Als Dichter des Vaderlands (2019-2020) nam ik mij voor een inclusieve bloemlezing samen te stellen die ruimte bood aan zo veel mogelijk talen, streektalen en dialecten. Ik plaatste online een oproep om gedichten in te sturen en zat van 2019 tot en met 2022 regelmatig in de Koninklijke Bibliotheek te Den Haag. Collectiespecialist Arno Kuipers speelde daarbij een cruciale rol. Hij haalde voor mij bundels en bloemlezingen uit het depot om door te spitten en regelde een kantoortje. Na drie jaar lezen en mede met steun van de Turing Foundation is er nu eindelijk het resultaat, een bloemlezing die een andere blik biedt op de Nederlandse poëzie, o.a. doordat ze verder kijkt dan de Nederlandse taal. De eerste bloemlezing van de Nederlandse poëzie en bevat gedichten uit Nederland, Indonesië, Suriname en de Antillen, maar ook werk van nieuwe Nederlanders uit het Midden-Oosten en Zuid-Amerika. Het boek wil en kan geen volledig overzicht zijn van de beste gedichten geschreven in het koninkrijk, wel een startschot voor een andere inclusievere blik op onze literatuur en wie daar wel en niet aan meedoet.

https://www.singeluitgeverijen.nl/querido/boek/de-eerste-bloemlezing-van-de-nederlandse-poezie/

De eerste bloemlezing van de Nederlandse poëzie (Querido, 8 nov. 2022)
ISBN: 9789021436937
€ 22,99

OVERZICHT TALEN

Het Achterhoeks, Afrikaans, Arabisch, Bildts, Brabants, Dari/ Farsi, Drents, Esperanto, Engels, Fries, Genemuidens, Gronings, Hebreeuws, Indonesisch, Kollumerpompsters, Limburgs (o.a. Maastrischts en Kerkraads), Midslander Dialect (Terschellingen), Nederlands, Papiaments, Sarnami, Sranantongo, Stellingwerfs, Twents, Volendams, West-Fries en het Zeeuws.

OVERZICHT AUTEURS

Amir Afrassiabi, Rik Andreae, Robert Anker, Chairil Anwar, Frank Martinus Arion, Bernardo Ashetu, Shakila Azizzada, Aletta Beaujon, Asaph Ben-Menahem, Ineke Berentschot, Wim Bluemers, Frans Budé, Jac. Bulle, Cándani, Edgar Cairo, Leonne Cramers, Eppie Dam, Kwame Dandilo, Gerrit Hendrik Deunk, R. Dobru, Nydia Ecury, Elisabeth Eybers, Herman Finkers,  Aly Freije, Jörgen Gario ‘unom’, Jan Glas, Paula Gomes, Fieke Gosselaar, Halil Gür, Henny Hamhuis, Jan Kornelis Harms, Erik Harteveld, Rein Heerink, Tsjêbbe Hettinga, Hans Heyting,  Jelle Kaspersma, Hans Keuper, Henk Kolvoort, Marga Kool, Harm Koops, Everdien Koskamp-Luijmes, Wiel Kusters, Gerrit Lansink, John Leefmans, Titia Lont, Lamia Makaddam, Tip Marugg, Djordje Matić, Hans Mellendijk, Saul van Messel, Steijn Minholts, Raj Mohan, Tiny Mulder, Richard Muller, Jit Narain, Ramsey Nasr, Gerard Nijenhuis, Munye Oduber-Winklaar, Frank van Pamelen, Guillaume Pool, Esther Porcelijn, Sonja Prins, Otjep Rahantoknam, Naji Rahim, Roel Reijntjes, Astrid H. Roemer, Sebastiaan Roes, Arno Römgens, Gerrit Roosink, Suze Sanders, Mowaffk Al-Sawad, Dick Schlüter, Johanna Schouten-Elsenhout,  Ibrahim Selman, Shrinivási, Sitor Situmorang, Michaël Slory, Albertina Soepboer, Marien Stroo, Frank Tazelaar, H. van Teylingen, Albert Tilma, Sijmen Tol, Trefossa, Jan Siebo Uffen, C.B. Vaandrager, Johan Veenstra, Peter van der Velde, JACE van de Ven, Arie de Viet, Peter Visser, Lammert Voos, Theo Vossebeld, Nina Werkman, Jan Widdershoven, Willem Wilmink, Peer Wittenbols, Mia You en, Jan Zwemer.

OVERZICHT VERTALERS

In veel gevallen hebben de auteurs hun werk zelf vertaald. Die namen heb ik hier weggelaten. De andere vertalers zijn: Cynthia Abrahams, Joost Baars, Benno Barnard, Abdelkader Benali, Hans de Beukelaer, Jan Glas, Tamir Herzberg, Assad Jaber, Esther Jansma, Effendi N. Ketwaru, Henk Krosenbrink, Tsafrira Levy, G.O. Nijland, Kees Nijland, Jan Popkema, Suze Sanders, J.A. Smit, Kees Snoek, Willem van der Velde, Dolf Verspoor, Goaitsen van der Vliet en Paul Weelen.

De eerste bloemlezing van de Nederlandse poëzie (Querido, 2022)

Dit gedicht is opgenomen in "De eerste bloemlezing van de Nederlandse poëzie - 100 gedichten uit het Koninkrijk van 1945 tot nu" (Querido, november 2022)

Hieronder kunt u het Drentse origineel lezen en de vertaling. 

Wat aanvullende informatie: 

Het dialect is het Noordenvelds (de noordelijkste regio van Drenthe)

Bron: Peter van der Velde, ‘Mien Opa’. Uit: Trekwaark. Uitgeverij kleine Uil, 2013. Oorspronkelijk gepubliceerd in Provinciaal
maandblad Drenthe, 1949. Vertaling ‘Mijn opa’ door Willem
van der Velde.

Mien Opa

Mien Opa, die het altied aarbaaider west
Op een Grunneger bouwboerderaai.
Mien Opa zien boer, was stinkende riek,
Mor Opa was aarm en kreeg rimmetiek,
Want Opa, die kroop deur de klaai.

Mien Opa, die het altied aarbaaider west
Mien Opa was nooit een dag vraai.
Mien Opa, het van de wereld niks zein,
Die zaag mor de kloet’n en ’t onkruud allein,
Want Opa, die kroop deur de klaai.

Mien Opa, die het altied aarbaaider west
Veur eerpels, wat brood en wat braai.
Mien Opa en Opoe, had’n ’t niet breid
En geld veur wat mooiers, dat had’n ze neit.
Mien Opa, die kroop deur de klaai.

De zeun van de boer, die ridt nou wat rond
In ‘n auto, spiksplinternaai.
Die rookt nou sigoaren van daartig cint ’t stuk
Van Opa’s verdreit en van Opa’s geluk...
En Opa, die rust in de klaai.

Peter van der Velde

Vertaling:

Mijn opa

Mijn opa is zijn hele leven arbeider geweest
Op een Groninger akkerbouwbedrijf.
Opa’s boer was stinkend rijk,
Maar opa was arm en kreeg reumatiek.
Want opa, die kroop door de klei.

Mijn opa is altijd arbeider geweest,
Mijn opa had nooit een dag vrijaf.
Mijn opa heeft niets van de wereld gezien,
Hij zag alleen maar de kleikluiten en het onkruid.
Want opa, die kroop door de klei.

Mijn opa is altijd arbeider geweest,
Voor wat aardappelen, roggebrood en karnemelksepap.
Mijn opa en oma hadden het niet breed,
Geld voor iets nieuws hadden ze niet.
Mijn opa, die kroop door de klei.

De zoon van de boer rijdt nu wat rond
In een splinternieuwe auto.
Die rookt nu sigaren van dertig cent per stuk
Van opa’s verdriet en van opa’s geluk...
En opa, die rust in de klei.

Vertaald door Willem van der Velde

*

PERSBERICHT

Als Dichter des Vaderlands (2019-2020) nam Tsead Bruinja zich voor een inclusieve bloemlezing samen te stellen die ruimte bood aan zo veel mogelijk talen, streektalen en dialecten. Zijn selectie begint in 1945 en beperkt zich tot poëzie die geschreven is binnen het Koninkrijk der Nederlanden. Dat betekent dat er poëzie te lezen is uit Indonesië en Suriname en van de Antillen, maar ook dat er gedichten in staan van nieuwe Nederlanders uit het Midden-Oosten en Zuid-Amerika. Ze gaan over allerlei zaken: van het boerenleven tot racisme, oorlog en carnaval.
 
Met deze bloemlezing wil Bruinja een andere blik op de Nederlandse poëzie bieden. In bijna alle belangrijke bloemlezingen tot dusver ontbreken bijvoorbeeld de Friese en de Antilliaanse poëzie, terwijl die poëzie in contact staat met de Nederlandstalige poëzie en de wereldpoëzie.

Tsead Bruinja: “Irakezen, Iraniërs, Amerikanen en anderen hebben in Nederland werk gemaakt dat met ons te maken heeft. Dat grotere verhaal ontbreekt tot nu toe in de bloemlezingen. ‘Onze’ literatuur is die van Remco Campert, Tjitske Jansen en Radna Fabias, maar ook die van Tsjêbbe Hettinga, Jan Glas en Nydia Ecury, van Mowaffk Al-Sawad en Mia You.’
 
Tsead Bruinja (Rinsumageest, 1974) publiceerde sinds 2000 verscheidene bundels in het Fries en het Nederlands. In de periode 2019-2020 was hij Dichter des Vaderlands: hij schreef actualiteitsgedichten en trad op als ambassadeur van de poëzie.
 
De eerste bloemlezing van de Nederlandse poëzie | Samengesteld door Tsead Bruinja, met dank aan de Koninklijke Bibliotheek en Turing Foundation | uitgegeven door Querido | Paperback | ISBN: 9789021436937| € 22,99
 
Verschijnt 8 november 2022

https://www.singeluitgeverijen.nl/querido/boek/de-eerste-bloemlezing-van-de-nederlandse-poezie/

Peter Van Der Velde - Mien Opa

Dit gedicht is opgenomen in "De eerste bloemlezing van de Nederlandse poëzie - 100 gedichten uit het Koninkrijk van 1945 tot nu" (Querido, november 2022)

Hieronder kunt u het  origineel lezen en de vertaling.

Wat aanvullende informatie:

Het dialect is het Hals / Achterhoeks

Oorspronkelijke bron:  Uit Ineke Berentschot 'Aodem' (Fagus, 2018). Vertaling ‘Ik geef jou een walnoot in de 
mond’ uit het Achterhoeks door de auteur.

Ik geve ow een walnötte in de mond.
Ik geve ow een blauwe besse in de mond.
Ik geve ow een Reine Claude in de mond.
Ik geve ow een walnöthelfte in de mond en i-j kust mien vinger.
Ik geve ow twee blauwe bessen in de mond en i-j holt mien vingers
effen vaste.
Ik geve ow een grune Reine Claude en wi-j kust mekares lippen.
Ik geve ow een grote blauwe besse en een kleinen.
Ik geve ow een helfte walnötte; ik heb ze gepeld-en-al gekocht.
Ik geve ow een Reine Claude en ik wachte töt ow mond zich slöt.

*

Ik geef jou een walnoot in de mond.
Ik geef jou een blauwe bes in de mond.
Ik geef jou een Reine Claude in de mond.
Ik geef jou een halve walnoot in de mond en jij kust mijn vinger.
Ik geef jou twee blauwe bessen in de mond en jij houdt mijn vingers
even vast.
Ik geef jou een groene Reine Claude en wij kussen elkaars lippen.
Ik geef jou een grote blauwe bes en een kleine.
Ik geef jou een halve walnoot; ik heb ze gepeld-en-al gekocht.
Ik geef jou een Reine Claude en ik wacht tot jouw mond zich sluit.

© Ineke Berentschot - https://www.berentschottekst.nl/

Meer over de bloemlezing op:

https://www.singeluitgeverijen.nl/querido/boek/de-eerste-bloemlezing-van-de-nederlandse-poezie/

Ineke Berentschot - Ik Geve Ow Een Walnotte In De Mond / Ik geef jou een walnoot in de mond

Dit gedicht van Fieke Gosselaar is opgenomen in "De eerste bloemlezing van de Nederlandse poëzie - 100 gedichten uit het Koninkrijk van 1945 tot nu" (Querido, november 2022). De bloemlezing verschijnt op 8 november. https://www.singeluitgeverijen.nl/querido/boek/de-eerste-bloemlezing-van-de-nederlandse-poezie/

Big Mac

Op n gegeven moment bist n jonkje
mit pdd-nos of add en n iq van 70,

waist aigenlieks nait goud woarom
aandere kinder thoes melk drinken
en der naargens n stoapel
wasgoud noar kattepis roekt.

Roupst deur de stroaten: ‘Ik mok die dood!’
omdat Kevin t ook dut,
en n voest roakt t lief van n aander.
Doe gefst ook n schop, dust dat gewoon.

Waist dat ghb t lekkerst is mit cola?
Kevin eet n Big Mac, doe n Mac Flurry.

Big Mac

Dan ben je een jongen
met pdd-nos of add en een iq van 70.

Je weet eigenlijk niet goed waarom
andere kinderen thuis melk drinken
en er nergens een stapel wasgoed
naar kattenpis ruikt.

Je roept door de straten: ‘Ik maak je dood!’
omdat Kevin dat ook doet
en een vuist raakt het lichaam van een ander.
Jij geeft ook een schop, dat doe je gewoon.

Weet je dat ghb het lekkerst is met cola?
Kevin eet een Big Mac, jij een Mac Flurry.

Oorspronkelijke bron: 'Nova Zembla' (Uitgeverij kleine, 2013).

Vertaling uit het Gronings door de auteur.

Fieke Gosselaar - Big Mac - gedicht in het Gronings

Dit gedicht van Sijmen Tol in het Volendams is opgenomen in "De eerste bloemlezing van de Nederlandse poëzie - 100 gedichten uit het Koninkrijk van 1945 tot nu" (Querido, november 2022). De bloemlezing verschijnt op 8 november. https://www.singeluitgeverijen.nl/querido/boek/de-eerste-bloemlezing-van-de-nederlandse-poezie/

Werdegang

Ik zat òp studie. Dàrtien in òp weg
nâir de missie. Sògges kwam er gàrn.
Séjmers at je èèltjes. Séjnes kràg je
zéjnesgeld, vanzelf. In zó zat ik
òp studie.

Inkelt poaters die d’r âige father
liete noeme. Broeders in de töön,
’n poar zusters àgter ’t kéjkelöök.
We möste véjl in mògte wanig
òp studie.

Böte was de wéjreld in de wéjreld was zôende.
Alles was zôende in de wéjreld. Oe verder
weg oe gróter zôende zôender god,
gebod of vróme Vòlledammer jònges
òp studie.

Ridders van God! Kröösvoarders zôender zwâird!
Alle nekke böge véjr de pàus.
’t Ònverteld veroal in jòngesófies.
Tot de kráánt kwam in de Twááide Wet,
vôende in de Tempel. Fràude.

Wet wéjt je nàg as alles wâir ken wéjze?
Alles god is gien god. Weg –
    weg –
         weg ...
Àgtien in de wéjreld was van mîîn.

Werdegang (vertaling in het Nederlands door de auteur)

Ik zat op seminarie. Dertien en op weg
naar de missie. ’s Ochtends kwamen er garnalen.
’s Zomers had je aaltjes. ’s Zondags kreeg je
zondagsgeld, uiteraard. En zo zat ik
op seminarie.

Alleen maar paters die zichzelf father
lieten noemen. Broeders in de tuin,
een paar zusters achter het keukenluik.
We moesten veel en mochten weinig
op seminarie.

Buiten was de wereld en de wereld was zonde.
Alles was zonde in de wereld. Hoe verder
weg hoe groter zonde zonder god,
gebod of vrome Volendammer jongens
op seminarie.

Ridders van God! Kruisvaarders zonder zwaard!
Alle nekken buigen voor de paus.
’t Onverteld verhaal in jongenshoofdjes.
Tot de krant kwam en de Tweede Wet,
gevonden in de Tempel. Fraude.

Wat weet je nog als alles waar kan zijn?
Alles god is geen god. Weg –
    weg –
         weg ...
Achttien en de wereld was van mij.

Sijmen Tol - Werdegang

Dit gedicht van jan Widdershoven is opgenomen in "De eerste bloemlezing van de Nederlandse poëzie - 100 gedichten uit het Koninkrijk van 1945 tot nu" (Querido, november 2022).

https://www.singeluitgeverijen.nl/querido/boek/de-eerste-bloemlezing-van-de-nederlandse-poezie/

Het gedicht werd eerder gepubliceerd op https://stadsdichterheerlen.nl/. De vertaling uit het Limburgs werd gemaakt door de auteur en is onder het origineel te lezen.

d’r gaad

ich sjton in d’r gaad
of in ing sjtroat urges in de sjtad
ne, op ee daak
boave op ee kantoer.
oet ing tuut gruie kastanjelbeum
de sjutting weëd sjtevig gegrieëpe
durch inne greune piering mit heng.
inne waan op vief beng
vieët um ’t kwarteer
drei rungdes en um d’r maat
nogins twieë.
de sjpuit glietsjt lankzaam
oet mienge erm en vilt
boave op ee kantoer
op ee daak
ne, in ing sjtroat urges in de sjtad
of op gen eëd woa
ich sjton in d’r gaad.

inne piel sjuut durch de lóch
bis in ’t geëlige greun.
d’r boek ieëwig wit
en de sjwatte brós
weersjpegelt in ’t blauw
d’r kuëning van ’t krapül
sjachereer va eier
en al ’t good dat blietst
flietsjer van aafgesjplieëte leisjting
vreuteleer in versjangeleerde blómpöt
d’r sjarlatan van de kouw eëd.
en witste wat deë zeët:

sjpring mar, wie inne dörpsgek
vleeg voet op d’r heëlesje wink
sjlinger dich wie ing sjlang
durch de sjtroate en de getskes
op zeuk noa ing medalje
ing sjpang vuur op dieng humme
ee kepke of ing veer
vuur get wiechtigs te kenne zage
ing tröat of ing triangel
vuur get aafgeschmienkte kultoer.
sjpring noe van dat daak
dat daak, dat daak...
vuur mich zit ing eëster
te sjreie in sjwat wit.
de bleër van de sjtruuk
razele ee bietje
in d’r kouwe wink.
mieng sjpuit woar good gelane
mit tsuig dat greune aasjlaag
van tegels lieët versjwiende.
mieng blood is reen gesjpoate
de oare onversjtopt
loat vasteloavend kómme
’t gluit wer in mieng hat.

*

de tuin

ik sta in de tuin
of op een straat ergens in de stad
nee, op een dak
boven op een kantoor.
uit een plastic zak groeien kastanjebomen
de schutting wordt stevig vastgegrepen
door een groene regenworm met handen.
een auto op vijf wielen
rijdt om het kwartier
drie rondjes en om de markt
nog eens twee.
de spuit glipt langzaam
uit mijn arm en valt
boven op een kantoor
op een dak
nee, op een straat ergens in de stad
of op de grond waar
ik sta in de tuin.

een pijl schiet door de lucht
tot in het gelige groen.
de buik eeuwig wit
en de zwarte borst
weerspiegelt in het blauw
de koning van het schorriemorrie
ritselaar van eieren
en al het goud dat blinkt
keiler van gespleten leistenen
wroeter in aftandse bloempotten
bedrieger van de koude aarde
en weet je wat hij zegt:

spring maar, als een dorpsgek
vlieg weg op de heerlense wind
slinger als een slang
door de straten en de steegjes
op zoek naar een medaille
een speld voor op je hemd
een prinsensteek of een veer
om belangrijke dingen te kunnen zeggen
een trompet of een triangel
voor wat afgeschminkte cultuur.
spring nu van dat dak
dat dak, dat dak...
voor me zit een ekster
te schreeuwen in zwart wit.
de bladeren van de struiken
bibberen een beetje
in de koude wind.
mijn spuit was goed geladen
met spul dat groene aanslag
van tegels laat verdwijnen.
mijn bloed is schoongespoten
mijn aderen onverstopt
laat carnaval maar komen
het gloeit weer in mijn hart.

© Jan Widdershoven

De eerste bloemlezing

Jan Widdershoven - d'r gaad / de tuin

Dit gedicht van Tsjêbbe Hettinga is opgenomen in "De eerste bloemlezing van de Nederlandse poëzie - 100 gedichten uit het Koninkrijk van 1945 tot nu" (Querido, november 2022). Het is afkomstig uit 'Het vaderpaard/It faderpaard' (De Bezige Bij, 2017). Vertaling uit het Fries door Benno Barnard.

Meer over Tsjêbbe Hettinga: https://tsjebbehettinga.frl/

Frjemde kusten

    Oan swarte stielkabels hawwe de bokken
De nacht boppe see en haven úttakele.
    De gjalpen fan seefûgels, op it wetter
Yn ’e slomme, binne oernommen troch fammen
    Dy’t op hichte havenjonges befleane.
De wyn, dy’t sâlt en frjemde tongslaggen ynhat,
    Sylt plichtmjittich as in parlefinker troch
De wetterstrjitten fan ’e stêd, de kaaien del
    Dêr’t de houdini’s fan de grutte feart fluch
De boeien fan de lange dining ôfdogge,
    De stegen troch nei dearin’de herten, om
Lichtsinnich oan ’e swier te gean mei roken fan
    Lavendel, lear, knyflok, tabak, benzine.
De drokke kaaien en de wurge neisimmer,
    De bokken en de mokkels fine elkoar
Net: sykjend in seeman, dy’t noch lânrôt is. Ik.

    Oerenlang doal ik troch it havenkertier,
Drink yn ’e dokkroegen: ûnder de dekmantel
    Fan nacht en neon befarre rossige
Froulju de koaien fan it wrakke skip De Wrâld
    (Mei poaiers oan ’e pompen dy’t de triennen
Eazje). De útholjende boat fan ’e moanne
    Besylt koel de súdlike kontininten,
Dy’t op ’e wetterkaarten fan myn oantinken
    Skatten krúst ha mei de nammen fan havens,
Mei de kielen fan kriezjende seefûgels, mei
    De grize eagen fan in oerstutsen mem.
Ja, alle havens lykje op inoar, wit ik,
    En, lyksa, de sulverrôvjende froulju.
Kom leave, ropt ien. Dat sizze se allegear,
    Oeral. Nee, thús wol ik wêze, al is ’t mar
Foar in nacht, en sykjend slaan ik de taxi’s acht.

*

Vreemde kusten

    Aan zwarte staalkabels hebben de bokken
De nacht boven zee en haven uitgetakeld.
    De kreten van zeevogels, op het water
Dommelend, zijn overgenomen door meisjes
    Die hoogkeels op havenjongens afvliegen.
De wind, met zout en vreemde talen geladen,
    Zeilt plichtmatig als een parlevinker door
De waterstraten van de stad, de kaaien langs
    Waar de houdini’s van de grote vaart vlug
De boeien van de lange deining afdoen, en
    Door stegen, naar doodlopende harten, om
Lichtzinnig aan de zwier te gaan met geuren van
    Lavendel, leer, knoflook, tabak, benzine.
De drukke kaaien en de moede nazomer,
    De bokken en de mokkels vinden elkaar
Niet: er zoekt een zeeman, die nog landrot is. Ik.

    Urenlang dool ik door het havenkwartier,
Drink in de dokkroegen: onder de dekmantel
    Van nacht en neon varen rosse vrouwen
In de kooien van het wrakke schip De Wereld
    (Met pooiers aan de pompen die de tranen
Hozen). De uitgeholde boot der maan bezeilt
    Zo koel de zuidelijke continenten,
Die op de waterkaarten van mijn aandenken
    Schatten hebben aangekruist met de namen
Van havens, krijsende zeevogels, de grijze
    Ogen van een overgestoken moeder.
Ja, alle havens lijken op elkaar, weet ik,
    En, net zo, de zilverrovende vrouwen.
Kom lief, roept er een. Dat zeggen ze allemaal,
    Overal. Nee, thuis wil ik zijn, al is het
Maar een nacht, en speurend wacht ik een taxi af.

© Tsjêbbe Hettinga
© Vertaling: Benno Barnard

https://www.singeluitgeverijen.nl/querido/boek/de-eerste-bloemlezing-van-de-nederlandse-poezie/

Tsjêbbe Hettinga - Frjemde Kusten / Vreemde Kusten (Gedicht in het Fries)

Dit gedicht van Peter Visser is opgenomen in "De eerste bloemlezing van de Nederlandse poëzie - 100 gedichten uit het Koninkrijk van 1945 tot nu" (Querido, november 2022). Het is afkomstig uit  'Liesterkralen. Honderd Grunneger Gedichten' (Stichting ’t Grunneger Bouk, 1990). De vertaling ‘Afrekening’ uit het Gronings/Hogelandsters werd gemaakt door de auteur.

https://cgtc.nl/peter-visser/

Ofreken

Vannacht heb ik mien olde chef vermoord.
Wie stonden noast n kander op n til,
wereld was gries en t wodder wonder stil,
n enkeld moal zee ain van ons n woord.

Ik rouk hom mit verzin en keek bedoard
tou hou e as vertroagd van t brugje vil.
Zien mond trok open, mor wat n angstgil
worden mos wer ien vlammend wodder smoord.

Eertieds, op t waark, heb wie ons krachten meten.
Wat t zwoarste was, het t zwoarste wogen. Ik
was maandje minst en heb van hom verscheten.

Dat was laank heer en noar ik docht vergeten.
Totdat ik hom doar trof. Op t ogenblik
was hoat ter weer, haardop, en nog niks sleten.

*

Afrekening

Vannacht heb ik mijn oude chef vermoord.
We stonden naast elkaar op een brug,
de wereld was grijs en het water wonderlijk stil,
nu en dan zei één van ons een woord.

Ik raakte hem doordacht en keek bedaard
toe hoe hij als vertraagd van het bruggetje viel.
Zijn mond trok open, maar wat een angstgil
moest worden werd in vlammend water gesmoord.

Eertijds, op het werk, hebben wij onze krachten gemeten.
Wat het zwaarst was, heeft het zwaarst gewogen. Ik
was de mindere en heb van hem verloren.

Dat was lang geleden en naar ik dacht vergeten.
Totdat ik hem daar trof. Onmiddellijk
was de haat terug, volop, en niks gesleten.

© Peter Visser

https://www.singeluitgeverijen.nl/querido/boek/de-eerste-bloemlezing-van-de-nederlandse-poezie/

Peter Visser - Ofreken / Afrekening (gedicht in het Gronings / Hogelandsters)

Dit gedicht van Ibrahim Selman is opgenomen in "De eerste bloemlezing van de Nederlandse poëzie - 100 gedichten uit het Koninkrijk van 1945 tot nu" (Querido, november 2022). Het is afkomstig uit de bundel ‘Vrijheid is dood' (In de Knipscheer,
2000). https://www.indeknipscheer.com/ibrahim-selman-vrijheid-is-dood-gedichten/. Meer over Selman: http://www.ibrahimselman.nl/

Vakantie

Aan mijn vader die zijn leven
aan zijn land schonk

Van je zoon die aan de Adriatische kust
zijn vakantie viert

Wanneer je voor je dood
hier ergens de boulevard op liep
waar verschillende bikini’s
vele soorten borsten
okselharen in zweet baden
naar lucht snakken
had je misschien de vrijheid
niet alleen door het vizier gezien
in ieder geval had jij niet
aan de andere kant van het vizier
gestaan

Je stem hoor ik door golven
weeklachten uit massagraven
hierheen brengen
ik vraag me af waarom
ze als zang klinken

Ik zoek rust vader
gun me een paar eenzame dagen
met stilte

Stilte is leven
hou op met het gefluister
in mijn oor
kwart eeuw na je dood.

© Ibrahim Selman

https://www.singeluitgeverijen.nl/querido/boek/de-eerste-bloemlezing-van-de-nederlandse-poezie/

Ibrahim Selman - Vakantie

Dit gedicht van Suze Sanders is opgenomen in "De eerste bloemlezing van de Nederlandse poëzie - 100 gedichten uit het Koninkrijk van 1945 tot nu" (Querido, november 2022). Het is afkomstig uit 'De nije oogst. 36 Nedersaksische gedichten' (Uitgeverij kleine Uil, 2007). De vertaling is gemaakt door de auteur.

Botenhoes

Wij kwammen op vertraogde bienen
vermuid deur ’t leste junizaand
de naacht lag wachtend tot je haand
zuk strekte en de sleutel kreeg

wij grepen naor het streepie maon
wat as daanste over oeze kleer
doezelboten keken gaopend
tot mörgen gluide an het glas
en oes lokte veur de overtocht

zo wonderbaorlijk locht waren de dag
en de boot op oeze scholders
dat wij leupen, almaor leupen en vergaten
dat de boot der was.

*

Botenhuis
Wij kwamen op vertraagde benen
vermoeid door ’t laatste junizand
de nacht lag wachtend tot je hand
zich strekte en de sleutel pakte

wij grepen naar het streepje maan
dat over onze kleren danste
doezelboten keken gapend
tot ochtend gloeide aan het raam
en ons lokte voor de overtocht

zo wonderbaarlijk licht waren de dag
en de boot op onze schouders
dat wij liepen, almaar liepen en vergaten
dat de boot er was.

© Suze Sanders

https://www.singeluitgeverijen.nl/querido/boek/de-eerste-bloemlezing-van-de-nederlandse-poezie/

Suze Sanders - Botenhoes / Botenhuis (Gedicht in het Drents)

Dit gedicht van Ramsey Nasr is opgenomen in "De eerste bloemlezing van de Nederlandse poëzie - 100 gedichten uit het Koninkrijk van 1945 tot nu" (Querido, november 2022). Het is afkomstig uit 'Nasr compacter. Een keuze uit de gedichten van Ramsey Nasr' (De Bezige Bij, 2021. Een video van de voordracht is te bekijken via: https://youtu.be/tK3w-2OixmA

Het gedicht is ook te lezen op: https://www.dichterdesvaderlands.nl/gedicht/mi-have-a-droom-rotterdam-2059/

Ramsey Nasr - Mi Have Een Droom

Dit gedicht van Aly Freije is opgenomen in "De eerste bloemlezing van de Nederlandse poëzie - 100 gedichten uit het Koninkrijk van 1945 tot nu" (Querido, november 2022). Het is afkomstig uit 'Wondpoeier' (Uitgeverij kleine Uil, 2009). De vertaling is van de hand van de auteur.

https://alyfreije.nl/Wondpoeier/

Verhoalen

Boven op t heu, ze speulen
Laurel en Hardy,
let Janneman Jansen inains
zien piemel zain
Buurman Hovenkamp nemt heur
op knij, hai let heur ‘worrels schrappen’
ropt ‘Amsterdam bie duustern’ op

Male Gerrit slópt n loantje oet,
of hai ais kieken mag noar kleur
van t onderbroekje
Ze mot ter ale doagen laangs
Knecht Berend tilt heur poestend op
veur plestiek Presto kralen,
hou alles gruit

Bie t oavendeten zingt
butagaslaamp, schroapen
lepels, klettern mezzen
En laacht ze haard
om ale verhoalen

*

Verhalen

Boven op het hooi, ze spelen
Laurel en Hardy,
laat Janneman Jansen ineens
zijn piemel zien
Buurman Hovenkamp neem haar
op de knie, hij laat haar ‘wortels schrapen’
roept ‘Amsterdam bij het duister’ op

Gekke Gerrit sluipt een laantje uit,
of hij eens kijken mag naar de kleur
van het onderbroekje
Ze moet er alle dagen langs
Knecht Berend tilt haar hijgend op
voor plastic Presto kralen,
hoe alles groeit

Bij het avondeten zingt
de butagaslamp, schrapen
lepels, kletteren messen
En lacht ze hard
om alle verhalen

© Aly Freije

https://www.singeluitgeverijen.nl/querido/boek/de-eerste-bloemlezing-van-de-nederlandse-poezie/

Aly Freije - Verhoalen / Verhalen (Gedicht in het Gronings)

Dit gedicht van Hans Mellendijk is opgenomen in "De eerste bloemlezing van de Nederlandse poëzie - 100 gedichten uit het Koninkrijk van 1945 tot nu" (Querido, november 2022). Het is afkomstig uit 'Van Vrogger en Now. Gedichten en verhalen uit de streektaal' (Fagus, 2012). Vertaling uit het Achterhoeks door de auteur. 

Meer over Hans Mellendijk: https://smelsslems.blogspot.com/

One small step

Eerste weurde: ae ao dets.
Kae, tà dà, dò i-j dò wan.
Wiele wieter: Kroep ’s maol
’n end hiernòpper. Nog gin step
manges in zicht. Jao pot vor
dree op-ens, heur ik pàp-a.
’n Hele tràe, lek ’t wal, man!

Tommel, tommel.
Schraggel, schraggel.
Langs de boxespielen.
Langs de kastemuren.
Hampel, hampel.
Vallen en opstaon.

Weer in de zökke kommen.

Waggeleg staon. I-j dò wan.
Tunteleg steet ’n giantisch
óndog daor. En ik liep
träöns haronder. Bli-j pot vor
dree. Ik ’n vòlgrujde man.
Dò potwortel, wiereg kind!

Tommel, tommel.
Waggel, waggel.
Los van stool töt an stoof.
Los van stoof töt an stool.
Dröttel, dröttel.
De tied integen.

Ik nem ’m weer bi-j de hand.

’n Kleine trad veur ’n keerl.
’n Grote vlòg veur ’t kind.

Met dank an Neil Armstrong (21-7-1969)

*

One small step
Eerste woorden: ae ao dets.
Kae, tà dà, dò i-j dò wan.
Wijle verder: Kruip ’s maol
’n eind hierop aan. Nog geen step
ondertussen in zicht. Ja pot vor
drie opeens, hoor ik pàp-a.
’n Hele trede, leek ’t wel, man!

Tuimel, tuimel.
Schraggel, schraggel.
Langs de spijlen van de box.
Langs de muren met kasten.
Hampel, hampel.
Vallen en opstaan.

Weer in de sokken komen.

Waggelig staan. Jij dò wan.
Onzeker staat ’n giantisch
deugniet daar. En ik liep
tranen. Blij pot vor
drie. Ik ’n vólgroeide man.
Dò pootwortel, levendig kind!

Tuimel, tuimel.
Waggel, waggel.
Los van stoel tot aan stoof.
Los van stoof tot aan stoel.
Dreutel, dreutel.
De tijd tegemoet.

Ik neem ’m weer bij de hand.

’n Kleine stap voor ’n kerel.
’n Grote vlucht voor ’t kind.

Met dank aan Neil Armstrong (21-7-1969)

© Hans Mellendijk

https://www.singeluitgeverijen.nl/querido/boek/de-eerste-bloemlezing-van-de-nederlandse-poezie/

Hans Mellendijk - One Small Step (Gedicht in het Achterhoeks)

Dit gedicht van Rik Andreae is opgenomen in "De eerste bloemlezing van de Nederlandse poëzie - 100 gedichten uit het Koninkrijk van 1945 tot nu" (Querido, november 2022). Het is afkomstig uit 'Blootwuilders dij wie binnen'(Uitgeverij kleine Uil, 2012). Vertaling uit het Gronings door de auteur.

https://www.kleineuil.nl/archief/blootwuilders-dij-wie-binnen-details

Flarf

Yep, een bozzem is een schoorsteenmantel.
En Neneh bie dat beetje koumelk in de komme

dou t eerste exemploar van n welbesteed leven
oetlangd wuir. Haar hai nooit wat aans schreven

en nooit bie zo’n deftige mevraauw zitten,
nee heur Pa, omreden t stee woarstoe staaist

is haailege grond in joen hupzeeln mit raad
en daad van Boksem. Wat is het aargste wat

ain vrouw zomor maank de boskes smeten,
mit ain vout (in het rood is aangegeven: Ain).

Wilde u misschien zoeken naar: outland.
Hail Stad haar oam inholden.

*

Flarf

Yep, een bozzem is een schoorsteenmantel.
En Neneh met een beetje koemelk in de kom

toen ’t eerste exemplaar van een welbesteed leven
werd uitgereikt. Had hij nooit iets anders geschreven

en nooit bij zo’n deftige mevrouw gezeten,
nee hoor pap, omdat de plek waar je staat

heilige grond is, met je bretels, met raad
en daad van de broek. Wat is het ergste wat

een vrouw zomaar tussen de bosjes gesmeten,
met een voet (in het rood is aangegeven: Ain).

Wilde u misschien zoeken naar: outland.
De hele stad had zijn adem ingehouden.

© Rik Andreae

https://www.singeluitgeverijen.nl/querido/boek/de-eerste-bloemlezing-van-de-nederlandse-poezie/

Rik Andreae - Flarf (Gedicht in het Gronings)

Dit gedicht van Frans Budé is opgenomen in "De eerste bloemlezing van de Nederlandse poëzie - 100 gedichten uit het Koninkrijk van 1945 tot nu" (Querido, november 2022). De vertaling werd gemaakt door de auteur.

https://fransbude.blogspot.com/

Lang reis

Iech höb gereis um thoes te koume,
rieke kestiele gezeen, gievelstein getèld,
höb door bosse gebanjerd, oonderweeg
de zie gezeen, mie es ins. En noets
gevraog boe bin iech hei, welk oetziech
heet me miech bewaord, welk peedsje
wat moojerziel allein ligk in ’t bos. Wee iech
ouch tege ’t lief leep, niemes vroog oets
e woord vaan miech, allein gebaretaol.
Zoe leep iech door stinketege gatse, sjuilde
veur ’n regesjoor, sleep op huipkes stru.
Kaom ’nen hoond aongerend, iech käörde ’m,
lègkde oet boerum iech per se wijer wouw.
Mèt stèlte wis iech miech wel raod. Niks nuits
gezeen, totdat iech, eimaol trök, thoes
d’n hook umsloog – ’ch wis neet wat ’ch zaog.

*

Lange reis

Ik heb gereisd om thuis te komen,
rijke huizen gezien, gevelstenen geteld,
heb door bossen gebanjerd, onderweg
de zee gezien, meer dan eens. En nooit
gevraagd waar ben ik hier, welk uitzicht
heeft men voor mij bewaard, welk paadje
dat moederziel alleen ligt in het bos. Wie ik ook
tegen het lijf liep, niemand wisselde met mij
een woord, men sprak alleen met handgebaren.
Zo liep ik door stinkende steegjes, schuilde
voor een regenbui, sliep op hoopjes stro.
Kwam er een hond aangerend, ik streelde hem,
legde uit waarom ik per se verder wilde.
Met stilte wist ik wel raad. Niets nieuws
gezien, totdat ik, eenmaal weer terug, thuis
de hoek omsloeg – ik wist niet wat ik zag.

© Frans Budé

https://www.singeluitgeverijen.nl/querido/boek/de-eerste-bloemlezing-van-de-nederlandse-poezie/

Frans Budé - Lang reis / Lange reis (Gedicht in het Limburgs)

Dit gedicht van Jan Zwemer is opgenomen in "De eerste bloemlezing van de Nederlandse poëzie - 100 gedichten uit het Koninkrijk van 1945 tot nu" (Querido, november 2022). Het gedicht is afkomstig uit 'Landschrift in landstaal en streektaal. Gedichten over het boerenleven' (Van de Berg, 2010). Vertaling uit het Zeeuws door G.O. Nijland.

De dankdag

mee de dankdag spitte vaoder aol z’n land
’t liefst in ’t zicht van ’t kèrkvolk ’s middags, want
ie ao ’t nie zò op mènselijke wetten
mee de dankdag spitte vaoder aol z’n land

twintig roeen* en meer, ie keerde ’t mee den ’and
ie ’ieuw een rieme, een gaeve rechte kant
en tegen doenker kon ’n z’n spae in de olie zette
mee de dankdag spitte vaoder aol z’n land

nie schielijk, mae gestaag, ie spitte mee verstand
geên jacht, geên baos, ie stoeng op eige land
geên vuulte kwam vò ’t zicht, daè kon j’ op lette
mee de dankdag spitte vaoder aol z’n land

zò ei-je vò december ’eêl jen ’of an kant
een jaer eit zò z’n eige vaste ritme
je kan de vorst verwachte en impersant
ei-je je vrie’eid laete ziee an aolleman
en ’s aevends dankbaer kan j’ in kèrke zitte
mee de dankdag spitte vaoder aol z’n land


*roe: landmaat, een vierkante roe, in dit geval een Blootse roe, de landmaat in Walcheren (1 vierkante roe = 3612 x 3612 = 13,05 m²)

De dankdag

met de dankdag spitte vader al z’n land
’t liefst in ’t zicht van ’t kerkvolk ’s middags, want
hij had het niet zo op menselijke wetten
met de dankdag spitte vader al z’n land

twee en halve are ruim, hij keerde ’t met de hand
hij hield een rieme*, een gave rechte kant
en tegen ’t donker kon hij z’n spade in de olie zetten
met de dankdag spitte vader al z’n land

niet vlug, maar gestaag, hij spitte met verstand
niet jachten, geen baas, hij stond op eigen land
geen onkruid bleef zichtbaar, daar kon je op letten
met de dankdag spitte vader al z’n land

zo heb je voor december de hele tuin aan kant
een jaar heeft zo z’n eigen vaste ritme
je kan de vorst verwachten en ondertussen
heb je je vrijheid getoond aan iedereen
om ’s avonds dankbaar in de kerk te zitten
met de dankdag spitte vader al z’n land

*rieme: de smalle strook tussen het niet en wel gespitte land, die met de spitter mee steeds opschuift

© Jan Zwemer
© Vertaling: G.O. Nijland

https://www.singeluitgeverijen.nl/querido/boek/de-eerste-bloemlezing-van-de-nederlandse-poezie/

Jan Zwemer - De Dankdag (gedicht in het Zeeuws)

Dit gedicht van Tiny Mulder is opgenomen in "De eerste bloemlezing van de Nederlandse poëzie - 100 gedichten uit het Koninkrijk van 1945 tot nu" (Querido, november 2022). Het gedicht is afkomstig uit 'Spiegel van de Friese poëzie' (Meulenhoff, 2008). De vertaling ‘Bitterzoet’ uit het Fries werd gemaakt door Jan Popkema.

Tiny Mulder over haar verzameld werk:

https://weromrop.omropfryslan.nl/nl/uitzending/spegels-bitterswiet-van-tiny-mulder

Bitterswiet

     bitterswiet bitterswiet
priuwt dit lytse leafdeliet
sil dyn ear ’t wol ienris heine
as de fine drippen ’t reine
reine litte oan dyn blinen
silst it hearre as de winen
flaikjend om dy hinne strune
harkest?
hark yn alle tunen
strykt de wyn op ’t spinnetried
bitterswiet dit leafdeliet
wurden?
wurden hat it net
’t ienlik en ûnrêstich hert
kloppet sêfter kloppet hjitter
bitter swiet en swiet en bitter
lúst’ret lichter as de amme
lettertekens fan dyn namme
leafste hâld de siken yn
priuw de rein en hear de wyn
fiel de drippen hein dit liet
bitterswiet bitterswiet

*

Bitterzoet

     bitterzoet bitterzoet
proeft mijn kleine minnegroet
zal hij in je oren dringen
als hem fijne druppels zingen
zingend reeg’nen aan je blinden
zul je ’m horen als de winden
vleiend-steels rondom je waren
hoor je?
hoor, op spinragsnaren
speelt de wind je tegemoet
bitterzoet mijn minnegroet
woorden?
woorden zijn er geen
’t hart onrustig en alleen
klopt nu zachter klopt dan heter
bitter zoet en zoet en bitter
fluistert licht als de adem voor zich heen
van je naam de tekens een voor een
liefste hou je adem in
proef de regen hoor de wind
voel de druppels vang mijn groet
bitterzoet bitterzoet

© Tiny Mulder
© Vertaling: Jan Popkema

https://www.singeluitgeverijen.nl/querido/boek/de-eerste-bloemlezing-van-de-nederlandse-poezie/

Tiny Mulder - Bitterswiet / Bitterzoet (Gedicht in het Fries)

Dit gedicht van Wiel Kusters is opgenomen in "De eerste bloemlezing van de Nederlandse poëzie - 100 gedichten uit het Koninkrijk van 1945 tot nu" (Querido, november 2022). Het gedicht komt uit 'Als kind moest ik een walvis eten'(Querido, 2002). De vertaling is gemaakt door de auteur. 

Kniettewies

D’r ieësjte doeë dem iech zoog
– mar deë miech jinne sjrek aajoog –
dat woar mieng oma wie ze loog
kniettewies óp d’r sjoof

weë kriet ’t allenäu óp ing rij?
e kink mit blutsje in de knei
e kink dat sjpieëlet in d’r sjnei
en köadsjesjpringe dong

’t woar nog ier e paar sjtond aod
doe woar d’r pap ing naat al kaod
jesjtórve an ’ne zonnesjtich
bij de boesedaags

’t kink loog mit d’r pap in bed
’t woar jing plaatsj doa vuur zieng mam
de vinster óp, ’t winget jet
oame dong ’t fain

D’r ieësjte doeë dem ’t zoog...

En wie ’t at vöal auwer woar
de oma die iech han jekankd
woar iech nog kling en döks alling
sjloffet iech bij heur

heure naatspoem woar mit blömsjere dróp
ze hauw e vröngsje óp d’r kop
’t naats jelüesd woar ’t ing flieët
jroeës woar ’t bed van ós

en went ze miech vertselle dong
da oos iech miech d’r appel oes
dem ze in d’r oavet hauw jelaad
basterdtsoekker dróp

en went ’t sjneiet in d’r meëts
da zaat ze miech: kriech diech jet sjnei
en wésj diech doa de oge mit:
krieste ’ne kloare blik

D’r ieësjte doeë dem iech zoog
– mar deë miech jinne sjrek aajoog –
dat woar mieng oma wie ze loog
kniettewies óp d’r sjoof

Weë häu ziech dat va heur jedaad?
e meëdsje jong ze noa d’r maat
tse vós noa Oche mit ing vraat
aier, bótter en ezoeë

Noe woar ze doeëd, wat woar ze kling
iech zelver woar at tsemlieg jroeës
iech wós nit wat nog kómme moeët
mar waal wat woar jeweë

*

Krijtwit

De eerste dode die ik zag
– een dode waar ik niet van schrok –
dat was mijn oma die daar lag
krijtwit opgebaard

onbegrijpelijk voorgoed
een kind met gaten in de knie
een kind dat speelde in de sneeuw
en touwtje sprong

het was nog pas een paar uur oud
maar vader was al dood en koud
gestorven door een zonnesteek
als dagloner

bij vader lag het kind in bed
de moeder kon er niet meer bij
venster open, zuchtje wind
het ademde

De eerste dode die het zag...

En toen het al veel ouder was
de oma die ik heb gekend
was ik nog klein en veel alleen
ik sliep bij haar

een nachtpon vol met bloemetjes
haar haren in een wrong
’s nachts ontbonden tot een vlecht
groot was ons bed

en als ze mij vertellen ging
at ik lekker van de appel
die ze in de oven had gelegd
basterdsuikertje

en sneeuwde het soms laat in maart
dan zei ze: jongen pak wat sneeuw
en was daar vlug je ogen mee:
helder blijft je blik

De eerste dode die ik zag
– een dode waar ik niet van schrok –
dat was mijn oma die daar lag
krijtwit opgebaard

Wie had dat van haar gedacht?
als meisje ging ze naar de markt
te voet naar Aken met een vracht
eieren en boter

Nu was ze dood, wat was ze klein
ik zelf was wel al tamelijk groot
ik wist nog niet wat komen moest
de rest was al voorbij

© Wiel Kusters

https://www.singeluitgeverijen.nl/querido/boek/de-eerste-bloemlezing-van-de-nederlandse-poezie/

Wiel Kusters - Kniettewies / Krijtwit (Gedicht in het Limburgs)

Dit gedicht van Peer Wittenbols is opgenomen in "De eerste bloemlezing van de Nederlandse poëzie - 100 gedichten uit het Koninkrijk van 1945 tot nu" (Querido, november 2022). Het gedicht is afkomstig uit 'Kop van het hoofd' (De Arbeiderspers, 2004).

https://peerwittenbols.nl/

Kankan

                 Voor zeven dode tantes en alvast voor nummer acht

Tantes kanne danse
Kanne danse thuiskankan

Klokklok-slok op
Rok op
Rok rok
Klok rond

Klotse mette knotsknieën
Botse mette borste
En mette botte

Hop hop
Nou kannut nog
Danse danse thuiskankan

Tantes kanne danse
Dikke dikke thuiskankan

Botse klotse
Vlokke
Op de rokke
Godsoheerlijk thuiskankan

Nu nie tobbe
Nee nie tobbe
Nu nie hobbele naar de dokter
Metje bobbels metje knobbels

Hop hop in galop
Kankerop en kankeraf
Beter, beter, beterschap
Danse danse thuiskankan

Dikke tantes kanne danse
Dikke dikke thuiskankan

Zet je kop stop
Zet een plaat op
Zet je stok toch op de gang
Slok op rok op
Rok de klok rond
Tantes danse thuiskankan
Stans je hakke in de vlakte
Stamp je blare in de brand
Nu nie manke, nu nie janke
Pak mekander bij de flanke

Hossende osse met blosse
Ronken ronken
Godsoheerlijk daddutkan

Het kan het kan het kan

Dikke tantes kanne hoeste
Dikke dikke hoestbonbon
Gierende grienende
Gierende grienende
Gierende grienende

© Peer Wittenbols

https://www.singeluitgeverijen.nl/querido/boek/de-eerste-bloemlezing-van-de-nederlandse-poezie/

Peer Wittenbols - Kankan (Gedicht)

Dit gedicht van Erik Harteveld is opgenomen in "De eerste bloemlezing van de Nederlandse poëzie - 100 gedichten uit het Koninkrijk van 1945 tot nu" (Querido, november 2022). Het gedicht is afkomstig uit 'De 100 mooiste Drentse gedichten' (Uitgeverij kleine Uil, 2006). De vertaling is gemaakt door de auteur.

http://www.erikharteveld.nl/wordpress/

*

De deur is lös, de klompen oet,
hen Boelens veur Bonanza!
Arie groet oes rerend
op de pompstraot: Hoss is dood.

De scheerzeep op het taofelzwilk,
de worsten in de wiemel,
De hemden op het linnenrek:
wij kunt niet tellen wat untbrek.

Mien breur röp luudkeels: eigen schuld,
um oes van dizze stilte te bevrijden.
Maor wel bin ik as wij ankommend jaor
de pinken helpt verweiden.

*

De deur is open, klompen uit,
naar Boelens voor Bonanza!
Arie groet ons huilend
op de pompstraat: Hoss is dood.

De scheerzeep op het tafelzwilk,
de worsten aan de zoldering,
de hemden op het linnenrek:
verschuilt zich iets in dit vertrek.

Mijn broer roept luidkeels: eigen schuld
om ons van deze stilte te bevrijden.
Maar wie ben ik als wij het volgend jaar
het jongvee gaan verweiden.

© Erik Harteveld

https://www.singeluitgeverijen.nl/querido/boek/de-eerste-bloemlezing-van-de-nederlandse-poezie/

Erik Harteveld - De deur is lös, de klompen oet (Gedicht in het Drents)

Dit gedicht van Arie de Viet is opgenomen in "De eerste bloemlezing van de Nederlandse poëzie - 100 gedichten uit het Koninkrijk van 1945 tot nu" (Querido, november 2022). Het gedicht is afkomstig uit 'Thoolse vertelsels en gedichten (Heemkundekring Stad en Lande van Tholen, 2007). De vertaling is gemaakt door de auteur.

Brandgank

Het smalste slopje van
Smurdiek ommae nauwer
van de veste nae de Mart

Ik liep ’r deu nae schole
ik liep ’r deu naer ‘uus
somtieds kom je ’r iemand
tehen, in de brandgank is het
dan voorrang geven of nemen
een onheschreve rehel

Je kunt ’r j’n eihe stappen ôôre
‘ard in ‘ol, of die van een oare,
zeker ’s aeves à d’r weinig licht is,
weet je nie van wie à ze binne,
is t’n dun of dik, is ’t Jan den Doenker
of is ’t Oosje Pik?

As kleine jongen klom je d’r in
om’oahe, mee je voeten tehen
de êêne mure, je rik tehen den oaren,
strek je rik je lief, de wereld in
een nieuw perspectief
m’n kindertied è ’k noe helêêrd
was ongezjeneerd ’t ò wè wat
langer muhhe dure

*

Brandgang

Het smalste steegje van
Sint-Maartensdijk alsmaar nauwer
van de vest tot de Markt

Ik liep er door naar school
ik liep er door naar huis
af en toe kom je er iemand
tegen, in de brandgang is het
dan voorrang geven of nemen
een ongeschreven regel

Je kunt er je eigen stappen horen
hard en hol, of die van een ander,
zeker ’s avonds als er weinig licht is,
weet je niet van wie ze zijn
is hij dun of dik, is het Jan den Donker
of is het Oosje Pik?

Als kleine jongen klom je erin
omhoog, met je voeten tegen
de ene muur, je rug tegen de andere,
strak je rug je lijf, de wereld in
een nieuw perspectief
mijn kindertijd heb ik nu geleerd
was onbekommerd: het had wel wat
langer mogen duren

*Jan den Doenker (Donker) en (J)oosje Pik: namen die volwassenen gebruikten om kinderen te waarschuwen, op gevaar te wijzen

© Arie de Viet

Arie de Viet - Brandgank / Brandgang (Gedicht in het Zeeuws)

Tsead Bruinja (b. 1974) is a poet living in Amsterdam. He made his debut in 2000 with the Frisian language collection called 'De wizers yn it read' (The meters in the red). Bruinja’s debut in the
Dutch language, 'Dat het zo hoorde' (The way it should sound), was published in 2003, and was nominated for the Jo Peters Poetry Prize the following year. Bruinja compiles anthologies – including the famous 'Kutgedichten' (Twat Poems) and the anthology 'Droom in Blauwe regenjas - nieuwe Friese dichters' (Dream in a Blue Raincoat - new Frisian poets) –, writes critical reviews, hosts literary events and performs in the Netherlands and abroad, often with musician Jaap van Keulen and occasionally with the flamenco dancer Tanja van Susteren. His most recent collections are Overwoekerd (Overgrown; 2010), and Angel (Hook; 2008). The latter was published in newspaper form and appeared as a free download on a Dutch literary blog. Within a month it had been downloaded 2000 times. At the end of 2008 Bruinja was nominated as the new poet laureate for the Netherlands for the period 2009-2013. Bruinja came in second.

Website: www.tseadbruinja.nl

Tsead Bruinja (Rinsumageest, 1974) debuteerde in 2000 met een Friestalige bundel. Bruinja's Nederlandstalige debuut 'Dat het zo hoorde' (Contact, 2003) werd in 2004 genomineerd voor de Jo Peters PoëziePrijs. Bruinja stelt bloemlezingen samen, recenseert, presenteert, interviewt, vertaalt en treedt op in binnen en buitenland. Sinds 2008 schrijft hij geregeld een actueel gedicht voor het EO radioprogramma Dit is de dag. In datzelfde jaar maakte Herman van Veen schilderijen bij Bruinja's gedichten die geëxposeerd werden in het Natuurmuseum Fryslân. Bruinja’s meest recente bundels zijn 'Overwoekerd' (Cossee, 2010 en het tweetalige 'Stofsûgersjongers / Stofzuigerzangers'(Afûk, 2013). 