เวลาเราทำทานเรามีความสุข
จิตใจที่รู้จักให้มันจะพัฒนา 
อันแรกเลย มันลดความเห็นแก่ตัว
อันที่สอง ใจที่รู้จักเกื้อกูลมันจะอ่อนโยน
สิ่งที่พระพุทธเจ้าสอน 
สุดท้ายมันก็มาลงที่การพัฒนาใจทั้งนั้น 
เรานึกว่าทำทานไม่เกี่ยวกับการปฏิบัติ 
ที่แท้การทำทานเป็นการฝึกจิตขั้นพื้นฐาน 
ต่อมาเราก็ฝึกให้เข้มข้นขึ้น รักษาศีล 
การรักษาศีลจะต้องต่อสู้กับกิเลสตัวเอง 
กิเลสมันจะพาเราผิดศีลตลอดเวลา 
เราก็พยายามรักษาศีลไว้ ไม่ตามใจกิเลสที่จะทำผิดศีล
ศีลเป็นการฝึกลดละความโลภ ความโกรธ ความหลง
เห็นไหมว่าทานก็สำคัญ ศีลก็สำคัญ 
ถัดไปที่ฆราวาสต้องเรียนนั้นคือภาวนา
การภาวนามันมี 2 อันคือสมถภาวนากับวิปัสสนาภาวนา 
มันอยู่ที่ว่าฆราวาสจะเอาแค่ไหน 
ฆราวาสพอใจที่จะภาวนาให้สงบ 
ให้จิตมีกำลังเพื่อจะไปสู้กับโลกก็ฝึกไป เป็นสมถภาวนา
อีกอันหนึ่งคือวิปัสสนาภาวนา ก็มีหลัก 
มีสติรู้กายรู้ใจ ตามความเป็นจริงด้วยจิตที่ตั้งมั่นและเป็นกลาง
เมื่อรู้หลักแล้วก็เดินเอา 
ช่วยตัวเองพยายามพัฒนาตัวเองไป
ฝึกตัวเองอย่างนี้ทุกวัน 
มันก็จะอยู่ในเรื่องทาน ศีล ภาวนา 
สุดท้ายมันก็ลดละอกุศลลงไป 
แล้วก็เจริญกุศลให้ถึงพร้อม

หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
29 มกราคม 2565

CD 92

ทาน ศีล ภาวนาเพื่อพัฒนาจิต :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 29 ม.ค. 2565

เราภาวนาเราจะรู้เลย
จิตดวงหนึ่งเกิดขึ้น ดวงหนึ่งดับไปทั้งวันทั้งคืน 
ดับแล้วมันมีพลังงาน มีวิบาก
ยังผลักดันให้เกิดจิตดวงใหม่ขึ้นมาได้ 
ฉะนั้นมันไม่ใช่ตายแล้วสูญ 
วิบากกรรมส่งผลให้เกิดขันธ์ใหม่ในภพใหม่ขึ้นมา 
ขันธ์ใหม่ในภพใหม่เหมือนกับเป็นลูก 
กระทั่งจิตดวงต่อไปเหมือนเป็นลูกของจิตดวงเก่า 
จิตมันมีมรดก 
จิตดวงใหม่ที่เกิดขึ้น
ก็รับมรดกมาจากจิตที่เป็นพ่อเป็นแม่ของมัน 
จิตดวงเก่าทำกุศลไว้เยอะก็คล้ายๆ เป็นเศรษฐี 
วิบากให้ผลไปเกิดจิตดวงใหม่ขึ้นมา 
เหมือนมีลูก ลูกก็พลอยเป็นเศรษฐีไปด้วย 
จิตดวงเก่าทำบาปมาเยอะ 
บุญไม่ได้ทำ ทำแต่กรรมชั่ว 
ก็เหมือนจิตดวงใหม่เกิดมา
เป็นลูกของจิตดวงเดิมนี้ 
ลำบากยากจน ชีวิตลำบาก 
ฉะนั้นจิตนี้เกิดดับสืบเนื่อง 
กระทั่งการข้ามภพข้ามชาติ
 
หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
12 มีนาคม 2565

CD 93

มรดกกรรม :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 12 มี.ค. 2565

หลวงพ่อบอกให้มีศีล 
เพื่อเราจะได้ไม่ยอมแพ้กิเลส 
เราไม่ปล่อยให้กิเลสซึ่งมันเข้มแข็ง
มาทำร้ายจิตใจของเราให้ตกเป็นทาสของมัน 
ด้วยการตั้งใจรักษาศีล 
ต่อมาเราก็มาฝึกเรื่องของสมาธิ 
คราวนี้เราจะเตรียมต่อสู้เอาชนะกิเลสแล้ว 
การฝึกสมาธิเหมือนเราสะสมกำลัง 
เหมือนเราเตรียมทหารเตรียมกองทัพ
สะสมอาวุธเพื่อจะไปโจมตีข้าศึกคือกิเลส 
การเข้าไปต่อสู้ทำลายล้างข้าศึกจริงๆ 
คือการเจริญปัญญา 
การทำสมาธิเหมือนการเตรียมอาวุธ เตรียมทหาร
เตรียมความพร้อมที่จะต่อสู้ 
ฉะนั้นพอเราฝึกสมาธิอย่างที่หลวงพ่อบอก 
ทำกรรมฐานแล้วจิตไหลแล้วรู้ ไหลแล้วรู้ไป 
พอเรามีสมาธิจิตใจอยู่กับเนื้อกับตัวแล้ว 
อันนี้ล่ะจิตใจเราเป็นทหารที่พร้อมจะทำสงครามแล้ว 
พร้อมที่จะเจริญปัญญา 

การเจริญปัญญาคือการทำลายล้างกิเลส 
ศีลเป็นแค่หนีเข้าป้อม 
กิเลสมันเข้มแข็งเราสู้ไม่ไหว หนีมัน 
ช่วงไหนมีสมาธิเราก็ผลักกิเลสถอยไป 
ช่วงไหนสมาธิเราตกกิเลสก็รุกเข้ามาอีก 
ผลัดกันแพ้ผลัดกันชนะ 
แต่ช่วงที่จะเผด็จศึกนี่คืองานเจริญปัญญา 
ฉะนั้นเราเตรียมกองทัพของเราให้พร้อม 
คือเตรียมจิตใจของเราให้มีสติให้มีสมาธิให้มากๆ 
แล้วเราถึงจะเจริญปัญญาได้ 


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
25 กุมภาพันธ์ 2565

คอร์สปฏิบัติธรรมชาวจีน

เตรียมกองทัพของเราให้พร้อม :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 25 ก.พ. 2565

ธรรมะเป็นศาสตร์อันหนึ่ง ต้องลงมือปฏิบัติ 
ศาสตร์อันนี้ท่องจำเอาก็ไม่ได้ประโยชน์อะไร 
เราท่องตำรับตำราได้เยอะ กิเลสไม่กลัว 
กิเลสไม่กลัวความรู้ทั้งหลาย 
กระทั่งความรู้ในธรรมะที่เล่าเรียน 
กิเลสกลัวคนรู้ทัน 

กิเลสอยู่ในใจเรา เราไม่เคยเห็น 
มันอยู่มานานแล้ว นับภพนับชาติไม่ถ้วน 
มันเป็นเจ้านาย สั่งให้เราทำ 
สั่งให้เราพูด สั่งให้เราคิด 
กิเลสมันสั่งทั้งนั้นเลย 
ทั้งความคิด ทั้งคำพูด ทั้งการกระทำ 
เราไม่เคยเห็น เรามีแต่ความลำพองว่าเราเก่ง 
ไม่มีใครบังคับเราได้ ไม่มีใครสั่งเราได้ ไม่กลัวใคร 
เราไม่เห็นหรอก เป็นทาสอยู่ 
กว่าจะเรียนรู้ถึงจิตถึงใจตัวเอง 
กิเลสมันอยู่ที่จิต ต้องเรียนรู้ให้ถึงจิตถึงใจ 
พอเราเห็นมัน มันถึงจะกลัวเรา
เราไม่เห็นมัน มันก็แอบอยู่ในใจเรา 
เป็นเจ้านายเรา ตกเป็นทาสโดยไม่รู้สึกตัว 


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
20 มีนาคม 2565

กิเลสกลัวคนรู้ทัน :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 20 มี.ค. 2565

ตอนที่ภาวนาใหม่ๆ 
รู้สึกจิตผู้รู้มันเป็นตัวสุข 
จิตผู้หลงมันเป็นตัวทุกข์ 
จิตยังมี 2 อัน ตัวสุขกับตัวทุกข์ 
ภาวนาจนถึงจุดหนึ่งจะแจ้งเลย 
จิตนั้นล่ะคือตัวทุกข์ มีแต่ทุกข์มากกับทุกข์น้อย 
กายนี้คือตัวทุกข์ มีแต่ทุกข์มากกับทุกข์น้อย ไม่มีตัวสุข 
อันนั้นเรียกว่าเรารู้ทุกข์จริงๆ แล้ว 
พอรู้ทุกข์จริงๆ มันจะวางเลย 
จะวางจริงๆ วางวัฏฏะลงไป 
วัฏสงสารถล่มลงตรงนั้น 
ตรงที่รู้แจ้งในกองทุกข์ของขันธ์ 5 นั้น 
หรือของอายตนะ 6 หรือของธาตุ 18 ของอินทรีย์ 22 
ก็จะเข้าใจปฏิจจสมุปบาท 
สิ่งที่เรานึกว่ามี 
มันแค่การประชุมกันขององค์ธรรมจำนวนมาก 
อยู่ชั่วคราวก็แตกสลายออกไป 
ทุกสิ่งทุกอย่างชั่วคราวไปหมดเลย 

ค่อยๆ เรียนไปแล้ววันหนึ่งจะเห็น 
อย่างที่หลวงพ่อบอกนั่นล่ะ 
วันนี้แค่เห็นว่าเดี๋ยวจิตรู้ เดี๋ยวจิตหลง แค่นี้ยังดีเลย ใช้ได้ 
หรือเห็นว่าเดี๋ยวจิตก็สุข เดี๋ยวจิตก็ทุกข์ เดี๋ยวจิตก็เฉยๆ แค่นี้ก็ใช้ได้ 
หรือเห็นว่าเดี๋ยวจิตก็โกรธ เดี๋ยวจิตก็ไม่โกรธ แค่นี้ก็ใช้ได้ 
เดี๋ยวเห็นจิตก็โลภ จิตก็ไม่โลภ แค่นี้ก็ใช้ได้ 
เวลาเรียน เรียนจุดเล็กๆ นิดเดียวนั่นล่ะ 
เวลาเข้าใจเข้าใจทั้งหมด 
จะเข้าใจปฏิจจสมุปบาท เข้าใจอริยสัจ


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
26 มีนาคม 2565

เข้าใจปฏิจจสมุปบาท :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 26 มี.ค. 2565

อันแรกก็ถือศีล 5 
อันที่สอง ทำในรูปแบบให้จิตใจได้พักผ่อน ฝึกตัวเองไป 
อันที่สาม คือการเจริญสติในชีวิตประจำวัน 
พอใจมีกำลังแล้ว ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ กระทบอารมณ์มีสติไว้ 
เกิดความเปลี่ยนแปลงในจิต รู้ 
เกิดความเปลี่ยนแปลงในกาย รู้ 
รู้ไปเรื่อยๆ เห็นกายไป เห็นจิตไป
ว่ามันเปลี่ยนแปลงไปเรื่อยๆ 
แล้วจะเห็นไตรลักษณ์ของกาย 
เห็นไตรลักษณ์ของจิต 

การปฏิบัติทำให้ครบ 3 อย่างนี้ 
ศีล 5 ต้องรักษา 
ตั้งใจงดเว้นการทำบาปอกุศลทางกาย วาจา 5 อย่าง 
สมาธิต้องฝึก ทำในรูปแบบทุกวัน แบ่งเวลาไว้เลย 
เวลาที่เหลือเจริญสติในชีวิตประจำวัน 
ถ้ามีอะไรเปลี่ยนแปลงในกาย รู้สึก 
มีอะไรเปลี่ยนแปลงในจิตใจ รู้สึก 
ค่อยฝึกไปเรื่อยๆ 
เดี๋ยววันหนึ่งเราก็จะเห็นความจริงของกายของใจ 
เห็นได้ก็วาง วางได้ก็ไม่ทุกข์



หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
2 เมษายน 2565

การปฏิบัติ 3 อย่างที่ต้องทำทุกวัน :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 2 เม.ย. 2565

นิโรธ 5 :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 3 เม.ย. 2565

บางคนชอบพูด โน่นก็ไม่ยึด นี่ก็ไม่ยึด 
ไม่ได้รู้ทุกข์ ไม่รู้ทุกข์ไม่มีทางละสมุทัย 
ไม่ละสมุทัยไม่มีทางแจ้งนิโรธ 
ไม่เกิดมรรคเกิดผล ไม่เห็นนิพพานหรอก 
ไม่แจ้งนิโรธก็ไม่มีอริยมรรคเกิดขึ้นหรอก 
เพราะตอนเกิดมรรคเกิดผลใช้นิพพานเป็นอารมณ์ 
ไม่ได้ใช้รูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ ธรรมารมณ์ เป็นอารมณ์ 
แต่นิพพานเป็นธรรมารมณ์อย่างหนึ่ง 
ข้อยกเว้นอันหนึ่งจะรู้ด้วยใจ รู้ด้วยตาไม่ได้ 
ฉะนั้นถ้าเรานั่งสมาธิแล้วก็ลืมตา 
ไปเห็นโลกพระนิพพาน เห็นพระพุทธเจ้านั่งอยู่หลายองค์ 
อันนั้นไม่ใช่นิพพานเป็นความปรุงแต่ง เป็นนิมิต

ฉะนั้นก่อนที่จะถึงคำว่า 
“ธรรมทั้งหลายทั้งปวง สิ่งทั้งหลายทั้งปวงไม่ควรยึดมั่น” 
ต้องรู้ว่าเราไม่ยึดเพราะเห็นทุกข์ ไม่เห็นทุกข์ก็ยังยึดอยู่นั่นล่ะ 
จะเห็นทุกข์ก็ต้องดูกาย มีสติรู้กายรู้ใจตามความเป็นจริง 
รู้ด้วยจิตที่ตั้งมั่นและเป็นกลาง คือมีสมาธิที่ดี 
ตั้งมั่นและเป็นกลาง นี่เรื่องของสมาธิ 
สติเป็นตัวรู้ทันว่ามีอะไรเกิดขึ้นในกายในใจ 
แต่รู้ด้วยจิตที่ตั้งมั่นและเป็นกลาง 
คือจิตที่ทรงสมาธิที่ถูกต้องอยู่ ปัญญามันถึงจะเกิด 
มีปัญญาก็ไม่ใช่เพื่อจะมีปัญญา 
มีปัญญาเพื่อจะได้เห็นทุกข์ 
แล้วจิตมันถึงจะปล่อยวางของมันเอง 
มันเป็นของมันเอง ค่อยๆ เรียนค่อยๆ รู้ไป 
ฝึกทุกวัน อดทนดูแล้วดูอีกไป 


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
9 เมษายน 2565

ธรรมทั้งหลายทั้งปวงไม่ควรยึดมั่น :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 9 เม.ย. 2565

เรียนรู้ความจริง รูป เสียง กลิ่น รส 
โผฏฐัพพะ ธรรมารมณ์ทั้งหลาย 
อารมณ์ทั้งหลายที่คนโง่คนเขลาใฝ่หา แสวงหา 
ฆ่าฟันทำร้ายกันเพื่อแย่งอารมณ์ที่ดี 
เพื่อจะผลักไสอารมณ์ที่ไม่ดี 
แล้วตกเป็นทาสของอารมณ์ทั้งหลาย 
ถ้าเราภาวนาเราก็รู้ ของชั่วคราวเท่านั้นเอง 
ของชั่วขณะจิตหนึ่งเท่านั้นเอง 
สั้นนิดเดียว เดี๋ยวก็ไปแล้ว 
ถ้ารู้อย่างนี้ ความอยากมันจะไม่เกิด 
ตรงที่เราเห็นความจริงนั่นล่ะ เรียกว่าเรามีปัญญา 
มีวิชชาตัณหามันก็ไม่เกิด 
ถ้ามีอวิชชา ไม่รู้ความจริง ตัณหามันก็เกิด 
ฉะนั้นวิธีที่เราจะละตัณหา คือรู้ความจริงลงไป 
รู้ความจริงของทุกสิ่งทุกอย่างที่ผ่านเข้ามา



หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
10 เมษายน 2565

เรียนรู้อายตนะเพื่อละตัณหา :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 10 เม.ย. 2565

หลวงปู่ดูลย์ท่านสอนบอกว่า 
“การปฏิบัตินั้นไม่ยาก ยากเฉพาะผู้ไม่ปฏิบัติ” 
ผู้ไม่ปฏิบัติก็คือผู้ละเลย 
ไม่สนใจที่จะเรียนรู้กายรู้ใจของตัวเอง 
ถ้าเราสนใจที่จะเรียนรู้กายรู้ใจ 
การรู้กายรู้ใจไม่ใช่เรื่องยากเลย

การปฏิบัตินั้นไม่ยาก ยากเฉพาะผู้ไม่ปฏิบัติ 
ตั้งใจเสียใหม่ แทนที่จะสนใจแต่คนอื่น สนใจแต่สิ่งอื่น 
หันมาสนใจร่างกาย จิตใจของตัวเองบ้าง 
สะสมความรู้ถูก ความเข้าใจถูก
ในร่างกายในจิตใจของตัวเองให้มากๆ 
ชาตินี้ยังไม่ได้มรรคผล ชาติหน้าก็จะได้ง่ายๆ 
ถ้าบุญบารมีพอ สะสมมามากพอ 
ศีล สมาธิ ปัญญาสมบูรณ์ 
การจะได้มรรคผลในชีวิตนี้ก็ไม่ใช่เรื่องยาก 
พระโสดาบันไม่ได้รู้อะไรเยอะเลย 
ท่านรู้แค่ว่าสิ่งใดมีความเกิดขึ้นเป็นธรรมดา 
สิ่งนั้นทั้งหมดมีความดับเป็นธรรมดา รู้อยู่เท่านี้ล่ะ 
เราดูของจริง สิ่งที่เกิดล้วนแต่ดับ 
ดูไป ไม่ใช่เรื่องยาก 
ในที่สุดปัญญามันก็จะเกิด มันก็จะรู้เลย 
ทุกสิ่งมันของชั่วคราว 
สิ่งใดสิ่งหนึ่ง มีความเกิดขึ้น สิ่งนั้นมีความดับเป็นธรรมดา 
รู้ตรงนี้เป็นพระโสดาบันได้ ไม่ยากหรอก 
มันยากที่ไม่ยอมรู้


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
17 เมษายน 2565

การปฏิบัตินั้นไม่ยาก :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 17 เม.ย. 2565

EP - 472 - ผู้ชายควรเลือกภรรยาที่ดีรอบคอบ( สภษ31.1 - 18)

มีสติ รู้กาย รู้ใจ ตามความเป็นจริง ด้วยจิตที่ตั้งมั่นและเป็นกลาง

เรียนรู้อายตนะเพื่อละตัณหา :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 10 เม.ย. 2565

หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช