เราปฏิบัติธรรมเราก็จะมีความสุข 
เราถือศีลเราก็มีความสุข 
เราทำสมาธิเราก็มีความสุข 
เราเจริญปัญญาเราก็มีความสุข 
แต่ความสุขมันของศีล ของสมาธิ ของปัญญา 
มันก็ยังไม่เหมือนกันทีเดียว 
อย่างเรารักษาศีลไว้ได้ดี 
พอเรานึกถึงเรารักษาศีลมาอย่างดี พยายามจะไม่ทำผิดศีล 
เราจะเกิดความรู้สึกอิ่มอกอิ่มใจขึ้นมา มันก็เป็นความสุขอย่างหนึ่ง
ถ้าเราฝึกสมาธิมันก็มีความสุขไปอีกแบบหนึ่ง จิตมันสงบ
บางทีรู้สึกตัวอยู่เฉยๆ ความสุขผุดขึ้นมาเอง 
 
ถ้าเข้าฌานมันยิ่งสุขมหาศาล มันสุขแบบมันฉ่ำ มันเย็น
ความสุขของปัญญามันก็เป็นอีกแบบหนึ่ง
เวลาที่มันเกิดความรู้ถูก ความเข้าใจถูกบางสิ่งบางอย่างขึ้นมา
เข้าใจธรรมะเป็นเรื่องๆ ไป 
ตรงที่มันเข้าใจมันจะมีความสุขเกิดขึ้นด้วย
ความสุขของสมาธิมันเป็นคล้ายๆ ความสุขแบบเด็กๆ 
ส่วนความสุขของการเจริญปัญญานั้น 
มันคล้ายๆ ความสุขของผู้ใหญ่ที่ทำงานที่ยากๆ สำเร็จ
จิตมันก็เบิกบานขึ้นมา
มันมีความสุขที่สูงกว่านั้นอีก 2 อัน 
ความสุขตอนที่เกิดอริยผล 
ตอนที่เกิดอริยผลจิตมันเบิกบานมหาศาล 
แล้วก็ความสุขตอนที่เราสัมผัสพระนิพพาน 
มันมีความสุขที่ไม่รู้จะบอกอย่างไร
ความสุขของพระนิพพาน 
คือความสุขจากการพ้นทุกข์ 
ไม่ใช่ความสุขจากการสร้างภาวะอันใดอันหนึ่งขึ้นมา 
ความสุขจากการถือศีล 
ความสุขจากการทำสมาธิ 
ความสุขที่เราเกิดปัญญาแต่ละเรื่องๆ 
เป็นความสุขที่ยังเกิดในภพ อยู่ในภพ 
มันเป็นความสุขมหาศาลถ้าเทียบกับชาวโลก  
ความสุขของศีล ของสมาธิ ของปัญญาเหนือกว่า 
แต่ยังเป็นโลกียะอยู่ 
ความสุขของมรรคผลนิพพานเป็นโลกุตตระ 
โดยเฉพาะความสุขของพระนิพพานนั้นไม่มีอะไรเหมือน


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
18 มิถุนายน 2565

CD 94

ความสุขจากการปฏิบัติธรรม :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 18 มิ.ย. 2565

เราพยายามสังเกตที่ใจเรา อ่านจิตใจตัวเองให้ออก 
เหตุฝ่ายชั่วมันเกิดที่จิต ไม่ได้ไปเกิดที่อื่น 
เหตุฝ่ายดีมันก็เกิดที่จิต ไม่ได้เกิดที่อื่น 
แต่พอจิตมันถูกเหตุฝ่ายชั่วปรุงแต่ง 
มันก็คิดชั่ว พูดชั่ว ทำชั่ว เลี้ยงชีวิตชั่ว 
ถ้ามันถูกเหตุฝ่ายดีปรุงแต่ง 
มันก็คิดดี พูดดี ทำดี เลี้ยงชีวิตถูกต้องเป็นธรรม 
องค์มรรคทั้งหลายก็จะสมบูรณ์ขึ้นมา 
ฉะนั้นเวลาเราภาวนา 
อะไรๆ ก็สู้การอ่านจิตอ่านใจตนเองไปไม่ได้ 
หลวงพ่อพูดไม่ได้พูดเอาเอง 
ครูบาอาจารย์นับตั้งแต่พระพุทธเจ้าลงมา 
ท่านก็สอนมาตลอด 
“จิตเป็นใหญ่ จิตเป็นหัวหน้า จิตเป็นประธาน” 
หรือครูบาอาจารย์ท่านก็สอน 
อย่างหลวงปู่มั่นท่านก็บอก 
“ได้จิตก็ได้ธรรม ไม่ได้จิตก็ไม่ได้ธรรม” 
ทุกองค์พูดเหมือนๆ กัน 

ตั้งแต่พุทธกาลมา 
จนถึงครูบาอาจารย์ที่หลวงพ่อไปเรียนด้วย 
ท่านมุ่งเข้ามาที่จิตทุกองค์ 
อย่างถ้าคนไหนอินทรีย์อ่อนมากๆ 
ท่านก็ให้ทำสมถะก่อน 
ทำสมถะแล้วท่านก็สอนให้ไปดูกาย 
พิจารณากายในอาการ 32 ก็อยู่ในสติปัฏฐานเหมือนกัน 
ค่อยดูไปสติก็จะค่อยๆ เข้มแข็งขึ้น 
สมาธิก็จะค่อยๆ ดีขึ้น 
มีสติ มีสมาธิดีแล้วก็จะเจริญปัญญาได้ 
เห็นความจริงของรูป ของนาม ของกาย ของใจ 
ความจริงคือเห็นไตรลักษณ์นั่นล่ะ 
ฉะนั้นเราพยายามสังเกตจิตใจของเรา 
ทำความรู้จักกับจิตตนเองไว้ 
เราอยากรู้อะไรต่ออะไรมากมาย 
แต่รู้อะไรมากมายก็สู้การรู้จักตัวเองไม่ได้ 
แสวงหาอะไรก็สู้แสวงหาลงมาในตัวเองไม่ได้


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
2 กรกฎาคม 2565

รู้อะไรไม่สู้รู้จักจิตตนเอง :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 2 ก.ค. 2565

พวกเราไปดูเรื่องมงคล 38 ประการแล้วพยายามทำไป 
เลือกคบคนดี ไม่คบคนพาล คบคนดี 
ค่อยๆ สังเกตเอา 
ตัวไหนที่ยังบกพร่องอยู่ก็ค่อยๆ ปรับไป 
มีหน้าที่ในโลก ก็ทำหน้าที่ของเราให้ดี 
อย่างหน้าที่ต้องเลี้ยงพ่อเลี้ยงแม่ เลี้ยงครอบครัวอะไร 
ทำหน้าที่ให้ดี แล้วศึกษาปฏิบัติ
แล้วใจก็จะค่อยๆ พ้นกิเลส 
ใจพ้นกิเลสได้ ใจก็พ้นทุกข์ 
เพราะตัวที่ทำให้เราจิตใจมันมีความทุกข์ก็คือตัวกิเลส 
เป็นศัตรูของเราไม่ใช่คนอื่น 
ศัตรูของเราจริงๆ ก็คือกิเลสในใจเรานี่เอง 
ล้างผลาญเราตลอดเวลา 

วันนี้พูดเรื่องโลกๆ เพราะว่าอยากให้พวกเรารู้
ว่าธรรมะที่พระพุทธเจ้าสอนไม่ใช่มีแต่ธรรมะระดับพ้นโลก 
ธรรมะที่จะอยู่กับโลกอย่างมีความสุขท่านก็สอนเอาไว้ 
ฉะนั้นเราลองไปสังเกตในมงคลสูตรก็ได้ ดูสักสูตรหนึ่ง 
อะไรที่ท่านบอกให้ปฏิบัติ เราก็ปฏิบัติ 
อะไรที่ท่านห้าม เราก็อย่าไปทำ 
ชีวิตเราก็จะเจริญ มีความสุข มีความเจริญมากขึ้นๆ 
ยิ่งอย่างเราได้ฟังธรรมแล้วเราก็ต้องลงมือปฏิบัติธรรม 
ท่านบอกการเห็นสมณะ การฟังธรรมตามกาล 
การบำเพ็ญตบะคือการแผดเผากิเลส
ด้วยศีล สมาธิ ปัญญา เป็นมงคลอย่างยิ่ง 
ถัดจากนั้นก็เห็นอริยสัจ พ้นจากโลกธรรมทั้งหลาย 
จิตใจเข้าถึงความไม่เศร้าโศก 
การไม่มีกิเลส จิตใจเข้าถึงความปลอดภัย 
ไม่ถูกอะไรมาเสียดแทงจิตใจให้เศร้าหมองลงมาได้อีก 
ฉะนั้นธรรมะ ดีทั้งทางโลก ดีทั้งทางธรรม


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
3 กรกฎาคม 2565

มงคลชีวิต :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 3 ก.ค. 2565

ถ้าไม่มีจิตสักดวงเดียว 
การรับรู้ทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ก็ไม่มี 
ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ทำงานไม่ได้ 
ถ้ามันไม่มีจิตดวงเดียวนี้ 
ฉะนั้นพอตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ มันทำงานไม่ได้ 
โลกภายนอกมันก็ไม่ปรากฏขึ้น 
รูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ ธรรมารมณ์ทั้งหลาย ก็ไม่มี 
เราพยายามตัดตรงเข้ามารู้เท่าทันจิตใจตัวเองไป 
จิตสุขก็รู้ จิตทุกข์ก็รู้ จิตดีก็รู้ จิตชั่วก็รู้ รู้ไปเรื่อยๆ 
จิตหลงไปดูรูป หลงไปฟังเสียง 
หลงไปดมกลิ่น หลงไปลิ้มรส 
หลงไปรู้สัมผัสทางกาย 
หลงไปคิดนึกทางใจ ก็รู้มันไป 
ฝึกไปเรื่อยๆ บ่อยๆ 
ถึงวันหนึ่งเราจะเห็น จิตมันทำงานได้เอง 
เวลาจะสุขเราสั่งไม่ได้ เวลาจะทุกข์เราห้ามไม่ได้ 
เวลาจะดีเราก็สั่งให้เกิดไม่ได้ 
เกิดแล้วรักษาให้ตลอดไปก็ไม่ได้ 
เวลาจะชั่วห้ามมันก็ไม่ได้ ไล่มันก็ไม่ไป 
แล้วจิตเองเดี๋ยวก็เป็นผู้รู้ เดี๋ยวก็เป็นผู้หลง หลงทางทวารทั้ง 6

เห็นไปเรื่อยๆ สุดท้ายปัญญามันก็แทงตลอด 
จิตนี้ไม่ใช่ตัวเรา 
จิตเป็นแค่สภาพธรรมอันหนึ่งเท่านั้นเอง 
ไม่ใช่ตัวเรา ไม่ใช่ของเรา จิตไม่ใช่เรา 
ขันธ์ 5 เป็นผลผลิตของจิต มันก็ไม่ใช่เรา 
โลกซึ่งมันปรากฏขึ้นมาได้ก็เพราะเรามีจิต 
มันก็เลยพลอยไม่ใช่เราไปด้วย 
ไม่ยากหรอก สังเกตจิตตัวเองไป 
ค่อยๆ รู้ ค่อยๆ ดูไป อย่ารีบร้อน


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
16 กรกฎาคม 2565

จิตไม่ใช่เรา :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 16 ก.ค. 2565

Beauty of Earth

Glacial Water

Shards of Spirituality

Love Is Infectious

Feelings

Awareness

พอเราภาวนาเราจะเห็นโลกนี้น่าเบื่อ 
โลกนี้น่ารังเกียจ โลกนี้สกปรก 
ใจมันคลายออกจากโลก มันจะยิ่งมีความเด็ดเดี่ยว 
มีความมุ่งมั่นในการภาวนามากขึ้น 
แล้วเวลาเราต้องสัมผัสกับโลก 
สติ สมาธิ มันจะทำงานจี๋ขึ้นมาเลย 
เพราะมันเหมือนเราเดินเข้าไปในฝูงงูพิษ 
ถ้าเราภาวนาถึงจุดหนึ่งเราจะรู้ โลกนี้เหมือนงูพิษจริงๆ 
รูปก็เป็นงูพิษ เสียงก็เป็นงูพิษ 
มันทำให้จิตเราเสียหายได้ทั้งหมด 
พอเราภาวนา พอจะอยู่กับโลก 
เหมือนอยู่ในหมู่งูพิษล้อมตัวเราไว้ทั้งหมดเลย 
มันจะโดนฉกกัดเมื่อไรก็ได้ จิตมันจะ Alert 
มีสติ มีสมาธิ คอยระมัดระวังอยู่ 
อินทรียสังวรเกิดขึ้น ศีลอัตโนมัติของเราเกิดขึ้น 
จิตเราก็ตั้งมั่นอัตโนมัติขึ้นมา มันจะสำรวม มันจะระวัง 

พอฝึกมันจะเห็นผล อยู่กับโลกไม่ได้ 
โลกร้อนเป็นฟืนเป็นไฟเลย 
มันไร้สาระหาแก่นสารอะไรไม่ได้ 
จำเป็นต้องอยู่กับมันก็อยู่กับมัน 
แต่อยู่กับมันเหมือนอยู่ท่ามกลางฝูงงู 
โลกนี้มีแต่ทุกข์ โลกนี้ไม่มีอะไรหรอก 
เผลอไปยึดไปถือเข้านิดเดียวก็ทุกข์แล้ว 
นี่ใจก็จะยิ่งน้อมๆๆ มาหาการปฏิบัติมากขึ้นๆ 
ช่วงแรกๆ ต้องฝืนใจ ต้องน้อมใจ 
ต้องชักชวนให้จิตใจปฏิบัติ 
แต่เมื่อเราปฏิบัติไปถึงช่วงหนึ่ง ไม่ต้องชักชวนแล้ว 
จิตใจมันเอือมระอาต่อโลกข้างนอก 
มันอยากปฏิบัติของมันเอง 
ตรงนี้อัตราเร่งของความก้าวหน้าในการปฏิบัติมันก็จะมากขึ้นๆ 
ยิ่งภาวนายิ่งไปเร็วขึ้นเรื่อยๆ 
อันนี้ไม่ว่าพระหรือโยมก็ทำได้ ขอให้ตั้งใจเถอะ 


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
24 กรกฎาคม 2565

CD 95

โลกเหมือนงูพิษ :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 24 ก.ค. 2565

Converse with the Universe

Calm Nature Recordings, Pt. 28

มีสติ รู้กาย รู้ใจ ตามความเป็นจริง ด้วยจิตที่ตั้งมั่นและเป็นกลาง

รู้อะไรไม่สู้รู้จักจิตตนเอง :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 2 ก.ค. 2565

หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช