ซีดี ๙๔ พระธรรมเทศนา หลวงพ่อปราโมทย์​ ปาโมชฺโช

จิตผู้รุ้

[คลิปสั้น] จิตที่รู้ไตรลักษณ์กับจิตที่คิดไตรลักษณ์ต่างกันอย่างไร หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 19 ก.พ. 65

เราพยายามสังเกตที่ใจเรา อ่านจิตใจตัวเองให้ออก 
เหตุฝ่ายชั่วมันเกิดที่จิต ไม่ได้ไปเกิดที่อื่น 
เหตุฝ่ายดีมันก็เกิดที่จิต ไม่ได้เกิดที่อื่น 
แต่พอจิตมันถูกเหตุฝ่ายชั่วปรุงแต่ง 
มันก็คิดชั่ว พูดชั่ว ทำชั่ว เลี้ยงชีวิตชั่ว 
ถ้ามันถูกเหตุฝ่ายดีปรุงแต่ง 
มันก็คิดดี พูดดี ทำดี เลี้ยงชีวิตถูกต้องเป็นธรรม 
องค์มรรคทั้งหลายก็จะสมบูรณ์ขึ้นมา 
ฉะนั้นเวลาเราภาวนา 
อะไรๆ ก็สู้การอ่านจิตอ่านใจตนเองไปไม่ได้ 
หลวงพ่อพูดไม่ได้พูดเอาเอง 
ครูบาอาจารย์นับตั้งแต่พระพุทธเจ้าลงมา 
ท่านก็สอนมาตลอด 
“จิตเป็นใหญ่ จิตเป็นหัวหน้า จิตเป็นประธาน” 
หรือครูบาอาจารย์ท่านก็สอน 
อย่างหลวงปู่มั่นท่านก็บอก 
“ได้จิตก็ได้ธรรม ไม่ได้จิตก็ไม่ได้ธรรม” 
ทุกองค์พูดเหมือนๆ กัน 

ตั้งแต่พุทธกาลมา 
จนถึงครูบาอาจารย์ที่หลวงพ่อไปเรียนด้วย 
ท่านมุ่งเข้ามาที่จิตทุกองค์ 
อย่างถ้าคนไหนอินทรีย์อ่อนมากๆ 
ท่านก็ให้ทำสมถะก่อน 
ทำสมถะแล้วท่านก็สอนให้ไปดูกาย 
พิจารณากายในอาการ 32 ก็อยู่ในสติปัฏฐานเหมือนกัน 
ค่อยดูไปสติก็จะค่อยๆ เข้มแข็งขึ้น 
สมาธิก็จะค่อยๆ ดีขึ้น 
มีสติ มีสมาธิดีแล้วก็จะเจริญปัญญาได้ 
เห็นความจริงของรูป ของนาม ของกาย ของใจ 
ความจริงคือเห็นไตรลักษณ์นั่นล่ะ 
ฉะนั้นเราพยายามสังเกตจิตใจของเรา 
ทำความรู้จักกับจิตตนเองไว้ 
เราอยากรู้อะไรต่ออะไรมากมาย 
แต่รู้อะไรมากมายก็สู้การรู้จักตัวเองไม่ได้ 
แสวงหาอะไรก็สู้แสวงหาลงมาในตัวเองไม่ได้


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
2 กรกฎาคม 2565

CD 94

รู้อะไรไม่สู้รู้จักจิตตนเอง :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 2 ก.ค. 2565

เราคอยมีสติรู้เท่าทันจิตใจตัวเองเรื่อยๆ ไป 
จิตโลภขึ้นมาก็รู้ จิตไม่โลภก็รู้ 
จิตโกรธก็รู้ จิตไม่โกรธก็รู้ 
จิตหลงก็รู้ จิตรู้เนื้อรู้ตัวอยู่ก็รู้ 
จิตฟุ้งซ่านก็รู้ จิตหดหู่อยู่ก็รู้ 
รู้มันไปเนืองๆ แล้วองค์มรรคจะเจริญขึ้นมาทั้งหมดเลย 
แค่รู้ทันจิตตัวเองเท่านั้น องค์มรรคทั้งหมดก็จะเจริญได้ 
เมื่อเจริญเต็มที่ เรียกว่าเราเดินอยู่ในทางสายกลางแล้ว 
ไม่ตึงเกินไป ไม่หย่อนเกินไป 
อย่างอกุศลเกิดในใจเรา ห้ามมันไม่ได้ 
แต่มันผลักดันให้เราคิดชั่ว เรารู้ทัน 
เราก็ไม่คิดชั่ว ไม่พูดชั่ว ไม่ทำชั่ว 
กุศลเราก็เจริญ อกุศลมันก็ลดลงๆ ไม่ตึงเกินไป 
ตึงเกินไปเป็นอย่างไร จะมาบอกจิตว่าห้ามคิดชั่ว 
ห้ามมีกิเลส อันนี้ตึงเกินไป 
เพราะไม่มีใครทำได้ จิตมันเป็นอนัตตา
จิตมันจะปรุงกิเลส ใครจะไปห้ามได้ 
แต่เมื่อจิตมันปรุงกิเลสแล้ว 
ก็ใช้หลักที่พระพุทธเจ้าสอน 
จิตมีกิเลส มีราคะ โทสะ โมหะ มีสติรู้ทัน 
นี่คือทางสายกลาง 

ฉะนั้นกิเลสเกิดขึ้นในใจเรา 
เราต้องไม่ตึงไปแล้วก็ไม่หย่อนไป 
หย่อนไปคือตามใจกิเลส ตึงไปก็คือพยายามละกิเลส
กิเลสนั้นไม่ต้องละ กิเลสอยู่ในสังขารขันธ์อยู่ในกองทุกข์ 
หน้าที่ต่อทุกข์คือการรู้ไม่ใช่การละ 
ฉะนั้นจิตมีราคะขึ้นมา ท่านถึงบอกว่า 
จิตมีราคะให้รู้ว่ามีราคะ 
ท่านไม่ได้สอนว่าจิตมีราคะให้ละเสีย 
ท่านไม่ได้สอนอย่างนั้น 
ถ้าให้ละเสียตึงไป เครียด แต่ท่านให้รู้ 
แล้วก็ไม่ได้ให้ตามใจ ถ้าตามใจก็คือหย่อนไป 
ถ้าพยายามไปดับกิเลส ไปละกิเลส อันนี้ตึงไป 
ถ้ากิเลสเกิดรู้ว่ากิเลสเกิด 
เห็นว่ากิเลสกับจิตมันก็คนละอันกัน 
เป็นสิ่งที่แปลกปลอมเข้ามาในจิต 
อยู่ชั่วคราวแล้วมันก็ดับไป กิเลสเองก็เกิดดับๆ ได้ 
นี่ทางสายกลาง 
ตรงที่เราเห็นกิเลสเกิดขึ้นแล้วมันดับปั๊บไป จิตมีสมาธิ 
แล้วเราก็เห็นไปเนืองๆ เห็นบ่อยๆ 
กิเลสเกิดขึ้น ตั้งอยู่ แล้วก็ดับไป 
ต่อไปปัญญามันก็เกิด 
มันจะรู้ว่าสภาวะทั้งหลายทั้งปวง 
เมื่อเกิดได้มันก็ดับได้ ไม่ต้องไปดับมันหรอก 
มันดับของมันเอง เมื่อเหตุของมันหมดมันก็ดับ
 
กิเลสมันเป็นอนัตตา ละมันไม่ได้ 
เพราะฉะนั้นกิเลสเกิดท่านถึงไม่ได้บอกให้ละ 
แต่ท่านให้เห็น ให้รู้มัน 
ราคะเกิดรู้ว่ามีราคะ 
โทสะเกิดรู้ว่ามีโทสะ 
โมหะเกิดรู้ว่ามีโมหะ 
รู้ไปเรื่อยๆ ถ้าพยายามละ ตึงไป 
ถ้าตามใจมัน นี่หย่อนไป 
ถ้าตามใจมันก็จะไปอบาย 
ถ้าไปต้านมัน ไปต่อต้านมันก็ไม่ทำชั่วอะไร ไปสุคติได้ 
แต่ไม่ได้ไปมรรคผลนิพพาน ไม่ถึง ไม่เกิดมรรคผล 
เพราะไม่ใช่ทางสายกลาง 


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
9 กรกฎาคม 2565

เดินจิตในทางสายกลาง :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 9 ก.ค. 2565

ความสุขในโลกเป็นน้ำตาลที่เคลือบยาพิษเอาไว้ 
แล้วยาพิษร้ายแรง คือทำให้เราต้องแก่ ต้องเจ็บ ต้องตาย ไม่รอด 
น้ำตาลหวานๆ คืออะไร คือกามคุณอารมณ์ทั้งหลาย 
รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัสอะไรที่น่าเพลิดเพลินทั้งหลาย 
ความสุขจอมปลอมทั้งหลายเอาไว้หลอกคนโง่ให้หลงอยู่ แต่ผู้รู้ไม่ติดข้อง 
สิ่งเหล่านั้นเป็นเครื่องมือของมาร 
เป็นอาวุธของมารในการที่จะจับพวกเราเอาไว้ในอำนาจ 
คือกามนี่ล่ะ เครื่องมือของมาร จะจับเราเอาไว้ 

แล้วสัตว์โลกก็ถูกมารนี้ล่ะจับเอาไว้ 
ดิ้นรนแสวงหาความสุขทางรูป เสียง กลิ่น รส สัมผัสทั้งหลาย 
ดิ้นแสวงหากันไป สุดท้ายทุกอย่างก็ว่างเปล่า 
มีเงิน สุดท้ายเงินก็เป็นของคนอื่น 
มีบ้านสุดท้ายบ้านก็เป็นของคนอื่น 
มีลูกมีเมีย สุดท้ายก็เป็นของคนอื่น ไม่ใช่ของเราอยู่ดี 
กระทั่งร่างกายนี้ ของเราๆ 
สุดท้ายก็ต้องถูกคนเอาไปเผาทิ้ง 
มันว่างเปล่าไปหมด เรื่องของโลกหาสาระไม่ได้ 

เมื่อเรามีโอกาสได้ยินได้ฟังธรรมะของพระพุทธเจ้าแล้ว 
ลงมือแสวงหาความสุขที่ยิ่งใหญ่ขึ้นไปเป็นลำดับๆ ไป 
ความสุขจากการฝึกจิตให้สงบอยู่ในอารมณ์อันเดียว 
ความสุขของสมาธิ 
ความสุขจากการที่จิตมันเกิดความรู้ถูกเข้าใจถูกอะไรพวกนี้ 
มีความสุขผุดขึ้นมา เป็นความสุขจากการเจริญปัญญา 
ถ้าความสุขจากการสัมผัสพระนิพพาน 
อันนั้นเป็นบรมสุข เป็นความสุขที่ไม่มีเครื่องเสียดแทง



หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
10 กรกฎาคม 2565

ความสุขในโลกเป็นน้ำตาลเคลือบยาพิษ :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 10 ก.ค. 2565

สำคัญที่สุดมีโยนิโสมนสิการ สังเกตตัวเอง 
ที่ทำอยู่ตรงนี้หลงอยู่หรือว่าปฏิบัติอยู่ ขั้นหยาบๆ เลย 
แล้วที่ปฏิบัติอยู่สมถะหรือวิปัสสนา สังเกตไป 
ตอนทำสมถะอยู่อันนี้นิมิตเกิดขึ้น เรายินดีในนิมิต 
หรือเราวางนิมิตย้อนเข้ามารู้ทันจิตตนเองได้ 
ถ้ายินดีในนิมิต นิมิตจริง นิมิตปลอมก็โง่เหมือนกัน 
หลงออกไปแล้ว ลืมจิตใจตัวเอง 
สังเกตตัวเองไปเรื่อยๆ 
หลวงพ่อสู้มาทุกวันนี้ ตั้งแต่เป็นโยม 
ใช้ความสังเกต ใช้โยนิโสมนสิการมาก 
ในชีวิตหลวงพ่อเรียนกับครูบาอาจารย์ 
หลวงพ่อเคยถามกรรมฐานจากครูบาอาจารย์ทั้งหมด 7 ครั้ง 
จากครูบาอาจารย์ 6 องค์  
ที่ถามมีแค่นั้นเองนอกนั้นสังเกตเอา
อย่างภาวนาไปช่วงนี้ เกิดสภาวะอย่างนี้มันใช่มันไม่ใช่ 
หลวงพ่อสังเกตไปเรื่อย ไม่ยินดี ไม่ยินร้ายกับมัน 
ค่อยรู้ค่อยดูไป 
เกิดความเข้าใจขึ้นมาแล้ว 
มีโอกาสเจอครูบาอาจารย์ ส่วนใหญ่จะเป็นแบบนั้น 
จะเข้าใจก่อนที่จะเจอครูบาอาจารย์ แล้วก็ไปเล่าให้ท่านฟัง 
บอก “ผมดูแล้วมันเป็นอย่างนี้ๆ มันคืออย่างนี้” 
ท่านบอก “ใช่แล้ว ถูกแล้ว” ท่านจะชมว่าฉลาด 
ฉลาด ช่วยตัวเองมาได้ 
ถ้าเอะอะวิ่งถามครูบาอาจารย์ตลอด ไม่ฉลาดหรอก 



หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
13 กรกฎาคม 2565

วันอาสาฬหบูชา

โยนิโสมนสิการสำคัญมาก :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 13 ก.ค. 2565

ถ้าไม่มีจิตสักดวงเดียว 
การรับรู้ทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ก็ไม่มี 
ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ทำงานไม่ได้ 
ถ้ามันไม่มีจิตดวงเดียวนี้ 
ฉะนั้นพอตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ มันทำงานไม่ได้ 
โลกภายนอกมันก็ไม่ปรากฏขึ้น 
รูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ ธรรมารมณ์ทั้งหลาย ก็ไม่มี 
เราพยายามตัดตรงเข้ามารู้เท่าทันจิตใจตัวเองไป 
จิตสุขก็รู้ จิตทุกข์ก็รู้ จิตดีก็รู้ จิตชั่วก็รู้ รู้ไปเรื่อยๆ 
จิตหลงไปดูรูป หลงไปฟังเสียง 
หลงไปดมกลิ่น หลงไปลิ้มรส 
หลงไปรู้สัมผัสทางกาย 
หลงไปคิดนึกทางใจ ก็รู้มันไป 
ฝึกไปเรื่อยๆ บ่อยๆ 
ถึงวันหนึ่งเราจะเห็น จิตมันทำงานได้เอง 
เวลาจะสุขเราสั่งไม่ได้ เวลาจะทุกข์เราห้ามไม่ได้ 
เวลาจะดีเราก็สั่งให้เกิดไม่ได้ 
เกิดแล้วรักษาให้ตลอดไปก็ไม่ได้ 
เวลาจะชั่วห้ามมันก็ไม่ได้ ไล่มันก็ไม่ไป 
แล้วจิตเองเดี๋ยวก็เป็นผู้รู้ เดี๋ยวก็เป็นผู้หลง หลงทางทวารทั้ง 6

เห็นไปเรื่อยๆ สุดท้ายปัญญามันก็แทงตลอด 
จิตนี้ไม่ใช่ตัวเรา 
จิตเป็นแค่สภาพธรรมอันหนึ่งเท่านั้นเอง 
ไม่ใช่ตัวเรา ไม่ใช่ของเรา จิตไม่ใช่เรา 
ขันธ์ 5 เป็นผลผลิตของจิต มันก็ไม่ใช่เรา 
โลกซึ่งมันปรากฏขึ้นมาได้ก็เพราะเรามีจิต 
มันก็เลยพลอยไม่ใช่เราไปด้วย 
ไม่ยากหรอก สังเกตจิตตัวเองไป 
ค่อยๆ รู้ ค่อยๆ ดูไป อย่ารีบร้อน


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
16 กรกฎาคม 2565

จิตไม่ใช่เรา :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 16 ก.ค. 2565

เราฝึกกรรมฐานสักอย่างแล้วจิตมันหนีไปเรารู้ 
จิตก็จะตั้งมั่นขึ้นอัตโนมัติ 
ตรงที่เรารู้ทันจิตที่ไหลนั่นล่ะ เรามีสติรู้ 
ทันทีที่เรามีสติรู้ สมาธิก็เกิด จิตก็จะตั้งมั่นอัตโนมัติ 
พอจิตตั้งมั่นได้ดีแล้ว สติระลึกรู้อะไรก็จะเห็นไตรลักษณ์ของสิ่งนั้น เป็นอัตโนมัติ 
นี่เป็นกระบวนการของมัน ต้องฝึก 
ทีแรกก็ฝึกสติไว้ให้ดีก่อน ทำกรรมฐานสักอย่างหนึ่ง 
แล้วจิตเราไปทำอะไรเราคอยรู้ 
แต่ถ้าเราดูจิตไม่ได้ ไม่ต้องไปดิ้นรนที่จะดูจิต ดูกายเข้าไปเลย 
จิตมันหนีเก่ง ถ้าเราไม่ชำนาญ แป๊บเดียวมันหนีไปแล้ว 
มันหนีไปแล้วไม่ต้องไปเที่ยวตามหามัน 
รู้สึกลงในร่างกาย ร่างกายไม่เคยหนีไปไหนเลย 
เห็นร่างกายหายใจออก ร่างกายหายใจเข้า 
ดูไปสักพักเดียวจิตก็ตั้งมั่นขึ้นมาอีกแล้ว 
หรือเห็นร่างกายยืน เดิน นั่ง นอน 
เห็นสักพักหนึ่ง เห็นสบายๆ นั่นล่ะ เดี๋ยวจิตก็ตั้งมั่นขึ้นมา 
อาศัยสติมาสร้างสมาธิ อาศัยสมาธิไปสร้างปัญญา 
ใช้สติสมาธิไปสร้างปัญญา 
แล้วปัญญานั่นล่ะจะทำให้จิตเราหลุดพ้นอัตโนมัติ 

กระบวนการทั้งหมดเบื้องต้นต้องตั้งใจฝึก 
เบื้องปลายทุกอย่างจะอัตโนมัติ 
เบื้องต้นเราฝึกสติ เราก็ตั้งใจฝึกไป 
มีกรรมฐานสักอย่างหนึ่ง 
ทำไปแล้วจิตหนีไป เรารู้ ไป เพ่งอะไร เรารู้ 
รู้ทันจิตไปเรื่อยๆ สติเราก็จะดี 
หรือดูตรงนี้ไม่ออก ก็เห็นร่างกายหายใจออกก็รู้ ร่างกายหายใจเข้าก็รู้ 
ร่างกายยืน เดิน นั่ง นอนก็รู้อะไรอย่างนี้ สติมันก็จะดีขึ้นๆ 
สติปัฏฐานทำให้สติเกิดในเบื้องต้น 
ทำให้ปัญญาเกิดในเบื้องปลาย 
ฉะนั้นเราทำสติปัฏฐาน รู้ไปเรื่อยๆ 
ต่อไปไม่เจตนาจะรู้มันรู้ได้เอง ตรงนี้อัตโนมัติแล้ว 


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
17 กรกฎาคม 2565

สติ สมาธิ ปัญญาอัตโนมัติ :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 17 ก.ค. 2565

"ถ้าเราภาวนาจนล้างอวิชชาไป
มันจะไม่ไปหยิบฉวยจิตขึ้นมาอีก
อันนั้นล่ะ ธรรมชาติรู้ที่เหลืออยู่ 
ไม่ใช่ธรรมชาติรู้ธรรมดา
สะอาด บริสุทธิ์ ไม่มีอะไรเข้าไปปรุงแต่งได้
นี่หลวงปู่ดูลย์เรียกว่าจิตหนึ่ง
หลวงปู่เทสก์เรียกว่าใจ
ท่านพุทธทาสท่านเรียกว่าจิตเดิมแท้
มีหลายชื่อ
สมเด็จพระญาณสังวรท่านเรียกวิญญาณธาตุ
หลวงตามหาบัวเรียกว่าธรรมธาตุ 
มีชื่อหลายชื่อ แต่สื่อถึงสิ่งเดียวกัน
คือสภาวะจิตที่หลุดพ้นแล้ว"

หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม
วันที่ ๑๐ กุมภาพันธ์ ๒๕๖๑ ซีดีแผ่นที่ ๗๔ ไฟล์ 610210A

CD 74

จิตหนึ่ง :: หลวงพ่อปราโมทย์ ๑๐ ก.พ. ๒๕๖๑ (610210A)

พวกเราพยายามมาเรียนรู้
ไม่ต้องหาทางว่า จะปรุงยังไงที่จะไม่ปรุงชั่ว
ไม่ต้องหาทางว่า ปรุงยังไงจะปรุงแต่ดีๆ
หรือปรุงยังไงจะว่างๆ ไม่ยึดอะไรสักอย่าง
ไม่ต้องดิ้นรนหาทางปรุงแต่งอย่างนั้น
เรียนรู้มาที่รูป นาม กาย ใจนี้ 
ให้เห็นความจริงของรูป นาม กาย ใจ นี้
ถ้าเห็นแจ้ง แล้วก็รู้ว่าขันธ์ ๕ เป็นตัวทุกข์
ความอยากที่จะให้ขันธ์ ๕ เป็นสุขก็ไม่มี
ความอยากที่จะให้ขันธ์ ๕ พ้นทุกข์ก็ไม่มี
จิตเข้าถึงความเป็นกลาง

ตรงที่จิตเข้าถึงความเป็นกลาง มันจะไม่ปรุงต่อ
ที่มันปรุงเพราะมันไม่เป็นกลาง
อย่างมันอยากดี มันเกลียดชั่ว 
หรือมันรักสุข เกลียดทุกข์
จิตไม่เป็นกลาง ถึงปรุงต่อ
ถ้าเมื่อไรจิตมีปัญญาแก่รอบ
เป็นกลาง ต่อทุกสิ่งที่ปรากฏขึ้นมาเฉพาะหน้า
จิตจะไม่ปรุงต่อ 
ไม่ว่าดี หรือชั่ว หรือว่าง จะไม่ปรุงอะไรเลย
เมื่อจิตไม่ปรุงแต่งต่อ 
การหยั่งจิตลงไปเกิดในภพใหม่จะไม่มี
เพราะตัวสังขาร เป็นปัจจัยให้เกิดวิญญาณ 
ให้จิตหยั่งลงไปสู่ภพต่างๆ

เพราะอย่างนั้น การที่เรารู้แจ้งแทงตลอดในอริยสัจ 
จิตก็พ้นจากความปรุงแต่งไป
รู้ ว่ารูป นาม ขันธ์ ๕​ เป็นทุกข์ 
จิตก็ไม่ปรุงต่อ
พอจิตไม่ปรุงต่อ จิตจะไม่หยั่งลงสู่การเกิด
ธรรมะตรงนี้ ภาวนากันนานนัก 
กว่าจะเห็น ปฏิจจสมุปบาทท่อนแรก ยากมาก
ที่พวกเราภาวนากัน เราเห็นปฏิจสมุปบาทท่อนท้ายๆ 

-- พระธรรมเทศนาหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม
๒๗ กรกฎาคม ๒๕๖๑ ไฟล์ 610727C ซีดีแผ่นที่ ๗๗

CD 77

ปรุงดี ปรุงชั่ว ปรุงว่าง :: หลวงพ่อปราโมทย์ ๒๗ ก.ค. ๒๕๖๑ (610727C)

ถ้าเราไม่สามารถทรงฌานได้ เข้าฌานไม่เป็น
มีวิธีที่ง่ายสำหรับพวกเรา 
ทำกรรมฐานสักอย่างหนึ่ง แล้วคอยรู้ทันจิตไว้
ถ้าจิตมันหนีไป
อย่างเราพุทโธๆ อยู่เราจงใจพุทโธ
พุทโธเป็นความคิด พุทโธๆ อยู่ดีๆ 
พอขาดสติ มันทิ้งพุทโธไปคิดเรื่องอื่น ร้อยเรื่องพันเรื่อง
พอเราคิดเรื่องอื่นสักพัก เราก็นึกได้ เฮ้ย ลืมพุทโธไปแล้ว
ตรงที่เรารู้ว่าจิตลืมพุทโธ ตัวรู้มันจะเกิด
ทันทีที่รู้ว่าจิตคิด จิตรู้จะเกิดอัตโนมัติ
เพราะอย่างนั้น ครูบาอาจารย์หลายสำนักจะสอนให้รู้ทันจิตที่คิด
หลวงปู่ดูลย์สอน คิดเท่าไหร่ก็ไม่รู้ หยุดคิดถึงรู้ แต่ต้องอาศัยคิด
อย่าลืมประโยคที่สาม แต่ก็ต้องอาศัยคิด
อาศัยคิด ก็คือปล่อยจิตให้มันคิดไป 
แต่พอมันคิดไป จิตเราหลงไป 
ให้เรามีสติรู้ว่าจิตหลง จิตรู้ก็จะเกิด
เพราะฉะนั้น ไม่ใช่เกิดจากการจงใจสร้างจิตรู้ขึ้นมา
แต่เกิดจากเรามีสติรู้เท่าทัน ว่าจิตหลง
ทันทีที่รู้ว่าจิตหลง จิตรู้จะเกิดเอง

-- -- พระธรรมเทศนาหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม
วันที่ 7 เมษายน 2562 ไฟล์ 620407B ซีดีแผ่นที่ 81

CD 81

วิธีให้เกิดจิตรู้ :: หลวงพ่อปราโมทย์ 7 เม.ย. 2562 (620407B)

จิตนี้มีการปรับตัว สังเกตดู 
ช่วงไหนจิตเราฟุ้งซ่านมาก ถัดไปจิตจะซึม
ถ้าช่วงไหนราคะแรง จิตมีราคะมาก ถัดไปโทสะจะแรง
มันจะเหวี่ยงซ้ายทีขวาที ปรับตัวของมันไปเรื่อยๆ
จิตมันเหมือนลูกตุ้มนาฬิกา 
เหวี่ยงไปเรื่อย ถ้าแรงเหวี่ยงมันยังมี
ถ้าหมดตัณหา มันก็จะหมดพลังงาน 
ตัวตัณหา คือตัวผลักดันให้จิตวิ่งไป
ให้วิ่งไปทางตา ทางหู ทางจมูก ทางลิ้น ทางกาย ทางใจ
เราไม่ต้องทำอะไรกับมันหรอก
ไม่ต้องไปวุ่นวายกับมันหรอก
จิตมันโลภขึ้นมา รู้ทัน จิตมันโกรธ รู้ทัน
เราไม่ไปเติม ไม่ไปแต่งอะไรเพิ่ม
มันปรับสมดุลของมันเอง มันจะหยุดของมันเอง

อย่างจิตมีโทสะ โทสะเกิดบ่อยๆ เรามีสติรู้ทัน โทสะก็ดับ
แต่ถ้าจิตมีโทสะ เราไม่ชอบหาทางแก้โทสะ
ในขณะนั้น เกิดโทสะอีกตัวหนึ่ง คือไม่ชอบโทสะตัวเก่า
กลายเป็นกิเลสซ้อนกิเลส โทสะไม่หมดหรอก
เราดูไปตามธรรมชาติธรรมดา 
มันจะค่อยๆ ปรับ 
จิตนี้จะค่อยๆ เรียนรู้
พามันเรียนรู้ไป แล้วมันปรับตัวของมันเอง
มันจะยึดถือสิ่งทั้งหลายลดลงๆ มันจะปรุงแต่งลดลงๆ ไป 
สุดท้ายมันก็เลิกปรุงเลิกแต่ง 
มันทำหน้าที่ของจิต ทำหน้าที่รู้
ค่อยๆ ฝึกไป ไม่ใช่เรื่องยากอะไรหรอก
เป็นเรื่องธรรมชาติที่สุดเลย 
ถ้าอันหนึ่งแรง อีกอันนึงก็แรง
อย่าไปยุ่งกับมัน แค่รู้แค่เห็นเฉยๆ 
มันก็ค่อยๆ ปรับตัว เข้าสู่สมดุลของมันเอง
ก็ไม่ดิ้นรนไม่ปรุงแต่ง

วันสงกรานต์

สมดุลของจิต :: หลวงพ่อปราโมทย์ 14 เม.ย. 2562 (620414B)

มีสติ รู้กาย รู้ใจ ตามความเป็นจริง ด้วยจิตที่ตั้งมั่นและเป็นกลาง

รู้อะไรไม่สู้รู้จักจิตตนเอง :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 2 ก.ค. 2565

หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช