เวลาเราภาวนา 
ถ้าเราไม่มีสติ เราก็ต้องพัฒนาสติ 
ไม่มีสัมมาสมาธิ เราก็ต้องพัฒนาสัมมาสมาธิ 
หรือเราไม่มีทฤษฎีชี้นำที่ถูกต้อง 
เรียกว่าไม่มีสัมมาทิฏฐิ ก็ต้องศึกษา 
ศึกษาจากพระไตรปิฎกจากอะไร
ให้ได้สัมมาทิฏฐิในเบื้องต้น 
เป็นทฤษฎีชี้นำว่าเราจะพ้นทุกข์ได้อย่างไร 
ฉะนั้นไม่ว่าเราจะแก้ปัญหาทางโลก 
หรือเราจะแก้ปัญหาทุกข์ทางจิตใจของเรา 
หลักมันก็ตรงกันนั่นล่ะ 
เพราะสัจจะความจริงก็ต้องเป็นความจริงในทุกที่ทุกเวลา 
ไม่ใช่เป็นความจริงเฉพาะในวัด 
ไปแก้ปัญหาชีวิตจริงทำไม่ได้ อันนั้นด้อยเกินไป 
ศาสนาพุทธไม่ได้ด้อยอย่างนั้น 
ที่หลวงพ่อสอนพวกเราซ้ำแล้วซ้ำอีก 
ก็สอนอยู่ในเรื่องของอริยสัจนั่นเอง
สอนพวกเราให้รู้ทุกข์ 


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
13 กุมภาพันธ์ 2565

CD 93

พ้นทุกข์ด้วยอริยสัจ 4 :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 13 ก.พ. 2565

เวลามีเวลาว่าง 5 นาที 2 นาที 3 นาทีอะไรอย่างนี้ 
อย่าทิ้งเปล่าๆ อยู่กับเครื่องอยู่ของเราไป 
อยู่ก็เหมือนอยู่บ้าน อยู่สบายๆ ไม่ได้อยู่คุก 
เวลาจิตต้องการไปรู้อารมณ์อื่นๆ มันจะไหลไป 
ส่วนใหญ่ก็ไหลไปคิด ให้เรามีสติรู้ทัน 
ฝึกอย่างนี้มากๆ มากที่สุดที่จะมากได้ 
มีนาทีหนึ่งก็ฝึกนาทีหนึ่ง มี 5 นาทีก็ฝึก 
5 นาที 10 นาทีก็เอา เก็บเล็กเก็บน้อยทั้งวัน 
ถ้าทั้งวันจิตเราออกข้างนอก ไม่เคยกลับบ้าน 
คือทิ้งวิหารธรรมไป จิตหนีไปตลอด 
ตกเย็นจะไปนั่งภาวนา ไปเดินจงกรม ทำไม่ได้ 
มันฟุ้งซ่าน เพราะมันฟุ้งมาทั้งวันแล้ว จิตมันก็เหนื่อย 
พอจิตเหนื่อย พอไปนั่งสมาธิ ก็นั่งหลับ 
หรือบางคนมันฟุ้งแล้วมันยังฟุ้งได้ไม่ถึงใจ 
พอนั่งสมาธิมันก็ฟุ้งต่อ 
ฉะนั้นถ้าเรามีวินัยในตัวเอง 
เราไม่ทิ้งเวลาเปล่าๆ มี 5 นาที 10 นาทีอะไร 
เก็บให้หมดเลย


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
27 กุมภาพันธ์ 2565

ภาวนาเก็บเล็กเก็บน้อย :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 27 ก.พ. 2565

[คลิปสั้น] อย่ามีเครื่องอยู่หลายอย่าง หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 12 ก.พ. 65 (650212)

[คลิปสั้น] ใช้จิตเป็นวิหารธรรม หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 16 ก.พ. 65 (650216)

ศาสนาพุทธเป็นเรื่องของกรรม
กรรมก็เป็นเรื่องของเหตุกับผล 
ทำเหตุชั่ว คือมีตัณหาเป็นเหตุ ก็มีทุกข์เป็นผล 
มีศีล สมาธิ ปัญญา 
คือมีมรรคเป็นเหตุ ก็มีนิโรธเป็นผล 
เวลาละฝ่ายชั่วก็ละที่เหตุ ละที่ตัณหา 
ผลคือทุกข์มันก็ไม่มี 
ในฝ่ายดี เจริญ เพราะมรรคต้องเจริญ 
ฉะนั้นเหตุของทุกข์กับเหตุของนิโรธเราทำต่างกัน 
เหตุของทุกข์คือตัวตัณหาต้องละเสีย 
เหตุของนิโรธคือตัวมรรคต้องเจริญ 

ฉะนั้นกิจต่ออริยสัจจะชัดเจนอยู่ 
ตัวทุกข์เป็นตัวผลของตัณหา ละไม่ได้ 
การละไปละที่ผลไม่ได้ ต้องละที่เหตุ 
ฉะนั้นท่านบอกทุกข์ก็ให้รู้ว่ามันทุกข์ 
สมุทัยคือตัณหาให้ละเสีย 
นิโรธก็เหมือนกัน นิโรธเป็นผล 
อยู่ๆ เราไปทำผลขึ้นมาไม่ได้ 
เราต้องทำเหตุคือศีล สมาธิ ปัญญา 
หรือการเจริญอริยมรรคมีองค์ 8 
เราเจริญแล้ว ในที่สุดก็ได้ผลคือนิโรธ 
อยู่ๆ เราไปทำผลไม่ได้ เราต้องทำเหตุ 
เหตุคือมรรคต้องเจริญ 
ถ้าฝ่ายชั่ว เหตุคือตัณหา ต้องละ


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
6 มีนาคม 2565

ทำผลไม่ได้ ต้องทำเหตุ :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 6 มี.ค. 2565

เราภาวนาเราจะรู้เลย
จิตดวงหนึ่งเกิดขึ้น ดวงหนึ่งดับไปทั้งวันทั้งคืน 
ดับแล้วมันมีพลังงาน มีวิบาก
ยังผลักดันให้เกิดจิตดวงใหม่ขึ้นมาได้ 
ฉะนั้นมันไม่ใช่ตายแล้วสูญ 
วิบากกรรมส่งผลให้เกิดขันธ์ใหม่ในภพใหม่ขึ้นมา 
ขันธ์ใหม่ในภพใหม่เหมือนกับเป็นลูก 
กระทั่งจิตดวงต่อไปเหมือนเป็นลูกของจิตดวงเก่า 
จิตมันมีมรดก 
จิตดวงใหม่ที่เกิดขึ้น
ก็รับมรดกมาจากจิตที่เป็นพ่อเป็นแม่ของมัน 
จิตดวงเก่าทำกุศลไว้เยอะก็คล้ายๆ เป็นเศรษฐี 
วิบากให้ผลไปเกิดจิตดวงใหม่ขึ้นมา 
เหมือนมีลูก ลูกก็พลอยเป็นเศรษฐีไปด้วย 
จิตดวงเก่าทำบาปมาเยอะ 
บุญไม่ได้ทำ ทำแต่กรรมชั่ว 
ก็เหมือนจิตดวงใหม่เกิดมา
เป็นลูกของจิตดวงเดิมนี้ 
ลำบากยากจน ชีวิตลำบาก 
ฉะนั้นจิตนี้เกิดดับสืบเนื่อง 
กระทั่งการข้ามภพข้ามชาติ
 
หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
12 มีนาคม 2565

มรดกกรรม :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 12 มี.ค. 2565

ตัวสำคัญคือตัวจิต 
จิตนี้เดี๋ยวก็โคจรไปทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ 
เกิดดับทางอายตนะทั้ง 6
จิตก็ไม่ใช่ตัวเรา ไม่ใช่ของเรา 
ไม่ใช่คน ไม่ใช่สัตว์ ไม่ใช่เรา ไม่ใช่เขา 
ฉะนั้นถึงจะเริ่มจากการรู้รูป สุดท้ายมันก็เข้ามาที่จิตจนได้
แต่ถ้าเราลัด เข้ามาที่จิตได้ 
เข้ามาเลย ไม่ต้องเสียเวลาอ้อมค้อม เข้ามาที่จิต 
ถ้าเราเห็นว่าจิตไม่ใช่เราอันเดียว 
ขันธ์ 5 ทั้งหมดจะไม่เป็นเราแล้ว 
อายตนะทั้งหมดจะไม่เป็นเราแล้ว 
เล่นมันที่หัวโจกตัวเดียวเลย

หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
13 มีนาคม 2565

จิตคือหัวโจก :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 13 มี.ค. 2565

อยู่กับโลกไปเห็นโลกมันทุกข์ เห็นขันธ์มันทุกข์ 
บางทีขันธ์ก็เรียกว่าโลกนั่นล่ะ 
โลกข้างนอกมันก็ทุกข์อย่างนี้ เจริญแล้วเสื่อมๆ 
โลกภายในก็เจริญแล้วเสื่อมเหมือนกัน 
สุดท้ายจะเห็นความจริง 
ภายนอกหรือภายในมันก็อันเดียวกัน ก็โลกเหมือนกัน 
พอรู้โลกแจ่มแจ้งจิตก็วางโลก ไม่มีอะไรโลกนี้ 
จะโลกภายในก็คือกายนี้ใจนี้ 
หรือโลกภายนอกกายคนอื่นใจคนอื่น 
หรือสิ่งแวดล้อมทั้งหลายทั้งปวง 
มันก็เป็นอันเดียวกัน ไม่ใช่ของเรา 
เกิดแล้วก็ดับไป มีแล้วก็หายไป 
แล้วใจเข้าใจโลก ใจก็อยู่เหนือโลก 

เหนือโลกคือคำว่าโลกุตตระ 
คำว่าโลกุตตระมาจากคำว่าโลกกับคำว่าอุดร   
อะไรมันอยู่เหนือโลก 
ร่างกายอยู่เหนือโลกได้ไหม ไม่ได้ 
เวทนาอยู่เหนือโลกได้ไหม เวทนาก็อยู่เหนือโลกไม่ได้ 
สัญญาก็อยู่กับโลก สังขารก็อยู่กับโลก 
แต่จิตนั้นพัฒนาจนจิตมันอยู่เหนือโลกได้ 
จิตมันจะอยู่เหนือโลกได้มันก็ต้องเข้าใจโลก 
เห็นโลกตามความเป็นจริง 
ตามความเป็นจริงของโลก 
ก็คือโลกธรรมทั้งหลายนั่นล่ะ 


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
19 มีนาคม 2565

รู้โลกแจ่มแจ้งจิตก็วางโลก :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 19 มี.ค. 2565

ธรรมะเป็นศาสตร์อันหนึ่ง ต้องลงมือปฏิบัติ 
ศาสตร์อันนี้ท่องจำเอาก็ไม่ได้ประโยชน์อะไร 
เราท่องตำรับตำราได้เยอะ กิเลสไม่กลัว 
กิเลสไม่กลัวความรู้ทั้งหลาย 
กระทั่งความรู้ในธรรมะที่เล่าเรียน 
กิเลสกลัวคนรู้ทัน 

กิเลสอยู่ในใจเรา เราไม่เคยเห็น 
มันอยู่มานานแล้ว นับภพนับชาติไม่ถ้วน 
มันเป็นเจ้านาย สั่งให้เราทำ 
สั่งให้เราพูด สั่งให้เราคิด 
กิเลสมันสั่งทั้งนั้นเลย 
ทั้งความคิด ทั้งคำพูด ทั้งการกระทำ 
เราไม่เคยเห็น เรามีแต่ความลำพองว่าเราเก่ง 
ไม่มีใครบังคับเราได้ ไม่มีใครสั่งเราได้ ไม่กลัวใคร 
เราไม่เห็นหรอก เป็นทาสอยู่ 
กว่าจะเรียนรู้ถึงจิตถึงใจตัวเอง 
กิเลสมันอยู่ที่จิต ต้องเรียนรู้ให้ถึงจิตถึงใจ 
พอเราเห็นมัน มันถึงจะกลัวเรา
เราไม่เห็นมัน มันก็แอบอยู่ในใจเรา 
เป็นเจ้านายเรา ตกเป็นทาสโดยไม่รู้สึกตัว 


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
20 มีนาคม 2565

กิเลสกลัวคนรู้ทัน :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 20 มี.ค. 2565

การที่เรามีสติแล้วรู้ แล้วรู้สภาวะไปเรื่อยๆ 
สติก็จะแหลมคมขึ้น 
สมาธิที่ถูกต้องก็จะดีขึ้น 
ปัญญาก็จะเกิดขึ้น 
สุดท้ายศีล สมาธิ ปัญญา
จะประชุมลงในขณะจิตเดียวกัน
มันรวมลงในที่เดียวกันได้ ในขณะเดียวกันได้ 
ด้วยวิธีที่หลวงพ่อบอกนั่นล่ะ รู้สภาวะ 
การที่เรารู้สภาวะ ศีลมันเกิดอัตโนมัติแล้ว 
ความตั้งมั่นเกิดขึ้นโดยอัตโนมัติแล้ว 
ทำซ้ำๆ ต่อไปปัญญาอัตโนมัติมันก็เกิด 
จะเห็นทุกสิ่งที่เกิดดับทั้งสิ้น 
สิ่งทั้งหลายเกิดจากเหตุ ถ้าเหตุดับ สิ่งนั้นก็ดับ 
อันนี้เห็นอนัตตา เห็นอนิจจัง 
ตรงนี้เราได้เดินปัญญาอยู่แล้ว 
เพราะฉะนั้นการที่เรามีสติ ภาวนาไปเรื่อยๆ 
ศีล สมาธิ ปัญญา มันจะสมบูรณ์ในขณะเดียวกันๆ พร้อมๆ กัน 

ตรงที่ศีล สมาธิ ปัญญาอัตโนมัติเกิดขึ้นในขณะเดียวกัน 
ถ้าบุญบารมีมากพอ สะสมมามากพอ อริยมรรคจะเกิดขึ้น 
เพราะในอริยมรรคมีศีลอัตโนมัติ 
สมาธิอัตโนมัติ ปัญญาอัตโนมัติอยู่ 
มันเกิดพร้อมกันในขณะจิตเดียวกัน 
เพราะฉะนั้นฝึกทุกวันๆ ต้องทำให้ต่อเนื่อง 
จิตจะได้ทรงสมาธิที่ดีขึ้นมา สามารถเดินปัญญาได้ 
สุดท้ายศีล สมาธิ ปัญญาก็ประชุมลงที่จิตดวงเดียว 
ในขณะจิตเดียว มันคือขณะแห่งอริยมรรค



หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
27 มีนาคม 2565

ศีล สมาธิ ปัญญาอัตโนมัติ :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 27 มี.ค. 2565

นิโรธ 5 :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 3 เม.ย. 2565

มีสติ รู้กาย รู้ใจ ตามความเป็นจริง ด้วยจิตที่ตั้งมั่นและเป็นกลาง

จิตคือหัวโจก :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 13 มี.ค. 2565

หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช