▨ نام شعر: عینکت را بردار اسماعیل (برش پنجم از شعر بلند اسماعیل)
▨ شاعر: رضا براهنی
▨ با صدای: رضا براهنی
▨ پالایش و تنظیم: شهروز
ــــــــــــــــــــــــ
تقدیم‌نامه‌ی شاعر: تقدیم به خاطره‌ی مخدوش دوستم اسماعیل شاهرودی [آینده] که در پاییز شصت در تهران مُرد
ــــــــــــــــــــــــ
در کنار بقبقوی کف کرده‌ی موج به جدار لوله‌های نفت
حفره‌ای هست که شیطان آن را کنده
از حفره که پایین برویم، در حجره‌ها، پشت میله‌های اطلسی {ابلیسی}
شاعرها را خواهیم دید
که نمی‌دانند که شاعر هستند، اما هستند، زیرا شاعر کسی‌ست {کسی است} که دوزخ را تجربه کرده باشد
حتی اگر شعری هم نگفته باشد
و دوزخ تجربه‌ایست {تجربی است}، تو آنرا تجربه کرده‌ای
حتی اگر شعرهای چندان عالی هم نگفته باشی
...
از آن حفره پایین می‌رویم
موهای سرخ تو و ریش سفید من در چشم ساکنان حجره‌ها منعکس است
عینکت را بردار اسماعیل عزیزم، بگذار دوزخ از چشم‌های قیقاجت
فرو بلغزد!
چه جوانانی! اسماعیل، می‌بینی؟ چه جوانانی!
بسیاری‌شان هنوز صورت عشق را بر سینه نفشرده‌اند
و موهای صورت پسرها هنوز درنیامده. و دخترها را می‌بینی؟
چه پاهای لطیفی دارند!
جنگ است، اینجا هم جنگ است اسماعیل!
گریه نکن! فریاد نکن! دهنش را ببندید، قوانین را به هم زده است!
گریه نکن اسماعیل، جنگ است!
نفت از کنار حجره‌ها بالا می‌رود
چه معجون عجیبی! چاه‌های نفت در کنار حجره‌هاست
و در حجره‌ها جوانان نشسته‌اند!
آه، چه نفتی! شیر ظلمت است این نفت!
و نفتکش‌ها در سکوت پر می‌شوند
و جوانان در سکوت پیر می‌شوند
و در اعماق زمین، و در بالاسر، و بین دو دست یک بدن {بین دست یک بدن}، 
جنگ است اسماعیل، جنگ است!
مرده باد شاعری که راز حجره و چاه را نداند
زنده باشی تو که این راز را می‌دانستی
...
از حجره‌های تو در توی کنار چاه‌های نفت که بالا خزیدم، به لبه‌ی چاه رسیدم
کابوس‌هایم با من آمدند و در کنار کابوس‌های بیرون صف کشیدند
کابوس‌های بیرون بهتر از کابوس‌های درون نیستند
...
ای اسماعیل! عینکت را از رو چشم‌های قیقاجت بردار
عینک‌زده‌های دیگر می‌آیند
از کنار چاه‌های نفت بالا می‌آیند
و زنان اشباحی هستند که فقط لب‌های کبود و چانه‌های تبخال زده‌شان را می‌بینی
از گیسوهای زیباشان خبری نیست
صورت‌های بی سرِ یک‌بُعدی دارند
و از شب و روز آفاق بی‌خبرند
دست بر شانه‌ی نفر جلویی گذاشته‌اند و از کنار چاه‌های {چاه} نفت بالا می‌آیند
و هیچ کس چیزی نمی‌گوید
و چیزی هم نیست که بگوید
و فقط از سنگرهای پدر و پسر، پدر و دختر، از سنگرهای همسایه و همسایه،
صدای تیر شنیده می‌شود
و بدن‌های راست در باران‌های خونین به زمین می‌خورند
و باران که بند می‌آید، ماهی خائن را می‌بینی که از پشت دکل‌های نفت بالا آمده است
چه مهتابی اسماعیل، چه مهتابی! با نورش نیمه‌جان‌ها را لو می‌دهد و
بعد، مسلسل‌ها، ستاره‌ها را مُرس می‌زنند
و موشک، خانه‌ها را مثل اسباب‌بازی به هوا می‌پراند
و آنچه در بازگشت به سوی زمین برمی‌گردد به خرمنِ افشان می‌ماند
که سریع‌تر از یک خرمن پایین می‌آید
آفتاب که می‌زند، نخل‌ها در برابر دکل نفت
به کودکان دبستانی صف بسته در برابر ناظمی سخت‌گیر می‌مانند
جنگ است، اسماعیل، جنگ است،
و بعضی از جسدها را بی نام و نشان دفن می‌کنند
و بعضی‌ها را با نام و نشان
و موش و موریانه چه می‌دانند که مردگان شناسنامه‌ی تاریخی دارند یا نه
آفتاب بر گورستان و گلستان یکسان می‌ریزد {می‌تابد}
و باران خادم و خائن نمی‌شناسد
...
▨
رضا براهنی
بهمن ۱۳۶۰ تا فروردین ۱۳۶۱ – تهران
از کتاب «شعر بلند اسماعیل»
ـــــــــــــــــ
تذکر: فقط بندهایی از بخش ابتدایی شعر بلند اسماعیل، به انتخاب من تنظیم شده است.
ـــــــــــــــــ
پی‌نوشت: متن شعر منطبق بر خوانش شاعر است و با نسخه‌ی چاپ شده در کتاب، تفاوت‌هایی دارد. شکل مکتوب شعر‌، در داخل آکولاد {} آمده است.

رضا براهنی | عینکت را بردار اسماعیل (برش پنجم)

بازخوانی: طاهر قریشی

• Instagram: @taherghoreyshiofficial
• Telegram: t.me/taherghoreyshiofficial

دلشکن - طاهر قریشی

از ردیف آوازی محمدرضا شجریان


چوپانی：
سحرگاهان چو برق از جای می جست
کمر چون نی به عزم ناله می بست

سارنگ：
نبودی گر دو چشم اشکبارش
تحریر درآمد بیات ترک و فرود به درآمد شور

درآمد بیات ترک：
نبودی گر دو چشم اشکبارش
فرود به درآمد شور：
نبودی فرق از مشتی غبارش + تحریر تکمیل ملودی شعر در درآمد شور


گوشه‌ی دشتستانی به‌شیوه‌ی مرحوم طاهرزاده - اجرای شجریان

▨ نام شعر: ریشه در خاک
▨ شاعر: فریدون مشیری
▨ با صدای: شاعر و حسین علیزاده
▨ موسیقی: zack hemsey the way
▨ پالایش و تنظیم: شهروز
ـــــــــــــــــــــــــــ
تو از این دشتِ خشکِ تشنه روزی کوچ خواهی کرد
و اشک من تو را بدرود خواهد گفت
نگاهت تلخ و افسرده‌ست
دلت را خار خار ِ ناامیدی سخت آزرده‌ست
غم این نابه‌سامانی همه توش و توانت را ز تن بُرده‌ست

تو با خون و عرق، این جنگل پژمرده را رنگ و رمق دادی
تو با دست تهی با آن همه طوفانِ بنیان‌کن دَر افتادی
تو را کوچیدن از این خاک، دل برکندن از جان است
تو را با برگ‌برگِ این چمن پیوندِ پنهان است

تو را این ابر ِ ظلمت‌گستر ِ بی‌رحم ِ بی‌باران 
تو را این خشک‌سالی‌های پی در پی
تو را از نیمه ره برگشتن ِ یاران
تو را تزویر غمخواران
ز پا افکند

تو را هنگامۀ شوم شغالان
بانگ بی‌تعطیل زاغان
در ستوه آورد

تو با پیشانی پاک نجیبِ خویش
که از آن سویِ گندم‌زار
طلوع با شکوهش خوش‌تر از صد تاج ِ خورشید است؛
تو با آن گونه‌های سوخته از آفتابِ دشت
تو با آن چهره‌ی افروخته از آتش ِ غیرت
-که در چشمان من والاتر از صد جام جمشید است-
تو با چشمانِ غم‌باری
ـ که روزی چشمه‌ی ِ جوشان ِشادی بود
اینک حسرت و افسوس، بر آن
سایه افکنده‌ست ـ خواهی رفت
و اشکِ من تو را بدرورد خواهد گفت

من اینجا ریشه در خاکم
من اینجا عاشق این خاکِ از آلودگی پاکم
من اینجا تا نفس باقی‌ست می‌مانم
من از اینجا چه می‌خواهم، نمی‌دانم
امید روشنایی گرچه در این تیره گی‌ها نیست
من اینجا باز در این دشتِ خشکِ تشنه، می‌رانم
من اینجا روزی آخر از دل این خاک، با دستِ تهی
گُل بر می‌افشانم
من اینجا روزی آخر از ستیغ ِ کوه، چون خورشید
سرود ِ فتح می‌خوانم
و می‌دانم
تو روزی باز خواهی گشت
▨
توضیح فریدون مشیری درباره‌ی این شعر: ریشه در خاک داستان مختصری دارد؛ یک وقت خدای نکرده بعضی‌ها به خودشون نگیرند که چون به دلایلی به هر حال وطن عزیزشان را ترک کرده‌اند من قصد ملامتی دارم به اونها، ابدا همچین چیزی نیست. دوست عزیزی که دیشب در منزلش بودیم در سیاتل، همان کسی است که ۲۲ سال پیش با دورنمای بسیار زیبا و فریبنده‌ای از غرب، که امریکا باشد، از من می‌خواست که با خانواده‌ام مثل او که قصد کوچ از ایران را داشت من هم کوچ کنم و بیام. و شبی تا پاسی از نیمه‌شب در این زمینه سخن گفتیم و به هر حال آنچه او می‌خواست بسیار شاید منطقی، زیبا، فریبنده، همه چیز از این قبیل بود. من ازش خواستم تا فردا صبح بیاندیشم و جوابی به او بدم. جوابی که من به او دادم، همین شعر ریشه در خاک است

فریدون مشیری | ریشه در خاک | پالایش شده

▨ نام شعر: ای با تو درآمیخته چون جان تنم امشب 
▨ شاعر: سیمین بهبهانی
▨ با صدای: سیمین بهبهانی
▨ پالایش و تنظیم: شهروز
ــــــــــــــــ
ای با تو در آمیخته چون جان تنم امشب
لعلت گل ِ مرجان زده بر گردنم امشب

مریم صفت، از فیض تو ــ ای نخل برومند
آبستن رسوایی فردا، منم امشب

ای خشکی پرهیز که جانم ز تو فرسود
روشن شودت چشم، که تَر-دامنم امشب

مهتابی و پاشیده شدی در شب جانم
از پرتو لطف تو چنین روشنم امشب

آن شمع فروزنده‌ی عشقم که برد رشک
پیراهن فانوس به پیراهنم امشب

گلبرگ نیم شبنم یک بوسه بسم نیست
رگبار پسندم که ز گل خرمنم امشب

آتش نه، زنی گرمتر از آتشم ای دوست
تنها نه به صورت، که به معنی زنم امشب

پیمانه‌ی سیمین ِ تنم، پر مِی عشق است
زنهار از این باده، که مرد افکنم امشب
▨ 
سیمین بهبهانی، نیمای غزل ِایران

سیمین بهبهانی | ای با تو درآمیخته چون جان تنم امشب

▨ شعر: بر آب (آدم‌های بهاری)
▨ شاعر: بیژن الهی
▨ با صدای: شهروز
▨ پالایش و تنظیم: شهروز
___________
آدم‌های بهاری.
چه می‌کنید با برگی که خزان دوست بدارد؟
چه می‌کنید با پروانه‌یی که به آب افتد؟

از سر هر انگشت
پروانه‌یی پریده ست.
پروانه‌ی کدام انگشت تشنه بود؟
پروانه‌ی کدام انگشت به آب می‌میرد؟

من بارها اندیشیده‌ام
من خزان و برف را پیاده پیموده‌ام
پیشانی بر پای بهار سوده‌ام
که معیار شما نیست.

آدم‌های بهاری.
برگ خشک   که از خود راندید
شاید عزیزترین برگ فصل باشد
بر این آب سپید
شاید آخرین امید پروانه باشد.
▨
بیژن الهی - از کتاب «جوانی‌ها»، انتشارات بیدگل، صفحه‌ی ۳۰
سروده شده به سال ۱۳۴۳
───────♪ ───────
بیژن الهی جز شاعرانی است که متاسفانه هیچ قطعه ای با صدای خودش در دست نیست. از سویی جایگاه مهم او در شعر مدرن ایران، غیرقابل‌انکار است. به همین دلیل بر آن شدم تا تعدادی از آثار این شاعر را با صدای خودم اجرا کنم، تا جای او و شعرهایش، در بین شاعران معاصر خالی نماند

بیژن الهی | بر آب (آدم‌های بهاری)

▨ نام شعر: با پیکانِ چشمِ آهو
▨ شاعر: رضا براهنی
▨ با صدای: شاعر
▨ پالایش و تنظیم: شهروز
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
با پیکان ِ چشم ِآهو کورم کورم
اما بهارم اسیر ِ بهار
پلنگش را با چشمانش هرکس رام کرده
رامم اسیر ِ بهارم
پوشیده با نامی و همان قفس
اکنون سراسر ِ جانم بی‌خواب بی‌نفس
اسیر ِ بهارم اسیر ِ بهار رامم
از بالا بالای بالا صدای پایت را روشن می‌شنوم
پاهایت نامم را به آسمان و زمین می‌گویند وقتی که راه می‌روند
پنهان هستیم از دور در نجواهای آدم‌هایی که وقتی نام‌هاشان را می‌گوییم
نمی‌دانند که نام ِ یکدیگر را می‌گوییم
و نمی‌دانند چرا چرا نام ِ یکدیگر را می‌گوییم
و حالا برگشتی
از پشت گوش‌هایت نامم پیوسته آویزان بادا بادا
من به هر سایه‌ی رودررو نام ِ تو را می‌گویم
تو بگو با هر سایه‌ی رودررو که مرا می‌بینی در او
آوایی با ضامن ِ دورش و قزل‌آلای یک چشمی پرگوشت و کمینگاهش دریایی تنها با یک ماهی
رازی با چاقو چاقویی بی‌راز
آوایی از ناگهان
زاییدن در رویایی سه
نون ِ شیرین ِپستان‌ها
آبی یا سبز یا میشی یا یشم با همه با هم ناممکن بی همه بی هم ناممکن نامش چشم
سارایی با ابروهای ساده
و موَشّح در معکوس  ۸ِی  قدسی، قدسی و شهوانی با هم  پیش از این سطر ِ ما قبل ِ آخر


در دریایی چسبان تنهای ِ تنها در یک ماهی]
ماهی ماهی با پیکان ِ چشم ِ آهو
ناممکن
تا ابد ناممکن
[آهو
▨
۱۳۷۴/۷/۲ - تهران
این شعر سرآغازی است بر؛
 ده قطعه از باز شکستن در سی قطعه‌ی نو برای رویا و عروسی و مرگ  
از مجموعه‌ شعر ِ پس باده پیمایی با اژدها در تموز‌
______________________
پی‌نوشت؛
مُوَشِّح به قطعه شعری می‌گویند که اگر حروف اول ابیات یا مصاریع آن راجمع کنیم، نام کس یا چیزی فراهم آید؛ مانند رباعی زیر که از اجتماع حروف نخستین مصراع‌های آن، کلمه‌ی «بوسه» حاصل می‌شود؛
بردی دل من، من از تو آن می طلبم
وز گم شده‌ی خویش نشان می طلبم
سرمصرع ِ هر کلام حرفی دارد
هر چیز که شد من از تو آن می‌طلبم

در نسخه دیگری از این شعر ِ دکتر براهنی، که در اینترنت منتشر شده، سطرهای اخر به اینصورت آمده است؛

…
آوایی با
ضامن دورش یک قزل آلای یک چشم پرگوشت در دریایی تنها با یک ماهی
رازی با چاقوی بی
زاییدن در رویایی سه
آوایی از
نون شیرین پستان‌ها
آبی یا سبز یا میشی یا یشم
سارایی از ابروهای ساده
و موشح در معکوس ۸ی قدسی پیش از این سطر آخر [دریایی چسبان در تنها یک ماهی]

در این حالت، با توجه به اینکه شاعر در سطر آخر اشاره کرده که موشح را به صورت معکوس و در هشت سطر قبل از همین سطر آخر حساب کنیم، با انجام این کار می‌بینیم که در پنچ سطر ماقبل آخر به واژه‌ی «ساناز» می‌رسیم که نام همسر دکتر براهنی است. و در سه سطر قبل  اژ آن نیز به نام «رضا» می‌رسیم که اسم کوچک خود شاعر است!
حال که دوباره شعر را می‌خوانیم، درهای جدیدی برای ما باز شده است. مثلا در بخشی از شعر، گفته می‌شود؛
نمی‌دانند که نام ِ یکدیگر را می‌گوییم
و نمی‌دانند چرا چرا نام ِ یکدیگر را می‌گوییم.

رضا براهنی | با پیکانِ چشمِ آهو

سیاوش کسرایی

رضا براهنی - در رثای غزاله

برای دریافت صوتی و تصویری این اثر به کانال تلگرامی ما مراجعه کنید :
https://t.me/csound/3915
The Wind Blows Mohsen Namjoo باد وزنده محسن نامجو

تقدیم به پویا بختیاری و تمام جانهای پرپر شده
کلام: آرزو خسروی
ابان 1398
Dedicated to Pouya Bakhtiari and all innocent lost lives
Words by: Arezou Khosravi

Mohsen Namjoo - The Wind Blows | محسن نامجو - باد وزنده

آهنگ ماه و ماهی از سحر محمدی - خواننده موسیقی ایرانی
Sahar Mohammadi - Iranian Singer
https://www.sahar-mohammadi.com

Ghamnoomeh Fereydoon

Maah o Maahi

در بخش پلی‌لیست‌ها می‌توانید شعرها را به تفکیک شاعر ببینید.
ــــــــــــ
پالایش و تنظیم شعرهای قدیمی، زمان‌بر و‌ طاقت‌فرساست. اگر از شعرها در پروژه‌ای استفاده می‌کنید، پیشاپیش از اینکه منبع آن را ذکر می‌کنید سپاسگزارم.
ــــــــــــــــ
پروژه‌ی «با صدای شاعر» در پلتفرم‌‌های زیر هم فعال است؛
▨ تلگرام
▨ اسپاتیفای
▨ اپل پادکست
▨ کست باکس
▨ شنوتو

رضا براهنی | عینکت را بردار اسماعیل (برش پنجم)

Schahrouz Kabiri

Related tracks