เส้นทางที่เราจะต้องเดิน 
ขั้นแรกก็เตรียมจิตให้พร้อมที่จะเจริญปัญญา 
จิตที่พร้อมเจริญปัญญา ก็เป็นจิตที่ตั้งมั่นและเป็นกลาง 
จิตที่ตั้งมั่นเป็นจิตที่มีลักขณูปนิชฌาน 
ส่วนจิตที่เป็นกลาง ตัวนี้จะทำให้จิตมีพลัง เป็นอารัมมณูปนิชฌาน 
หลวงพ่อถึงบอกว่า “มีสติรู้กายรู้ใจตามความเป็นจริง 
(ด้วยจิตที่ตั้งมั่นและเป็นกลาง) 
การรู้กายรู้ใจตามความเป็นจริงคือการเจริญปัญญา 
สิ่งที่เป็นเหตุเป็นปัจจัยเกื้อหนุนการเจริญปัญญา คือ สัมมาสมาธิ 
สัมมาสมาธิก็คือสภาวะที่ตั้งมั่นและเป็นกลางนั้นล่ะ 
ตั้งมั่นเอาไว้เดินปัญญา เป็นกลางนี้เอาไว้ชาร์จพลังให้จิตมีเรี่ยวมีแรง 

พอมีจิตตั้งมั่น มีเรี่ยวมีแรงมากพอ 
เอาไปเดินปัญญา อย่าเฉยๆ อยู่ 
เดินปัญญาก็คือ พอสติระลึกรู้กาย 
ไม่ใช่รู้อยู่ที่จิตนิ่งๆ เฉยๆ อย่างนั้น 
สติระลึกรู้กาย จิตตั้งมั่นและเป็นกลาง 
จะเห็นไตรลักษณ์ของกาย 
สติระลึกรู้เวทนา ถ้าจิตตั้งมั่นและเป็นกลาง 
จะเห็นไตรลักษณ์ของเวทนา 
ถ้าจิตตั้งมั่นและเป็นกลาง สติระลึกรู้สังขาร 
ปรุงดีปรุงชั่วทั้งหลาย จิตก็จะตั้งมั่น จะเป็นกลาง 
จะเกิดปัญญาเห็นไตรลักษณ์ขึ้นมา มันจะอันเดียวกัน 
ในสติปัฏฐานทั้ง 4 ขอให้มีจิตที่ตั้งมั่นและเป็นกลาง 
สติระลึกอะไร อันนั้นแสดงไตรลักษณ์ทั้งหมด 
เราเห็นไตรลักษณ์นั่นล่ะ 
ที่หลวงพ่อใช้คำว่า “เห็นตามความเป็นจริง” 
ความเป็นจริงคือไตรลักษณ์ 

หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
21 ตุลาคม 2566

CD 100

เคล็ดวิชาฝึกจิตเพื่อเดินปัญญา :: หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 21 ต.ค. 2566

"สัมมาสมาธิคือความตั้งมั่นของจิต 
จะเป็นเหตุให้เราเจริญปัญญาได้ 
ถ้าจิตเราไหลอยู่ตลอดเวลา 
จะไปรู้อะไรได้ ก็หลงไปเรื่อยๆ 
สมาธิแปลว่าความตั้งมั่น 
อย่าไปแปลสมาธิว่าสงบ 
ที่เราต้องฝึกนั้นคือฝึกให้จิตตั้งมั่น 
จิตสงบมีมาก่อนพระพุทธเจ้า 
แล้วอย่างสงบแล้วก็มีความสุขไป 
พอออกจากสมาธิก็ทุกข์เหมือนเดิม 
บางคนทุกข์มากกว่าเก่าอีก 

เพราะฉะนั้นเราฝึกให้จิตตั้งมั่น 
วิธีฝึกให้จิตตั้งมั่น 
จิตเป็นอนัตตาเราสั่งให้ตั้งมั่นไม่ได้ 
แต่ให้เรารู้ทันจิตที่ไม่ตั้งมั่น 
ฉะนั้นวิธีทำจิตให้ตั้งมั่นก็คือ
มีสติรู้ทันจิตที่ไม่ตั้งมั่น 
คือรู้ทันจิตที่ไหลไปไหลมา 
หัดทำกรรมฐานอะไรก็ได้สบายๆ ที่เราถนัด 
อย่าไปมุ่งบังคับจิตให้สงบ ทำกรรมฐานไป 
สงบก็ได้ไม่สงบก็ได้ ไม่เป็นไร 
จุดสำคัญเราทำไปเพื่อจะรู้ทันจิตตัวเอง 
ไม่ได้ทำให้สงบ คนส่วนใหญ่กระทั่งในเมืองไทย 
นั่งสมาธิมุ่งไปที่สงบ 

ฉะนั้นจิตจะไม่ตื่นขึ้นมาจริงๆ 
เมื่อจิตไม่ตื่นขึ้นมา ไม่ตั้งมั่นจริง 
ทำวิปัสสนาไม่ได้ เจริญปัญญาไม่ได้จริง 
ตัวนี้ที่หลวงพ่อเห็นเป็นตัวแตกหักเลย 
ถ้าจิตของเราไม่ถูก ไปทำกรรมฐานอะไรก็ไม่ถูก 
แต่ถ้าจิตเราถูก แล้วตั้งมั่น รู้ ตื่น เบิกบานแล้ว 
ทำกรรมฐานอะไรก็ได้ 
ไม่ว่าสติจะระลึกรู้กาย รู้เวทนา หรือรู้จิตใจตัวเอง 
จิตตั้งมั่นแล้วจะเห็นทุกสิ่งทุกอย่างที่จิตไปรู้เป็นไตรลักษณ์หมดเลย 
ตกอยู่ใต้ไตรลักษณ์ทั้งหมดเลย" 

หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช
Eco Hotel
23 กรกฎาคม 2568

เจริญปัญญาได้เพราะจิตตั้งมั่น :: หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 23 ก.ค. 2568

"พยายามฝึกให้จิตเข้าสู่ทางสายกลาง 
ทำกรรมฐานสักอย่างหนึ่ง 
แล้วถ้าจิตหลงไป ลืมกรรมฐาน รู้ทัน 
จิตถลำไปเพ่งจิต รู้ทัน 
จิตถลำไปเพ่งอารมณ์กรรมฐาน รู้ทัน 
ถลำไปเพ่งจิต ส่วนใหญ่ไปบังคับ 
อยากให้จิตไม่หนีไป ก็ไปบังคับ 
บางทีก็ถลำไปเพ่งกรรมฐาน 
อย่างเดินจงกรม ก็ไปเพ่งร่างกาย 
พุทโธแล้วไปเพ่งคำว่าพุทโธอะไรอย่างนี้

เพราะฉะนั้นจิตหลงไปคิดก็รู้ 
จิตหลงไปเพ่งก็รู้ ไปบังคับจิตอยู่ก็รู้ ฝึกอย่างนี้ 
แล้วจิตจะค่อยๆ สะสมแต้ม 
ได้สมาธิที่ถูกต้องทีละขณะๆ 
สะสมแต้มพอสมควรแล้ว มากพอแล้ว 
จิตจะตั้งมั่นชัดเจนขึ้นมา 
พวกเราส่วนใหญ่ตอนนี้ ที่ขยันๆ มาตรงนี้ได้แล้ว 
เพราะฉะนั้นพอจิตตั้งมั่นได้ 
ขันธ์มันแยก ไม่ใช่เรื่องยากแล้ว
พอทำถูก มันเห็นขันธ์แยกเลย 
เห็นไตรลักษณ์ได้เลย เห็นจิตมันทำงานได้เลย 
ถ้าจิตของเราไม่ตั้งมั่น ไม่เห็นจริงหรอก มันทำอะไรไม่ได้จริง"

หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม
26 กรกฎาคม 2568

จิตตั้งมั่นแล้วขันธ์แยกเอง :: หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 26 ก.ค. 2568

"พอเราก้าวมาถึงจุดที่เราอ่านจิตตัวเองดูจิตตัวเองออกแล้ว 
อย่าไปประคอง อย่าไปรักษาให้นิ่ง 
ให้ทำงานไปตามธรรมชาติ 
มีตาก็ดู มีหูก็ฟัง มีใจก็คิด 
แต่เมื่อตาเห็นรูปเกิดความเปลี่ยนแปลงที่จิต รู้ทัน 
หูได้ยินเสียงเกิดความเปลี่ยนแปลงที่จิต รู้ทัน 
จมูกได้กลิ่นลิ้นกระทบรส กายกระทบสัมผัส 
ใจกระทบความคิด เกิดความเปลี่ยนแปลงที่จิตก็รู้ทัน 
ฝึกเรื่อยๆ ไป 
แล้ววันหนึ่งเราจะเห็นตัวจิตเองก็ตกอยู่ใต้ไตรลักษณ์ 
เราสั่งให้เป็นอย่างนี้ก็ไม่ได้ 
ห้ามไม่ให้เป็นอย่างนี้ก็ไม่ได้" 

หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม
27 สิงหาคม 2568

ตัวจิตเองก็ตกอยู่ใต้ไตรลักษณ์ :: หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 27 ส.ค. 2568

[คลิปสั้น] ภาวนากันตาย หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 10 ก.ค.68 (680710)

[คลิปสั้น] การเดินจงกรมได้สมาธิที่แข็งแรงกว่าการนั่งสมาธิ หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 10 ก.ค.68 (680710)

[คลิปสั้น] เทวดาชอบคนถือศีล หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 20 ก.ค.68 (680720)

[คลิปสั้น] ความจริง 3 ระดับ หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 20 ก.ค.68 (680720)

[คลิปสั้น] เวลาหลงไม่ดึงและไม่กดจิต หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 26 ก.ค.68 (680726)

[คลิปสั้น] อย่าดูถูกขณิกสมาธิ หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 26 ก.ค.68 (680726)

"เมื่อก่อนคนชอบมาถาม 
จิตรวมเป็นอย่างไร จิตถึงฐานเป็นอย่างไร 
จิตตั้งมั่นเป็นอย่างไร จิตส่งออกเป็นอย่างไร 
ขันธ์แยกเป็นอย่างไร ถาม โอ๊ย ใครจะไปตอบได้ 
เหมือนถามว่าทุเรียนหมอนทองรสชาติเป็นอย่างไร 
ต่างกับชะนีอย่างไร ก้านยาวรสเป็นอย่างไร 
ไม่เคยกิน มันจะไปรู้หรือ ไม่รู้หรอก 
ฉะนั้นมันเป็นคำถามที่ไม่มีประโยชน์อะไร 
ไม่มีใครตอบได้หรอก เป็นเรื่องของสภาวะ 
ก็ต้องรู้เองเห็นเอง 

ธรรมะจริงๆ เรียนด้วยการคิด 
การพูด การถาม ไม่มีทางเข้าใจหรอก 
แค่ลูบๆ คลำๆ แล้วก็มโนเอาว่าเข้าใจ ที่จริงไม่เข้าใจ 
จะเข้าใจภาวนามันต้องถึงใจจริงๆ รู้ด้วยตนเอง 
อย่างหลายคนภาวนามาเป็น 10 ปี 20 ปี ทำไม่ได้ 
พอหลวงพ่อเคี่ยวเข็ญให้ไปเดินจงกรม 
แป๊บเดียว เดือน 2 เดือนเอง 
จิตตั้งมั่นได้ ขันธ์แยกได้ 
แล้วคราวนี้ไม่ต้องถามอะไรมากแล้ว 
ลงภาวนาจนถึงจิตตั้งมั่นได้ 
การภาวนาที่เหลือจะเข้าสู่จุดที่ราบรื่น 
ง่ายแล้ว แทบไม่ต้องทำอะไรเลย 
จะมีสติรู้กายรู้ใจด้วยจิตที่ตั้งมั่นและเป็นกลาง 
มันยากตอนต้นนี่ล่ะ 
เพราะคนในโลกมันไม่มีจิตที่ตั้งมั่น รู้ ตื่น เบิกบาน 
มีแต่จิตที่หลง คิดนึก ปรุงแต่งตลอดเวลา แล้วดูตัวเองไม่ออก" 

หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม
27 กรกฎาคม 2568

ต้องลงมือปฏิบัติถึงจะเข้าใจ :: หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 27 ก.ค. 2568

มีสติ รู้กาย รู้ใจ ตามความเป็นจริง ด้วยจิตที่ตั้งมั่นและเป็นกลาง

เคล็ดวิชาฝึกจิตเพื่อเดินปัญญา :: หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 21 ต.ค. 2566

หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช

Related tracks