพระอริยบุคคล ปุถุชนทำไม่ได้ 
พวกเรายังทำไม่ได้ เราก็ใช้อารมณ์ 3 ตัวแรกในการทำสมถะ 
ถนัดตัวไหนก็เอาตัวนั้นล่ะ
วิปัสสนาคือการเรียนรู้ความจริงของตัวเอง 
สิ่งที่เป็นตัวเองอย่างแท้จริงก็คือกายกับใจ 
คือรูปธรรมนามธรรมที่ประกอบกันขึ้นมา 
เป็นสิ่งที่เรียกว่าตัวเรา กายกับใจนี่เอง
เพราะฉะนั้นจะเรียนวิปัสสนาใช้อารมณ์บัญญัติไม่ได้ 
ขืนใช้อารมณ์บัญญัติ แล้วนั่งดูดูตัวเอง 
นั่งคิดไปเรื่อย ไม่เห็นความจริง
เราต้องใช้อารมณ์ปรมัตถ์ 
อารมณ์ที่มีจริงคือรูปธรรมนามธรรม 
ใช้นิพพานทำวิปัสสนาไม่ได้ 
เพราะตรงนิพพานจิตไม่มีงานทำ 
จิตถึงเข้าไปอยู่กับพระนิพพาน 
ส่วนอุปปมานุสติ น้อมจิตระลึกถึงความสงบ 
ถ้าเป็นปุถุชนก็คิดถึงแค่ความสงบ 
ถ้าเป็นพระอริยบุคคลคิดถึงความสงบ 
มันจะเข้าไปถึงนิพพานได้ 
ปุถุชนทำไม่ได้"

หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
5 ตุลาคม 2568

อารมณ์ที่ใช้ทำสมถะและวิปัสสนา :: หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 5 ต.ค. 2568

"พระจะอยู่กันอย่างลำบาก 
แต่ว่าทำให้การภาวนาเข้มแข็ง 
พระสบายเกินไปก็ภาวนาย่อหย่อน 
ฉะนั้นที่นี่จะมีระบบที่ไม่ให้พระสบาย 
ตื่นเช้าแต่ละกุฏิก็ทำสมาธิ เดินจงกรม 
ส่วนใหญ่ก็จะเดิน เพื่อจะรีบขับถ่าย 
อย่างไปนั่งๆ เดี๋ยวไปปวดอึกลางทาง ลำบาก 
เสร็จแล้วก็ออกมาจัดศาลา ออกไปบิณฑบาต 
กลับมาก็มาฉันรวมกัน ล้างบาตร 
ถัดจากนั้นถ้ามีงานของส่วนตัวก็ไปทำ อย่างไปซักผ้า 
บางทีก็มีงานส่วนกลางก็ต้องไปช่วยกันทำก่อน 
ตอนเย็นบ่าย 3 โมงมากวาดวัด 
ทำความสะอาดกุฏิ ศาลา 
ถ้าวันศุกร์ก็จะมาล้างโบสถ์ด้วย 
ทำงานเสร็จก็ทำวัตรเย็น 
ทำวัตรเย็นเสร็จก็ออกไปทำงานฝั่งโน้น ข้ามถนนไป 
เราปลูกป่าไว้เยอะ ไปรดต้นไม้ แบกน้ำใส่ถังหิ้ว 
บางช่วงบางที่บางจุดก็เป็นภูเขา 
ขึ้นเขาหิ้วน้ำขึ้นไป ไปรดต้นไม้

พระบวชมาใหม่ๆ โอดครวญเลยทำไมลำบากอย่างนี้ เรา 
โอ้ย อยากสู้กิเลสจะเอาแต่สบายจะสู้ได้หรือ 
อย่างเวลาไปทำงาน จะต้องฝึกเจริญสติในชีวิตประจำวัน 
ออกไปเหนื่อย หงุดหงิด รำคาญ เบื่อ 
ไม่ได้มีหน้าที่บ่น แต่มีหน้าที่ดู ใจเบื่อใจท้อแท้ 
ดูของตัวเอง ผ่านไปช่วงหนึ่ง จิตใจจะแข็งแรงขึ้น" 

หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม
7 ตุลาคม 2568

ลำบากเพื่อสู้กิเลส :: หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 7 ต.ค. 2568

ทำไมต้องเรียนอภิธรรม 
เรียนเพื่อล้างความเห็นผิดว่ามีตัวมีตน 
อย่างพวกเรามาเรียนกรรมฐาน 
กรรมฐานจริงๆ ในขั้นวิปัสสนากรรมฐาน
คือการเรียนอภิธรรม 
อย่างเราเรียนเรื่องรูปธรรม เรื่องนามธรรม 
อย่างความโลภ ความโกรธ ความหลง 
หรือเห็นกระบวนการทำงานของจิต 
เป็นเรื่องอภิธรรมทั้งหมดเลย 
เพียงแต่ผู้ปฏิบัติเรียกชื่อไม่เป็น ไม่รู้จักชื่อมัน 
เราแต่ละคนภาวนา 
เราจะเห็นสภาวะมากมาย เกิดขึ้นในจิตใจเรา
การที่เราทำวิปัสสนากรรมฐาน เราเรียนอภิธรรม 
เรียนเรื่องรูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ อภิธรรมล้วนๆ เลย 
เรียนเรื่องตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ อายตนะ ก็เรื่องของอภิธรรม 
เรียนเพื่อจะให้เห็นว่าธรรมทั้งหลายทั้งปวงไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา 
พอเห็นความจริงก็จะเบื่อหน่าย คลายความยึดถือ จิตก็หลุดพ้น 
จิตที่หลุดพ้นแล้ว มีความสุขมหาศาล 

หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม
8 ตุลาคม 2568

วิปัสสนากรรมฐานคือการเรียนอภิธรรม :: หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช  8 ต.ค. 2568

"จิตหลงไปคิด รู้ จิตหลงไปเพ่ง รู้
แล้วพอจิตมันมีแรง เราจะเดินปัญญาได้ 
มันเห็นขันธ์กระจายตัวออก 
แล้วแต่ละขันธ์ไม่ใช่ตัวเราของเรา ตัวเราไม่มี 
แล้วภาวนาเรื่อยๆ ไป ทำเหมือนเดิมนี่ล่ะ 
แล้วต่อไปปัญญามันแก่รอบขึ้น 
ขันธ์ 5 ไม่ใช่ตัวเรา 
แต่กายนี้คือตัวทุกข์ ทุกข์ล้วนๆ 
แล้วขั้นสุดท้ายมันจะเห็นว่า 
จิตเองก็ตกอยู่ในกองทุกข์ ทุกข์ล้วนๆ 
นี่คือการเห็นทุกข์ รู้ทุกข์แจ่มแจ้ง 
ก็เป็นอันละสมุทัย คือละตัณหาสิ้นเชิง"

หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม
11 ตุลาคม 2568

จิตหลงแล้วรู้ :: หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 11 ต.ค. 2568

[คลิปสั้น] เครื่องมือของมาร หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 8 ต.ค.68 (681008)

มีสติ รู้กาย รู้ใจ ตามความเป็นจริง ด้วยจิตที่ตั้งมั่นและเป็นกลาง