ถ้าเราอยากมีความสุขต้องรู้จักพอ 
มีชีวิต Basic minimum needs มีแค่นั้นจริงๆ ก็พอแล้ว 
พระพุทธเจ้าสร้างสังคมพระขึ้นมา 
สังคมพระเป็นตัวอย่างที่ว่าอยู่อย่างไรแล้วพอ 
พวกเราไปบิณฑบาตมา ข้าวไม่พอก็มีแม่ครัวช่วยทำให้ 
เราก็ยังฉันได้วันละครั้งอยู่อย่างนั้น มันก็ได้แค่นั้น 
อยู่ได้ไหม ก็อยู่ได้ 
จีวรชุดหนึ่งๆ หลวงพ่อใช้ตั้งหลายปี ไม่ได้สิ้นเปลือง 
ถ้าเราอยู่อย่างนี้มันก็ไม่ต้องเป็นหนี้ อยู่อย่างสบายๆ 
ถ้าเป็นโยมอย่างนี้ มีเสื้อผ้า 2 ชุด 3 ชุดอะไรแค่นี้ก็พอแล้ว 
กินก็ไม่ต้องไปกินหรูหราอะไร กินอาหารพออยู่ได้ 
ก็ไม่สิ้นเปลืองมาก พยายามฝึกตัวเองให้รู้จักพอ 

วิธีที่จะฝึกให้พอ ก็คือคอยรู้เท่าทันใจของตัวเอง 
ตรงที่ไม่พอเพราะความอยากมันมาก ความอยากมันครอบงำเรา 
ฉะนั้นเราหัดรู้เท่าทันใจของเราไว้ 
ใจมันมีความอยากอะไรเกิดขึ้น รู้ทันมัน 
ถ้าเรารู้ทันตัณหาคือความอยากที่เกิดขึ้นในจิตใจเรา 
พอเรารู้ทัน ตัณหามันเป็นโลภะ มันเป็นกิเลส 
ตรงที่เรารู้ทันคือเรามีสติ ตัณหามันจะดับ 
พอความอยากมันดับแล้วจิตมันจะมีสติมีปัญญาขึ้นมา 
จิตมันเป็นกุศลแล้ว มันก็จะรู้อะไรควรอะไรไม่ควร



--
หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม 
7 มีนาคม 2564 ไฟล์ 640307 ซีดีแผ่นที่ 89

CD 89

อยากมีความสุขต้องรู้จักพอ :: หลวงพ่อปราโมทย์ 7 มี.ค. 2564 (640307)

ดูจริตนิสัยเรา 
ถ้าเราเป็นพวกโลภมาก อยากมาก เรียกว่าตัณหาจริต 
สติปัฏฐานที่เหมาะกับพวกตัณหาจริตก็คือ ดูกายหรือเวทนา 
ถ้าพวกเจ้าความคิดเจ้าความเห็น เรียกว่า พวกทิฏฐิจริต 
สิ่งที่เหมาะสมก็คือจิตตานุปัสสนาและธัมมานุปัสสนา 

อุบายในการปฏิบัตินี่หลากหลาย นับจำนวนไม่ถ้วน 
เรียกกุศโลบาย อุบายที่ฉลาดในการฝึกกรรมฐาน 
อุบายนั้นทางใครทางมัน 
แต่หลักของการปฏิบัติมีทางเดียวที่พระพุทธเจ้าสอน
คือ อริยมรรคมีองค์ 8 ไม่มีทางที่สอง
แต่ในอริยมรรคแต่ละตัวๆ มันก็มีวิธีที่จะพัฒนาขึ้นมา 
อย่างสัมมาสติทำอย่างไรเราจะเกิดสติ 
บางคนเกิดสติเพราะเจริญกายานุปัสสนา 
บางคนเกิดสติเพราะเจริญเวทนานุปัสสนา 
บางคนเกิดสติเพราะเจริญจิตตานุปัสสนา 
บางคนก็ขึ้นธัมมานุปัสสนา 
พอสติถูกต้อง สมาธิที่ถูกต้องก็เกิด 
ถ้าได้สัมมาสติเมื่อไหร่ ก็ได้สัมมาสมาธิควบกันมาอย่างนั้น 
แล้วทำให้มาก เจริญให้มาก 
ต่อไปก็สัมมาญาณะ ความรู้ถูกความเข้าใจถูกก็เกิดขึ้น 
มีความรู้ถูก มีความเข้าใจถูกเกิดขึ้น ก็เกิดสัมมาวิมุตติ เกิดมรรคเกิดผล 


--
หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม 
4 เมษายน 2564 ไฟล์ 640404 ซีดีแผ่นที่ 89

กรรมฐานถูกจริตเหมือนยาถูกโรค :: หลวงพ่อปราโมทย์ 4 เม.ย. 2564

[คลิปสั้น] ปัญญาและสมาธิควบกัน หลวงพ่อปราโมทย์​ ปาโมชฺโช 10 เม.ย. 64 (640410)

การปฏิบัติมี 3 แนวทางหลักๆ 
ใช้สมาธินำปัญญา ใช้ปัญญานำสมาธิ 
ใช้สมาธิและปัญญาควบไปด้วยกัน 

ฉะนั้นเวลาเราไปเจอครูบาอาจารย์
องค์นี้ท่านสอนอย่างนี้ เรา 
เอ๊ะ ทำไมสอนไม่เหมือนองค์นี้อะไรอย่างนี้ 
ก็สอนกันคนละเรื่อง สอนคนละเส้นทาง 
ท่านมาทางไหนท่านก็ชอบสอนทางนั้น 
ถนัดอย่างไรก็สอนอย่างนั้น 
ฉะนั้นถ้าเราภาวนาเป็นเราก็จะไม่สงสัย เราฟังเราก็เข้าใจ 
แต่ถ้าเราเรียนของเราแคบๆ ก็ไม่เข้าใจของคนอื่น


--
หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม 
10 เมษายน 2564 ไฟล์ 640410 ซีดีแผ่นที่ 89

การปฏิบัติ 3 แนวทาง :: หลวงพ่อปราโมทย์ 10 เม.ย. 2564

[คลิปสั้น] ทำเหตุมากก็มีผลมาก หลวงพ่อปราโมทย์​ ปาโมชฺโช 18 เม.ย. 64 (640418)

สติสำคัญมาก 
ขาดสติคือขาดการปฏิบัติ มีสติคือมีการปฏิบัติ 
จะทำสมถะก็ต้องมีสติ จะทำวิปัสสนาก็ต้องมีสติ 
แต่ทำวิปัสสนาก็ต้องสติบวกปัญญา 
บวกสมาธิ บวกปัญญาเข้าไป 
ถ้าเราขาดสติตัวเดียว ก็ไม่ได้ภาวนาแล้ว หลง ลืม 
จุดเริ่มต้นที่เราจะฝึกกัน ฝึกให้มันมีสติไว้ 
หายใจออกรู้สึกตัว หายใจเข้ารู้สึกตัว 
ยืน เดิน นั่ง นอน รู้สึกตัวไป เคลื่อนไหว หยุดนิ่ง รู้สึกตัวไป 
ถ้าขาดความรู้สึกตัว ขาดสติ 
ให้เรารู้สึกตัวเนืองๆ ฝึกทุกวันๆ 
เวลาต้องการให้จิตสงบ ให้จิตได้พักผ่อน 
หรือจะฝึกให้จิตตั้งมั่น 
คือเรื่องของการฝึกสมาธิทั้งหลาย ก็ต้องอาศัยสติ

พระพุทธเจ้าถึงสอนสติปัฏฐาน 
สติปัฏฐานในเบื้องต้นนั้นเป็นไปเพื่อความมีสติ 
สติปัฏฐานในเบื้องปลายเป็นไปเพื่อความมีปัญญา 
ฉะนั้นในสติปัฏฐานนี้ครอบคลุม
ทั้งสมถกรรมฐานทั้งวิปัสสนากรรมฐาน ด้วยการฝึกสติ


--
หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม 
17 เมษายน 2564 ไฟล์ 640417 ซีดีแผ่นที่ 89

ขาดสติคือขาดการปฏิบัติ :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 17 เม.ย. 2564

สมาธิของพระพุทธเจ้าไม่หลงอารมณ์ 
ตั้งมั่นอยู่เหนืออารมณ์ 
เหมือนดูมาจากที่สูง ยืนอยู่บนตึก 
เห็นรถวิ่งไปวิ่งมาอยู่ในถนน 
ตัวไม่หล่นลงไปอยู่ในถนน 
รถไม่ได้มีคันเดียวใช่ไหม 
เดี๋ยวคันนั้นมา เดี๋ยวคันนี้มา เปลี่ยนไปเรื่อยๆ 
สมาธิของพระพุทธเจ้า จะเห็นความเปลี่ยนแปลงของอารมณ์ 
ไม่ใช่สงบนิ่งอยู่ในอารมณ์อันใดอันหนึ่ง 
ถ้าเราแยกแยะไม่ออก ก็ไม่เข้าใจหรอก 
ทำไมทำสมาธิแล้วไม่ได้มรรคผล 
ทำไมสมาธิของพระพุทธเจ้าได้มรรคได้ผล 
ก็ต้องค่อยๆ ฝึกเอา ค่อยๆ สังเกตเอา 
ถ้าเราให้ความสำคัญกับอารมณ์เป็นหลัก 
เราจะได้สมาธิชนิดสงบ 
ถ้าเราให้ความสำคัญกับจิตใจของตนเอง 
เราจะได้สมาธิชนิดตั้งมั่น 


--
หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม 
18 เมษายน 2564 ไฟล์ 640417 ซีดีแผ่นที่ 89

สมาธิที่ไม่หลงอารมณ์ :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 18 เม.ย. 2564

เราพยายามภาวนา ไม่โทษคนอื่น ไม่โทษสิ่งอื่น 
ให้รู้กิเลสตัวเองไว้ นี่คือศัตรูตัวสำคัญของเรา 
เราก็สู้มันไปด้วยสติ ด้วยปัญญา ไม่ได้สู้ด้วยวิธีที่โง่งมงาย 
คนสู้กิเลสก็มี แต่บางทีสู้ด้วยความงมงาย 
คิดว่าจะสู้กิเลส ทำวิธีนี้ๆ ตัดหัวนี้สู้กิเลส 
ถ้ามันมีหัวอยู่มันก็ยังคิดอยู่ 
ตัดหัวทิ้งไม่ต้องคิด กิเลสจะได้ไม่ต้องเกิด
อันนั้นไม่ฉลาดเลย ได้ทำลายสิ่งที่มีคุณค่า 
ทำลายโอกาสของตัวเองที่จะพัฒนาตัวเอง

ส่วนใหญ่เท่าที่ครูบาอาจารย์ท่านเคยบอกมา 
พวกฆ่าตัวตายตกนรก ไม่มีข้อยกเว้นว่าใครฆ่าตัวตาย 
ไม่มีข้อยกเว้นว่าถ้าคนระดับนี้ฆ่าตัวตายไม่ตกนรก 
ส่วนใหญ่ฆ่าตัวตายก็ต้องรับกรรม ตกนรกไป 
บางทีมีชีวิตอยู่มีความทุกข์ มีความทุกข์ก็ไปฆ่าตัวตาย 
ฆ่าตัวตายเสร็จแล้วมันก็เดินร้องไห้ไปเรื่อยๆ มันตกนรกแล้วล่ะ 
แต่นรกนั้นมันไม่ได้ถูกใครขัง 
นรกมันอยู่ที่จิตของตัวเอง 
สร้างภพตายซ้ำตายซากอยู่อย่างนั้น 
วนๆๆ แล้วฆ่าตัวตายซ้ำๆๆๆ ไปเรื่อยๆ 
ฉะนั้นมันไม่มีข้อดีให้กับใครหรอก 
ถ้ามันมีข้อดีพระพุทธเจ้าต้องสอนไว้แล้ว ว่าให้เราไปฆ่าตัวตายเสีย 
นี่ท่านไม่ได้สอน ท่านบอกมันเป็นบาป ใครทำก็บาปทั้งนั้น


--
หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม 
24 เมษายน 2564 ไฟล์ 640424 ซีดีแผ่นที่ 89

ฆ่าตัวตายอย่างไรก็บาป :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 24 เม.ย. 2564

จิตนี้อยู่ในร่างกาย
แต่ไม่ได้อยู่ตรงส่วนไหนของร่างกาย 
นี่คือความประหลาดของมัน 
จิตมันอยู่ไม่เกินกายนี้หรอก 
จิตไม่อยู่บนต้นไม้ ไม่อยู่ในท้องนา ไม่อยู่ที่ภูเขาหรอก 
จิตอยู่ในกาย แต่ไม่ได้อยู่ตรงส่วนไหนในกาย

จิตคือธรรมชาติที่รู้อารมณ์ 
แล้วเราจะดูจิตได้อย่างไร 
อาศัยสติ อาศัยสมาธินั่นล่ะก็เห็นการทำงานของจิต 
อย่างเห็นจิตมันตรึกคือมันคิดขึ้นมา 
ไม่ใช่เรื่องที่คิด เห็นอาการที่จิตคิด 
พอเห็นอย่างนี้เท่านั้นเอง 
จับหลักได้แล้ว จิตคือธรรมชาติที่รู้อารมณ์ 
จิตอยู่ในกายนี้ ไม่เกินกายออกไป 
จิตเป็นธรรมชาติที่รู้อารมณ์ 

เราจะดูมันได้อย่างไร รู้มันด้วยสติ 
สติจะไปรู้มันได้ชัดเจน จิตต้องมีสมาธิที่มากพอ 
จิตต้องตั้งมั่นเป็นผู้รู้ผู้ดู 
แล้วสติระลึกรู้ลงไปก็จะเห็นจิตมันทำงาน 
เดี๋ยวมันก็คิด เดี๋ยวมันก็นิ่ง 
เดี๋ยวมันสุข เดี๋ยวมันทุกข์ 
เดี๋ยวมันโลภ มันโกรธ มันหลง 
เห็นการเคลื่อนไหวเปลี่ยนแปลงของมัน

--
หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม 
25 เมษายน 2564 ไฟล์ 640425 ซีดีแผ่นที่ 89

จิตอยู่ที่ไหน :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 25 เม.ย. 2564

พวกเราภาวนา เราเจริญสติ 
เราจะเห็นด้วยตัวเองเลยว่า ความทุกข์ในใจเราสั้นลง 
เคยทุกข์นานๆ ก็เหลือทุกข์สั้นๆ 
เคยทุกข์มากก็เหลือทุกข์น้อย ทุกข์นิดๆ หน่อยๆ 
ค่อยๆ ฝึกไป ถึงจุดหนึ่งมันจะไม่ทุกข์เลย 
ค่อยๆ ฝึก วันใดที่เข้าไปถึงตรงนี้ 
เราจะเข้าใจว่า ว่างจริงๆ มันว่างจากกิเลส ตัณหา 
ว่างจากตัวตน ว่างจากความยึดถือ 
ใจนี้ไม่มีภาระ 
ใจที่สิ้นภาระมีความสุข 
อย่างใจของเรามีภาระ 
ยิ่งคนไม่ได้ฝึกกรรมฐาน จิตใจมีภาระมาก ก็มีความทุกข์มาก 
ของเราฝึกกรรมฐาน เราก็คลายความยึด 
อันนี้ไม่ค่อยยึด พอยึดน้อยภาระก็น้อย 
ภาระน้อย ทุกข์มันก็น้อย 
แต่วันใดภาวนาจนถึงจุดที่มันไม่ยึดถืออะไร 
มันก็ไม่มีภาระอะไร 
มันก็ไม่มีทุกข์อะไรเลย 
ที่สุดของการปฏิบัตินั้น อยู่ที่เราไม่ทุกข์อีกต่อไปแล้ว 
สิ่งเหล่านี้มีอยู่ อยู่ที่ว่าเราจะทำหรือไม่ทำ 
ถ้าเราอดทน เรียนรู้ตัวเองเรื่อยๆ ไป 
ธรรมะไม่ต้องเรียนที่อื่น เรียนที่ตัวเอง

อย่างพวกเราบางคนกังวล 
ว่าไม่ได้เจอหลวงพ่อแล้วจะไม่ได้ปฏิบัติ 
ไม่จริงหรอก เพราะว่าจริงๆ ธรรมะอยู่ที่ตัวเราเอง 
ถ้าหากเราเป็นนักปฏิบัติจริงๆ 
เราจะไม่รู้สึกว่าเราอยู่ไกลครูบาอาจารย์ 
แต่เราจะรู้สึกว่าครูบาอาจารย์อยู่กับเราทั้งวันเลย


--
หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม 
30 เมษายน 2564 ไฟล์ 640430 ซีดีแผ่นที่ 89

คอร์สปฏิบัติธรรมชาวจีน

ธรรมะอยู่ที่ตัวเราเอง :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 30 เม.ย. 2564

สิ่งที่เรียกว่าสภาวธรรมไม่ใช่เรื่องที่คิดเอา 
เรื่องราวที่คิดไม่มีสภาวะ 
เขาเรียกเป็นอารมณ์บัญญัติ 
เรื่องที่คิดๆ ขึ้นมาตกลงกันว่า ตัวนี้เรียกอย่างนี้ๆ 
คิดเรื่องโน้นคิดเรื่องนี้ไป อันนั้นเรียกว่าอารมณ์บัญญัติ 
กระทั่งคิดว่าร่างกายนี้เป็นปฏิกูลอสุภะ 
ร่างกายไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา 
ถ้ายังเจือด้วยการคิดอยู่ยังไม่ขึ้นวิปัสสนาจริง 
วิปัสสนาต้องเห็นสภาวะ 
เห็นสภาวะอย่างเดียวยังไม่เกิดวิปัสสนาญาณ ไม่เกิดปัญญา 
จะเกิดปัญญาเกิดวิปัสสนาญาณได้ 
ต้องเห็นความจริงของสภาวธรรม 

สิ่งที่เรียกว่าสภาวธรรม ก็คือรูปธรรมกับนามธรรมเท่านั้น 
มี 2 อย่างรูปธรรม นามธรรม 
สภาวธรรมมีอีกอย่างหนึ่ง คือนิพพาน 
ปุถุชนไม่เห็น ฉะนั้นยังไม่ต้องสนใจ 
ถ้าสนใจตัวรูปธรรม ตัวนามธรรม 
ดูรูปธรรม นามธรรมเรื่อยๆ จนมันเห็นไตรลักษณ์ 
ไตรลักษณ์คือความจริง 
รูปธรรม นามธรรมเป็นของจริง 
ส่วนเรื่องราวที่คิดเป็นบัญญัติไม่ใช่ของจริง 
เราดูของจริง คือดูรูปธรรม ดูนามธรรม 
แต่ต้องดูจนเห็นความจริงคือไตรลักษณ์ 
ฉะนั้นสิ่งที่ต้องการเห็นจริงๆ คือไตรลักษณ์ของรูปธรรม นามธรรม



--
หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม 
1 พฤษภาคม 2564 ไฟล์ 640501 ซีดีแผ่นที่ 89

วันแรงงานแห่งชาติ

เห็นความจริงของสภาวธรรม :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 1 พ.ค. 2564

มีสติ รู้กาย รู้ใจ ตามความเป็นจริง ด้วยจิตที่ตั้งมั่นและเป็นกลาง

ขาดสติคือขาดการปฏิบัติ :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 17 เม.ย. 2564

หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช