▨ نام شعر: عینکت را بردار اسماعیل (برش پنجم از شعر بلند اسماعیل)
▨ شاعر: رضا براهنی
▨ با صدای: رضا براهنی
▨ پالایش و تنظیم: شهروز
ــــــــــــــــــــــــ
تقدیم‌نامه‌ی شاعر: تقدیم به خاطره‌ی مخدوش دوستم اسماعیل شاهرودی [آینده] که در پاییز شصت در تهران مُرد
ــــــــــــــــــــــــ
در کنار بقبقوی کف کرده‌ی موج به جدار لوله‌های نفت
حفره‌ای هست که شیطان آن را کنده
از حفره که پایین برویم، در حجره‌ها، پشت میله‌های اطلسی {ابلیسی}
شاعرها را خواهیم دید
که نمی‌دانند که شاعر هستند، اما هستند، زیرا شاعر کسی‌ست {کسی است} که دوزخ را تجربه کرده باشد
حتی اگر شعری هم نگفته باشد
و دوزخ تجربه‌ایست {تجربی است}، تو آنرا تجربه کرده‌ای
حتی اگر شعرهای چندان عالی هم نگفته باشی
...
از آن حفره پایین می‌رویم
موهای سرخ تو و ریش سفید من در چشم ساکنان حجره‌ها منعکس است
عینکت را بردار اسماعیل عزیزم، بگذار دوزخ از چشم‌های قیقاجت
فرو بلغزد!
چه جوانانی! اسماعیل، می‌بینی؟ چه جوانانی!
بسیاری‌شان هنوز صورت عشق را بر سینه نفشرده‌اند
و موهای صورت پسرها هنوز درنیامده. و دخترها را می‌بینی؟
چه پاهای لطیفی دارند!
جنگ است، اینجا هم جنگ است اسماعیل!
گریه نکن! فریاد نکن! دهنش را ببندید، قوانین را به هم زده است!
گریه نکن اسماعیل، جنگ است!
نفت از کنار حجره‌ها بالا می‌رود
چه معجون عجیبی! چاه‌های نفت در کنار حجره‌هاست
و در حجره‌ها جوانان نشسته‌اند!
آه، چه نفتی! شیر ظلمت است این نفت!
و نفتکش‌ها در سکوت پر می‌شوند
و جوانان در سکوت پیر می‌شوند
و در اعماق زمین، و در بالاسر، و بین دو دست یک بدن {بین دست یک بدن}، 
جنگ است اسماعیل، جنگ است!
مرده باد شاعری که راز حجره و چاه را نداند
زنده باشی تو که این راز را می‌دانستی
...
از حجره‌های تو در توی کنار چاه‌های نفت که بالا خزیدم، به لبه‌ی چاه رسیدم
کابوس‌هایم با من آمدند و در کنار کابوس‌های بیرون صف کشیدند
کابوس‌های بیرون بهتر از کابوس‌های درون نیستند
...
ای اسماعیل! عینکت را از رو چشم‌های قیقاجت بردار
عینک‌زده‌های دیگر می‌آیند
از کنار چاه‌های نفت بالا می‌آیند
و زنان اشباحی هستند که فقط لب‌های کبود و چانه‌های تبخال زده‌شان را می‌بینی
از گیسوهای زیباشان خبری نیست
صورت‌های بی سرِ یک‌بُعدی دارند
و از شب و روز آفاق بی‌خبرند
دست بر شانه‌ی نفر جلویی گذاشته‌اند و از کنار چاه‌های {چاه} نفت بالا می‌آیند
و هیچ کس چیزی نمی‌گوید
و چیزی هم نیست که بگوید
و فقط از سنگرهای پدر و پسر، پدر و دختر، از سنگرهای همسایه و همسایه،
صدای تیر شنیده می‌شود
و بدن‌های راست در باران‌های خونین به زمین می‌خورند
و باران که بند می‌آید، ماهی خائن را می‌بینی که از پشت دکل‌های نفت بالا آمده است
چه مهتابی اسماعیل، چه مهتابی! با نورش نیمه‌جان‌ها را لو می‌دهد و
بعد، مسلسل‌ها، ستاره‌ها را مُرس می‌زنند
و موشک، خانه‌ها را مثل اسباب‌بازی به هوا می‌پراند
و آنچه در بازگشت به سوی زمین برمی‌گردد به خرمنِ افشان می‌ماند
که سریع‌تر از یک خرمن پایین می‌آید
آفتاب که می‌زند، نخل‌ها در برابر دکل نفت
به کودکان دبستانی صف بسته در برابر ناظمی سخت‌گیر می‌مانند
جنگ است، اسماعیل، جنگ است،
و بعضی از جسدها را بی نام و نشان دفن می‌کنند
و بعضی‌ها را با نام و نشان
و موش و موریانه چه می‌دانند که مردگان شناسنامه‌ی تاریخی دارند یا نه
آفتاب بر گورستان و گلستان یکسان می‌ریزد {می‌تابد}
و باران خادم و خائن نمی‌شناسد
...
▨
رضا براهنی
بهمن ۱۳۶۰ تا فروردین ۱۳۶۱ – تهران
از کتاب «شعر بلند اسماعیل»
ـــــــــــــــــ
تذکر: فقط بندهایی از بخش ابتدایی شعر بلند اسماعیل، به انتخاب من تنظیم شده است.
ـــــــــــــــــ
پی‌نوشت: متن شعر منطبق بر خوانش شاعر است و با نسخه‌ی چاپ شده در کتاب، تفاوت‌هایی دارد. شکل مکتوب شعر‌، در داخل آکولاد {} آمده است.

رضا براهنی | عینکت را بردار اسماعیل (برش پنجم)

▨ نام قطعه: اسماعیل در تیمارستان (برش ششم از شعر بلند اسماعیل)
▨ شاعر: رضا براهنی
▨ با صدای: رضا براهنی
▨ پالایش و تنظیم: شهروز
ــــــــــــــــــــــــ
تقدیم‌نامه‌ی شاعر: تقدیم به خاطره‌ی مخدوش دوستم اسماعیل شاهرودی [آینده] که در پاییز شصت در تهران مُرد
ــــــــــــــــــــــــ
وﻗﺘﯽ‌ از ﭘﺸﺖ ﭘﻨﺠﺮه‌ی ﺗﯿﻤﺎرﺳﺘﺎن
ﺧﯿﺎﺑﺎن را ﻣﯽدﯾﺪی و ﺑﺮگﻫﺎ ﻣﯽرﯾﺨﺘﻨﺪ
و ﺣﺎﻓﻈﻪات ﯾﺎری ﻧﻤﯽﮐﺮد
ﮐﻪ ﺑﺮگﻫﺎ را ﮐﺠﺎ دﯾﺪه‌ای
وقتیکه {وقتی} ﻣﯽﺧﻮاﺳﺘﯽ رﻫﮕﺬران ﺑﺮﮔﺮدﻧﺪ
و ﺗﻮ را ﺑﺒﯿﻨﻨﺪ،
وﻟﯽ ﻫﻤﻪ ﺳﺮ در ﮔﺮﯾﺒﺎن ﻋﺒﻮر ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ
-و ﺗﺎزه ﯾﮏ ﻋﺪه ﻣﯽﮔﻔﺘﻨﺪ
ﭼﺮا ﺷﻌﺮ اﯾﻨﻬﺎ ﻓﺼﯿﺢ ﻧﯿﺴﺖ!-
آه، ای مجنونِ پشت میله‌های درون!
صورتت را که می‌دیدم، انگار به ته چاه عمیقی نگاه می‌کردم {می‌کردیم}
...
آه، ای اسماعیل، ای دوزخیِ سر سرخ کرده در تابه‌ی وحشت!
دوزخ به اضافه‌ی کلمه یعنی شاعر!
...
ای بدگمان به پزشک و پرستار، به زن و معشوق و پسر، ای بدگمان به خویشتن!
ای مفتش عقاید خود چند لحظه پیش از شُکِ برقی!
ای خوابگرد، ای بی‌خواب، ای چشم دوخته به قرص‌های خواب!
و قرص‌هایی که قرار بود بخش چپ فلج مغزت {بخش چپ مغزت} را راه بیندازند!
...
سر هیولایی‌ات را از پشت پنجره‌ی تیمارستان به سوی خیابان برگردان!
فصل دارد تکرار می‌شود و برف از پارو بالا می‌رود
و خروس‌های کز کرده‌ی زیر طاقه‌ی بقالی ایستاده‌اند
{و خروس‌های کز کرده زیر طاقی بقالی ایستاده‌اند} 
لنگ‌های {و لنگ‌های} حمام پایین تیمارستان در پشت بام یخ بسته‌اند
و ماشین‌ها با زنجیر چرخ‌هاشان زمین را بی‌رحمانه کتک می‌زنند
برق از نوک موهای سرخت فرو می‌رود و به یک چشم زدن
از ناخن پایت بیرون می‌خزد {می‌جهد}
و حافظه‌ی اندام‌هایت مخدوش می‌شود
تو دیگر حافظه نداری {و تو حافظه نداری}
و حتی مرا که لب‌هایت را می‌بوسم، نمی‌شناسی
برای شاعر شدن تنها حافظه کافی نیست
دوزخ به اضافه‌ی کلمه یعنی شاعر
...
ای آشنای من در باغ‌های بنفش و جنون و بوسه {ای آشنای من در باغ‌های بنفش جنون و بوسه}!
ای اسماعیل! ای چشم‌بند به چشم تا کنار مذبح رفته، ای سربریده!
عینکت را از روی چشم‌های قیقاجت بردار
...
چشم‌بندت را بردار {برداری} می‌فهمی، چشم‌بندت را بردار!
▨
رضا براهنی
بهمن ۱۳۶۰ تا فروردین ۱۳۶۱ – تهران
از کتاب «شعر بلند اسماعیل»
ـــــــــــــــــ
تذکر: فقط بندهایی از بخش ابتدایی شعر بلند اسماعیل، به انتخاب من تنظیم شده است.
ـــــــــــــــــ
پی‌نوشت: متن شعر منطبق بر خوانش شاعر است و با نسخه‌ی چاپ شده در کتاب، تفاوت‌هایی دارد. شکل مکتوب شعر‌، در داخل آکولاد {} آمده است.

رضا براهنی | اسماعیل در تیمارستان (برش ششم)

از ردیف آوازی محمدرضا شجریان


چوپانی：
سحرگاهان چو برق از جای می جست
کمر چون نی به عزم ناله می بست

سارنگ：
نبودی گر دو چشم اشکبارش
تحریر درآمد بیات ترک و فرود به درآمد شور

درآمد بیات ترک：
نبودی گر دو چشم اشکبارش
فرود به درآمد شور：
نبودی فرق از مشتی غبارش + تحریر تکمیل ملودی شعر در درآمد شور


گوشه‌ی دشتستانی به‌شیوه‌ی مرحوم طاهرزاده - اجرای شجریان

"وداع جان آسان نیست"
دانلود :
https://t.me/poliverensemble/13

کاری از گروه پلیور
شعر: ابوسعید ابولخیر
آواز: بهزاد شمس
گیتار: نیما حاج‌شفیع‌ها
درامز: عرشیا صف‌آرایی
ویلونسل: امین چراغیان 
هم آوا: بهار علیزاده
شعر: ابو سعید ابوالخیر

جسمم همه اشک شد و از دیده گریست
در عشق تو بی جسم همی باید زیست
از من اثری نماند این عشق ز چیست
چون من همه معشوق شدم عاشق کیست
می باید مرد و باز می‌باید زیست

گر ترک وداع کرده ام معذورم
تو جان منی وداع جان آسان نیست

وداع جان آسان نیست

▨ نام شعر: ریشه در خاک
▨ شاعر: فریدون مشیری
▨ با صدای: شاعر و حسین علیزاده
▨ موسیقی: zack hemsey the way
▨ پالایش و تنظیم: شهروز
ـــــــــــــــــــــــــــ
تو از این دشتِ خشکِ تشنه روزی کوچ خواهی کرد
و اشک من تو را بدرود خواهد گفت
نگاهت تلخ و افسرده‌ست
دلت را خار خار ِ ناامیدی سخت آزرده‌ست
غم این نابه‌سامانی همه توش و توانت را ز تن بُرده‌ست

تو با خون و عرق، این جنگل پژمرده را رنگ و رمق دادی
تو با دست تهی با آن همه طوفانِ بنیان‌کن دَر افتادی
تو را کوچیدن از این خاک، دل برکندن از جان است
تو را با برگ‌برگِ این چمن پیوندِ پنهان است

تو را این ابر ِ ظلمت‌گستر ِ بی‌رحم ِ بی‌باران 
تو را این خشک‌سالی‌های پی در پی
تو را از نیمه ره برگشتن ِ یاران
تو را تزویر غمخواران
ز پا افکند

تو را هنگامۀ شوم شغالان
بانگ بی‌تعطیل زاغان
در ستوه آورد

تو با پیشانی پاک نجیبِ خویش
که از آن سویِ گندم‌زار
طلوع با شکوهش خوش‌تر از صد تاج ِ خورشید است؛
تو با آن گونه‌های سوخته از آفتابِ دشت
تو با آن چهره‌ی افروخته از آتش ِ غیرت
-که در چشمان من والاتر از صد جام جمشید است-
تو با چشمانِ غم‌باری
ـ که روزی چشمه‌ی ِ جوشان ِشادی بود
اینک حسرت و افسوس، بر آن
سایه افکنده‌ست ـ خواهی رفت
و اشکِ من تو را بدرورد خواهد گفت

من اینجا ریشه در خاکم
من اینجا عاشق این خاکِ از آلودگی پاکم
من اینجا تا نفس باقی‌ست می‌مانم
من از اینجا چه می‌خواهم، نمی‌دانم
امید روشنایی گرچه در این تیره گی‌ها نیست
من اینجا باز در این دشتِ خشکِ تشنه، می‌رانم
من اینجا روزی آخر از دل این خاک، با دستِ تهی
گُل بر می‌افشانم
من اینجا روزی آخر از ستیغ ِ کوه، چون خورشید
سرود ِ فتح می‌خوانم
و می‌دانم
تو روزی باز خواهی گشت
▨
توضیح فریدون مشیری درباره‌ی این شعر: ریشه در خاک داستان مختصری دارد؛ یک وقت خدای نکرده بعضی‌ها به خودشون نگیرند که چون به دلایلی به هر حال وطن عزیزشان را ترک کرده‌اند من قصد ملامتی دارم به اونها، ابدا همچین چیزی نیست. دوست عزیزی که دیشب در منزلش بودیم در سیاتل، همان کسی است که ۲۲ سال پیش با دورنمای بسیار زیبا و فریبنده‌ای از غرب، که امریکا باشد، از من می‌خواست که با خانواده‌ام مثل او که قصد کوچ از ایران را داشت من هم کوچ کنم و بیام. و شبی تا پاسی از نیمه‌شب در این زمینه سخن گفتیم و به هر حال آنچه او می‌خواست بسیار شاید منطقی، زیبا، فریبنده، همه چیز از این قبیل بود. من ازش خواستم تا فردا صبح بیاندیشم و جوابی به او بدم. جوابی که من به او دادم، همین شعر ریشه در خاک است

فریدون مشیری | ریشه در خاک | پالایش شده

▨ نام شعر: هَـ ه
▨ شاعر:رضا براهنی
▨ با صدای: شاعر
▨ پالایش و تنظیم: شهروز
__________
همیشه ما گورستان‌های نو می‌آفرینیم           اما
دل مرا ببین که در گرو گورستان‌های کهنه‌ای ست که گورهاشان در خاک غربال می‌شوند
زمان کشیده جهان را به توبره
و ناگهان کسی از راه می‌رسد          هزاره‌ی دیگر
و بر مزار، سنگی و سقفی و نام و نشانی          می‌افرازد
و در برابر آن         دو دست بر سینه           به سنگ می‌نگرد         می‌گرید        شبیه من
دفِ دلِ من از آن گورستان‌ها به رقص برخواهد خاست
هَلَه‌م هَلَه‌م هَلَه لَم‌لَم هَلای هَلهَلَه هَلهَل
و با زبان و چشم بومی من می‌گرید
چراکه گریه اصالت دارد        در این زبان         در این دو چشم
هَلَه‌م هَلَه‌م هَلَه لَم‌لَم هَلای هَلهَلَه هَلهَل
و گئچدی، بوگئجه گئچدی، کیم ایدی، بولبولیدی
و یا کی بیر گولیدی، گول، هَلای هَلهَله گَلگَل
یاپیش قولومدان اگر کئف لی سن، گولوم، سن اگر؟
هَلَه‌م هَلَه‌م هَلَه لَم‌لَم، یاپیش الیمدن اگر!
و ناگهان کسی از راه می‌رسد          شبیه من:
قاوال چالان، اوخی ین، باخچالاردا، داغ اتگینده،
باغین دیبینده سنین عکسیوی تاپاندا، او عکسی، باساندا باغرینا گیزلین
«دیلیم! دیلیم!» دی‌یَن، «ای حیف اولموشوم، یازیغیم
گوزل دیلیم، نئجه باغریمدا یاندی، لاپ کوله دوندی      شبیه من          شبیه من!»
زمان کشیده جهان را به توبره
زمان کشیده جهان را به توبره
یاپیش قولومدان اگر کئف لی سن، گولوم، سن اگر!
قوجاخلادیم: «نه گوزلسن!» دئدی «دئمه من ئولوم!»
دئدیم: «نه سنده ئولوم وار، نه واردی من بؤلوم!»
و آغلادی
قان آغلادی
«الکدی گؤزلرین، آی گول، قیزیل گینه اَلـَنیر
سنون بویاشلارووی لن، جانیم قانا بَلَنیر»
دئدی: «دئمه، من ئولوم!»
دئدی: «دئمه، من ئولوم!»
دئدیم: «یاپیش!
یاپیش قولومدام اگر کئف لی سن، گولوم، سن اگر           شبیه من؟»
هَلَه‌م هَلَه‌م هَلَه لَم‌لَم هَلای هَلهَلَه هَلهَل
هَلَه‌م
هَلَه
هَـ ه

بو چنگی «رودکی» چالسین!
بلوچون اوغلودا گلسین، او نازلی قیچکی چالسین!
تارین دا «شهریار» آلسین، منیم یانیمدا اوتورسون
و «حاج صادیق» قاوالی لن، برابریمده اوتورسون
و پاوه زابله گئتسین، و بلخ تبریزه گلسین
و چال قاوال سسی قاخسین، و چال قاول سسی قالسین
و اوندا من دی یرَم: « هَـ ه!       هَلَه‌     هَلَه‌م هَلَه‌‌م هَلَه هَلهَل
و ایندی من دی ین اولدی
و ایندی من دی ین اولدی
چالانلاریم منه باخسین
باغین دیبینده او عکسی باساندا باغریما گیزلین

و ایندی من دی ین اولدی
قان آغلادوخ هامی میز
قان آغلادوخ
دفِ دلِ من از آن گورستان‌ها به رقص برخواهد خاست
دفِ دلِ من از آن گور
و گوش کن تو به این توپراق! هزار سال!
صدای چالقی از این ویران! هزار سال!

یکی به سینه فشرد عکس کهنه‌ای از صورت تو را تهِ باغ      گریست       و هایهای           شبیه من!
هزار سال
هَلَه‌م
هَلَه
هَـ ه

دَه‌‌دَه‌م دَه‌دَه‌م دَه‌دَه قورقود          دئدوخ دئدوخ          هامی میز
وَاَل اَلـَه اَل اَل اَل اَلَه اَلَه وئردوخ
و یوللارین هامی سین      باغلادوخ       هزار سال
هامی‌میز        قان آغلادوخ        هامی میز        هزار سال
هَلَه‌م
هَلَه
هَـ ه
هَـ مَن
▨
۱۳۷۱/۱۰/۱۰-۱۲ - تهران
از کتاب خطاب به پروانه ها، صفحه ۶۷

رضا براهنی | هَـ ه (با صدای شاعر)

Our version of a folk song from Shiraz (Iran)
Guitar : Mohammad Azmand
Vocal : Faravaz 
Percussion: Mahmoud Zolghadr 
Bass : Maziyar Khavajian 

Mastom Mastom

کهکشانها کو زمینم؟
زمین کو وطنم؟
وطن کو خانه ام؟
خانه کو مادرم؟
مادر کو کبوترانه ام؟
...معنای این همه سکوت چیست؟
من گم شده ام در تو یا تو گم شدی در من ای زمان؟!....
 
کاش هرگزآن روز از درخت انجیر پائین نیامده بودم!!
کاش!

________________
حـسـیـن پـنـاهــی

حسین پناهی _ کهکشانها کو زمینم ؟

 ساز و آواز نـهـفت
دستگاه نوا - گوشه‌ی نوا
 آلبوم بی‌تو به‌سر نمی‌شود

جاه وجلال من تويي ملکت ومال من تويي
آب زلال من تويي بي توبه سرنمي شود

خمروخمارمن تويي خواب وقرارمن تويي
باغ و بهار من تويي بي تويه سرنمي شود

بي تواگربه سرشدي زيرجهان زبرشدي
باغ ارم سقر شدي بي توبه سرنمي شود

بي تو نه زندگي خوشم بي تو نه مردگي خوشم
سرزغم تو چون کشم بي توبه سرنمي شود

ساز و آواز نهفت

سیاوش کسرایی

آهنگ ماه و ماهی از سحر محمدی - خواننده موسیقی ایرانی
Sahar Mohammadi - Iranian Singer
https://www.sahar-mohammadi.com

Ghamnoomeh Fereydoon

Maah o Maahi

در بخش پلی‌لیست‌ها می‌توانید شعرها را به تفکیک شاعر ببینید.
ــــــــــــ
پالایش و تنظیم شعرهای قدیمی، زمان‌بر و‌ طاقت‌فرساست. اگر از شعرها در پروژه‌ای استفاده می‌کنید، پیشاپیش از اینکه منبع آن را ذکر می‌کنید سپاسگزارم.
ــــــــــــــــ
پروژه‌ی «با صدای شاعر» در پلتفرم‌‌های زیر هم فعال است؛
▨ تلگرام
▨ اسپاتیفای
▨ اپل پادکست
▨ کست باکس
▨ شنوتو

رضا براهنی | اسماعیل در تیمارستان (برش ششم)

Schahrouz Kabiri

Related tracks